Үдэр бүриин ажабайдалда элдэб ушарай тохёолдожо, ехээр сошоходоо, хэрэлдэхэдээ, үгы гэбэл үбдэхэдөө, хүнэй һүнэһэн зайлажа магад. Һүнэһэ дуудалга тухай һонирхон, Агын дасанай Кэпчаков Арам ламатай уулзажа, багахан хөөрэлдөө эмхидхэһэн байнабди.
- Арам лама, һүнэһэ дуудалгын уншалга ямар удха шанартай гээшэб?
- Һүнэһэ дуудалгын уншалга бүтээхэдээ, Аюуша бурханда (“Будда долгой жизни”) зальбаран уншана болонобди. Аюуша бурханай уншалга ганса һүнэһэнэй зайлахада бэшэ, харин бүхыдөө наһа утадхалгын уншалга болоно гээшэ. Түбэд хэлэн дээрэ тэрэ уншалга “Цэ гуг” (оршуулгань “продление жизни”) гэжэ нэрэтэй. Хүнэй үбшэндэ нэрбэгдэхэдэ, наһанайнь богони болоод байхада, мүн юумэнэй урагшагүй, һанаһан хэрэгэйнь бүтэсэгүй, үгы гэбэл үхэлэй дүтэлөөд байхада г.м. олон янзын аюултай ушарнуудта Аюуша бурханай уншалга уншагдадаг юм. Минии һанахада, “Цэ гуг” уншалга ехэ гүнзэгы удхатай, туһатай. Тиимэһээ уншалгын үедэ хүн үнэн зүрхэнһөө Аюуша бурханда зальбараад, хэрэгни һайн тээшээ бүтэг лэ гэжэ сэдьхэн, “Ом Амарани Зивандие Сууха” – (“Да будет дарована бессмертная жизнь”) тарнииень уншажа байгаа һаа, эгээл аша туһатай, хүсэтэй байха.
Жэшээнь, үнгэрэгшэ зун Алтайда эхэнэр хүн хүндэ үбшэндэ нэрбэгдээд байгаа. Бурхандаа ошохо сагынь дүтэлбэ гэжэ эмшэд, ламанаршье хэлээ. Тэрэ бурхандаа мордохынгоо урда тээ мүндэлхэеэ байһан зээ басагаяа хаража үрдихэ гэһэн эгээл ехэ хүсэлтэй байгаа бшуу. Тиихэдэнь Аюуша бурханай уншалга уншаа бэлэйб. Бэедэнь уялаа тойруулан уяад, нэгэшье тайлангүй байхыень захяаб. Тэрэ эхэнэр һарын туршада зээ басагаяа хаража үрдеэд, сэдьхэлээ амарһан байгаа. Тэрэнэй һүүлээр уялаагаа тайлажа, удангүй мордоо гэжэ түрэлхидынь дуулгаа һэн. Зарим ушарта хүнэй наһан үйлын үриһөө (карма) дулдыдадаг гээшэ ааб даа. Алишье ушарта Бурхан багшадаа зальбарха, буян үйлэдэхэ ёһотойл даа.
- Хүнэй һүнэһэгүй ябаһые яагаад мэдэдэг бэ? Хүн өөрөө ойлгохо гээшэ гү?
- Дасан ерэхэдэнь, зурхайша зурхай зураад, номоо хараад, һүнэһэтэй, үгыень хэлэхэ аргатай байха. Зарим ушарта хүнэй абари зангайнь хубилһые хараад, түрэлхидынь тухайлдаг. Һүнэһэгүй хүнэй абари зан яажа хубилдаг бэ гэхэдэ, жэшээнь, сухалынь түргэн хүрэхэ, тамир тэнхээнь һула, хүсэ шадалгүй, эсэнхэй ябажа болохо. Үшөө тиихэдэ зарим хүн муу зүүдэ зүүдэлхэ, нойрто муу болохо, хии юумэшье харахадаа магад. Теэд бүхы зондо иимэ хубилалтанууд болодоггүй. Ехэнхидээ хүн өөрөө ойлгоншьегүй, удаахан һүнэһэгүй ябажархиһан байдаг. Удаахан сагай туршада һүнэһэеэ дуудуулангүй ябаа һаа, аюултай.
Дэлгэрэнгыгээр 7-дохи дугаарта.
