- Чингис Сергеевич, программист гээшэ зохёохы мэргэжэл болоно бэзэ?
- Программистын ажаябуулгада гүнзэгы ухаан бодол, олон янзын эрдэмүүдэй мэдэсэ тон хэрэгтэй. Тэрэнэй үргэн мэдэсэ, ухаагаа түргөөр гүйлгэ, юумэ удхаарнь тааруулан тобшолол хэхэ шадабари ажаябуулгынь эхи үндэһэн болоно. Тиимэһээ зохёохы мэргэжэл болоно. Энэ мэргэжэл эрэ хүнэй гэжэ тоологдодог, харин түрүүшын программист Ада Лавлейс гэжэ эхэнэр байhан. Тэрэнэй хүсөөр тоололгые эмхидхэхэ түрүүшын онол олдоhон. Мүнөө болотор тэрэ онсо шэнжэ хэрэглэгдэhээр зандаа.
Мүнөө сагта программистнуудай ажал тон хэрэгтэй. Юундэб гэхэдэ, айл бүхэндэ, эмхи зургаан бүхэндэ компьютергүйгөөр юушье бүтээхээр бэшэ болоһон саг. Компьютерна онол арганууд, Интернет үдэрһөө үдэртэ хүгжэнэ. Тиимэһээ программистнуудай ажал тон шухала, тэдэ элдэб янзын программануудые, сайтнуудые, наадануудые зохёоно. Олондо хэрэгтэй, хоморой мэргэжэлтэд болонхой. Хэды олон хүнэй hуража гарадагшье hаань, программистнууд дутажал байдаг.
- Эдэ мэргэжэлтэд юу хэдэг юм? Тодорхойлжо үгыт.
- Энэ мэргэжэл юугээрээ hонин бэ гэбэл, ганса техническэ тала хангана бэшэ, мүн хэлэ бэшэгтэшье хабаатай болоно. Программа зохёохын тула, нэн түрүүн, тэрэнэйнгээ түхэл маяг зохёоно. Юунэй түлөө, ямар удхатайб, зорилготойб, яагаад бүтэхэб, ямараар хүдэлхэб г.м. асуудалнуудта харюу бэдэржэ, бодомжолхо ёhотой. Программистнуудые 3 бүлэгтэ хубаахаар: зохёогшо (прикладные), системнэ ба Web-программистнууд. Зохёогшо мэргэжэлтэд техническэ хэрэгсэлнүүдэй тон hайнаар, зүбөөр хүдэлхыень шалгажа, хаража байдаг. Системнэ администраторнууд ажалай онол арга бии болгодог. Web-программистнууд Бүхэдэлхэйн комьютерна холбоон (Интернет) соо сайтнуудаар ажал ябуулдаг, тэдэниие зүб мүрөөр хүтэлбэрилэн хүдэлгэдэг.
- Мүнөө хүн бүхэн шахуу компьютераар ажал хэдэг гэбэбди. Тэдээндэ, юрын зондо туhатай ямар зүбшэлнүүдые үгэхөөр бэ?
Компьютерай урда удаан hуухада, нюрган шаладаг, нюдэн улайдаг гэжэ хүн бүхэн мэдэхэ. Энэ байдалда яагаад орохогүйб гэжэ хэлэһүүб.
• Өөрынгөө ажалай hуури зүбөөр зохёогты. Зохёоhон hууритнай танда тааруу байха ёhотой.
• Ноутбугай урда 2 сагhаа үлүү hуу-даг hаа, тэрээндээ зохид тусхай табюур хэрэглэхэдэ болохо.
• Монитор нюдэн хоёрой хоорондо 50 см зай байха ёhотой.
• Мониторой дээдэ хажуунь танай нюдэнтэй нэгэ зэргэдэ байха ёһотой.
• Сонхын hаруул ба зайн галай гэрэлтүүлгэ мониторто hаалта хэхэ ёhогүй.
• Монитороо 10-20 градусаар гэдэргэнь хэлтылгээ hаатнай, нюдэндэтнай таарамжатай байха.
• Клавиатура үндэрөөрөө тохоногтойтнай адли байха. Хэрбэеэ клавиатурын hарюу hаань, тэг дундуурнь тааруулха.
• Эрьелдэдэг креслэ гү, али стул дээрэ һуугаад хүдэлбэл, hайн.
• Байд гээд лэ холые хаража, нюдэеэ амаруулха.
• Нэгэ хэды болоод лэ бодожо, нюргаяа, гараа амаруулха.
• Хаража байhан монитор гү, али ном сэхэ урдатнай байха ёһотой: ходо толгойгоо хүдэлгэхэгүйн тула.
• Ноутбугай саана дан удаанаар хүдэлжэ hуухаяа бү оролдогты. Хаанашье, хэзээдэшье ноутбук хэрэглэхэ саг болодог, тиигэбэшье бэеынгээ энхэ элүүрые сахижа, болгоомжотойгоор хэрэглэгты.
Иигээд дүн гаргаял даа: программист гээшэ мүнөө үедэ тон хэрэгтэй мэргэжэлтэн болоно. Иимэ мэргэжэлтэд һайн бэлэдхэлтэй, hонор толгойтой, мүнѳѳ үеын технологинуудые интернедэй арга боломжонуудые мэдэхэ ёhотой хүнүүд болоно.
