Дэлхэйн хоёрдохи дайн түүхэдэ эгээл ехэ дайн: 60 гаран гүрэн хабаадаһан, 110 сая хүн зэбсэгжүүлэгдэһэн байна.
- Бүхы Европо, Хойто Африка, Азиин ехэнхи дэбисхэр дайнай гал дүлэндэ абтаа.
- Техникын дайн болоо: США дайшалхы 329 000 самолёт гаргаһан байна, Советскэ Союз - 162 000, Япони - 90 000, Германи - 126 000.
Дэлхэйн дай Япон сэрэгшэд эхилээ гү...
Дэлхэйн 2-дохи дайн 1939 оной сентябриин 1-дэ - Германиин Польшодо добтолһон үдэрһөө бэшэ, харин 1937 оной июлиин 7-до эхилээ гэһэн һанамжа мүнөө үеын түүхэ шэнжэлэлгэдэ бии болонхой гээд tass.ru сайт соо уншахаар. Тэрэ үдэр Бээжэнэй ойро тойрондо байрлаһан япон сэрэгшэд хитад частьнуудые байлдаанда орохыень тухирһан түүхэтэй.
Үшөө 1931 ондо Япони дай соносонгүй, Хитадай газар эзэмдэжэ эхилһэн. 1937 ондо Императорай армиин мэдэлдэ ганса Манжуур бэшэ, Хойто Хитадай хэдэн газар ороод байгаа.
Июлиин 7-ой гүрдэлгын һүүлээр япон сэрэг добтолго хэжэ, һарын эсэстэ Бээжэн болон Тяньцзинь эзэмдээ. Тиихэдэнь СССР Хитадта туһаламжа үзүүлжэ эхилээ, харин баруун гүрэнүүд японой булимтаралга хайхарангүй орхёо.
Энэ дайнай түрүүшын дүрбэн жэлэй туршада Хитад мянга гаран самолёт ба томо буунуудые, хэдэн арбаад шэнэ «Т-26» танкнуудые, арба мянгаад пулемёт, 110 мянгаад винтовко болон бусад зэбсэг СССР-һээ абаһан байна.
1938 оной хабарһаа мэргэжэлтэ совет сэрэгшэд болон инструкторнууд дайшалхы ябуулгануудта эдэбхитэйгээр хабаадаа. Хоёр мянган лётчигууд һайн дураараа япон пилодуудтай дайлалдаа, тэдэнэй арбадахи бүхэниинь байлдаан соогуур хосорһон байна. Советскэ Союзай Геройн нэрэ зэргэдэ 14 совет сэрэгшэд хүртэһэн.
Хасан нуур шадар совет-манжуурай хилэ дээрэ 1938 ондо Улаан армиин үүсхэһэн дайшалхы ябуулга болон Халхын гол шадар Монголой Маньчжоу-го гүрэнтэй хилэ дээрэ 1939 ондо болоһон дайн Хитадта горитойхон туһаламжа үзүүлээ. Тиихэдэ Берлинэй хэды баалаашье һаа, Эсэгын дайнай үедэ Япониин СССР-эй урдаһаа дайшалхы үйлэнүүдые эхилээгүйнь нэгэ шалтаг - хитад сэрэгшэдэй японтоной урдаһаа үсэд нэтэрүүгээр эсэргүүсэлгэ мүн.
Гурбан гүрэнэй хэлсээн
1940 оной сентябриин 27-до Германи, Итали болон Япони «Берлинэй пакт» гээд нэршэһэн гурбан гүрэнэй хэлсээ баталаа. Тэрээн соогоо дайнай һүүлээрхи дэлхэйн шэнэ гурим байгуулхадаа, хэмнай ямар газарта нүлөөтэй байхаб гэжэ тодорхойлһон ха. Германи болон Итали Европын үйлэ хэрэгүүдтэ гол үүргэ дүүргэхэ болоо, Япони - Азида. Хэлсээнэй ёһоор, эдэ гүрэнүүд бэе бэедээ политическэ, экономическа болон сэрэгэй туһаламжа үзүүлжэ байхаар хараалаа. Үнэндөө, энэ хэлсээн фашистнуудай бүлэглэл бэхижүүлһэн байна. 1940-1941 онуудта тэдээндэ Венгри, Румыни, Болгари, Финлянди, Испани, Таиланд болон Хорватиин, Маньчжоу-го ба Хитадта Ван Цзинвэеэ засаг газар гэһэн марионеточнэ гүрэнүүд ниилээ.
1941 оной июниин 22-то Германиин добтолходо, СССР дайнда ороо, декабриин 7-до США - Перл-Харборта добтолгын һүүлээр. Энэ сагһаа япон-хитад дайн Дэлхэйн хоёрдохи дайнай нэгэ хубинь болоно гэжэ тоологдодог болоо.
«Дайгаар орохоол байнабди…»
Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай үедэ Япони манай гүрэндэ добтолоогүй. Баруун дайнда хэршье бэрхэшээлтэ сагуудай болоошье һаа, Советскэ Союз Эсэгын дайнай дүрбэн жэлэй туршада зүүн хилэнүүд дээрээ дүшөөд дивизи баряад байһан: зүүн тээ дайнай һүжэрхэ аюул һулараагүй.
Япони дайгаар орохоо байнабди гэжэ Советскэ Союзда ходол занажа байгаа. Тиимэһээ манай хилын харуулшад үдэр һүнигүйн дайшалхы эрхэ нү-хэсэлдэ алба хаагаа.
Жэшээлбэл, 1941 онһоо 1945 он болотор Забайкалиин хилын харуулшад гүрэнэй хилэ эбдэһэн 506 хүниие бариһан, тэдэнэй 242-ынь удаанай сэрэгэй бэлэдхэл гараһан япон тагнуулшад байгаа гэжэ chekist.ru сайт мэдээсэнэ. Гансал 1944 ондо япон сэрэгшэдэй хилэ эбдэһэн 144 ушар эли.
Сэлмэг үдэр Нэршүүгэй Завод, Хайлааһата, Олочи хүрэтэр япон самолёдуудай ниидэхэнь нэгэтэ бэшэ ажаглагдаһан. Теэд ехэ байлдаа үүсхэхэгүйн тула тэдэниие бү унагаагты, харюудань бү буудагты гэһэн захиралта совет сэрэгшэдтэ үгтэдэг байгаа. Японтоной тагнуулай болон һүйдхэлтэ ябуулгануудта Манжуур руу нүүжэ ошоһон сагаантанай тон эдэбхитэйгээр хабаадуулагдаһаниинь мэдээжэ.
Байд гээд лэ али алиниинь амжалта туйлан, совет болон япон тагнуулшадай тэмсэл арбан хоёр жэлэй туршада үргэлжэлөө. Зүгөөр СССР дайнда орохоёо байна гэжэ япон тагнуулшад мэдэжэшье байгаа һаа, хэды сэрэгшэд хэзээ, хаанаһаа добтолхоёо байнаб гэжэ саг соонь ойлгоогүй. Алас Дурнада, мүн Забайкалида сэрэгшэд алба хаажал байгаа. Тэдээндэ нэмэри хүсэн - немецүүдтэй дайлалдажа, ехэ дүй дүршэлтэй болоһон сэрэгшэдэй Баруун фронтһоо тон нюусаар хаягдажа байһан тухай бүри сэрэгэй штабайхид мэдээгүй байһан гэхэ.
Манжуурай операци - түүхэтэ дайшалхы ябуулга
1945 оной августын 9-дэ совет сэрэгшэд Монголой Эрляньһаа Примориин Посьет бухта хүрэтэр таба мянга гаран километрэй зайда добтолго эхилһэн түүхэтэй. Бүхы хилэ зубшан, байлдаанууд түргэн дүүрээ. Японцууд гэнтэ болоһон добтолгодо бэлэн бэшэ байшоо.
Августын 10-да Монголой Арадай Республика Японитой дайнда ороо.
Ехэ Хинганай дабаан болон үрхэлжэ нэмжыһэн сүл губи газарһаа дайсан добтолхогүй, энэ талаһаа аюулгүйбди гэжэ Квантун сэрэгэй хүтэлбэри ехэ найданги байгаа. Теэд эгээл энэ талаһаань гэнтэ добтолхо гэһэн шиидхэбэри совет сэрэгэй хүтэлбэри абажа, урагшатайгаар тэрэнээ бэелүүлээ бшуу.
«Маньчжурская операция» гээд нэршэһэн дайшалхы ябуулга августын 9-дэ эхилээд, августын 18-19-дэ дүүрэһэн байна. Энэ добтолгодо түхеэрэлгэ болон һүрхэйгөөр бэелүүлгэ дэлхэйн сэрэгэй түүхын гайхамшаг нэгэ хуудаһан болоһон юм.
Зүгөөр манай гүрэн дотор энэ дайшалхы ябуулгын һайнаар шэнжэлэгдээдүйнь харамтай.
Япон сэрэгшэдэй бэеэ тушаалга
СССР Японитой дайнда орохо гэжэ үшөө Ялтын конференци дээрэ, 1945 оной февралиин 11-дэ шиидхэгдэһэн байгаа. Тиихэдэ фашис Германиин бэеэ тушаажа, Европодо дайнай дүүрэһэнэй һүүлээр 2-3 һара болоод, Великобританиин болон США-гай тала барижа, Советскэ Союз Японитой дайнда орохо гэжэ хэлсэгдэһэн.
Япониин капитуляцида орохо эрилтэнүүд 1945 оной июлиин 26-да Великобритани, США ба Хитад гүрэнүүдэй засаг түлөөлэгшэдэй гараа табиһан Потсдамай деклараци соо дурадхагдаа. Теэд Япониин засаг газар тэдэнииень дүүргэхэеэ арсаа.
Американцуудай Хиросима ба Нагасаки хотонууд дээрэ атомна боомбонуудые хаяһанай болон СССР-эй Япониин урдаһаа дайнда ороһоной һүүлээр байдал хубилаа.
Япониин капитуляцида ороһон тухай акт 1945 оной сентябриин 2-то «Миссури» гэһэн американ линкор дээрэ баталагдаа. Иигэжэ XX зуун жэлэй эгээл шуһата зэбүүн дайн түгэсэһэн байна.