- Зарим залуу бүлэнэр сугтаа байжа эхилһэн аад, удангүй һалаха һандарха туйлдаа хүрэдэг. Тиигэхэгүйн тула шиидхэгдээгүй асуудалнуудаа яажа дабан гаталха, хэн хэнииньшье ямар оролдолго гаргаха ёһотойб?
Б.Найданова.
- Айл бүлын һандаралай шалтагаануудай нэгэн хадаа бэе бэеэ хайхарангүй, хайша хэрэгээр, харюусалга багатайгаар хандаса болоно. Гэхэдээ, үбгэн һамган хоёрой өөр өөрынгөө харюусалга, үүргэ бэе бэедээ хаялсаан, хубиингаа, мүн ажабайдалай шиидхэгдээгүй асуудалнуудай түлөө нүгөөдэдөө зэмэ ашалга гэжэ ойлгохо ушартай. Тиимэһээ хүн бүхэндэ нэн түрүүн өөр дээрээ хүдэлхэ, бэе бэеэ һайнаар мэдэхэ, үзэхэнь шухала.
Бэе бэетэеэ хэлсэжэ һураха, бэе бэедээ туһалжа, хамаг бэрхэшээлнүүдые сугтаа тэсэжэ гараха, харилсаагаа худал хуурмаг дээрэ бэшэ, харин өөрынгөө, хани нүхэрэйнгөө урда үнэн сэхэ байха хэрэгтэй. «Худал охор хүлтэй» гэжэ дэмы хэлэгдээгүй. Тиихэдэ «Лучше уж быть счастливым и одиноким, чем несчастным в браке» гэдэг ха юм. Минии һанамжаар, хүн бүхэн зол жаргал эдлэхэ дүүрэн эрхэтэй. Дан гэнэн хонгор, эдир залуу наһандаа айл болохо, али гэбэл гэрлэхэ тухайгаа яаража шиидэхэ ушар, талаан туршаһандал, һайншье, муушье талануудтай байжа магад.
Тиихэдэ зарим шэнэ бүлэнэр гэр байрагүйдэжэ, али нэгэнэйнгээ гэртэхинтэй ажаһуудаг. Хадамууд – ондоо бүлэ, өөрын харасатай, тогтоһон гурим журамтай, өөрын хуули заршамтай, хэдэн олон жэл соо заншаһан байдалтай зон шуу. Тиимэһээ инаг хоёр анханһаа бэеэ даажа, аминдаа гараха, өөрынгөө байдал өөһэдөөл түхеэрхэ ёһотой. Яагаашье һаа тэдэ залуунууд, хүл гартайнууд хадаа ажал хэжэ, гэртэй болохо, тон ядабал, гэр байра хүлһэлөөд байха аргатай...
- Подростково наһан тухай хөөрэжэ үгыт. Ямар зүбшэлнүүдые эдиршүүлдэ, гэртэхиндэнь үгэхэбта?
- Подростково наһандаа ябаһан үхибүүн томохон болобоб гэжэ өөрөө бэеэ дааха, гэртэхинһээ амяарлаха, тэдээнһээ дулдыдахагүй гэжэ оролдодог. Эндэ гэртэхин иимэ наһандаа ябана гэжэ ойлгохо, хүүгэдэйнгээ һанал бодол, эрмэлзэл хүндэлхэ ёһотой. Энэ үедэ эдир наһандаа хүрэһэн үхибүүнэй бэе ухаан хүгжэнэ, болбосорно. Эридээр, шүүмжэлхы ёһоор хандахада, тэдэ хэдэн дахин хурсаар гэхэ юм гү, бэедээ шэнгээнэ. Тиимэһээ эндэ үхибүүндэ ойлгомторгүй, дурыень гутааха, гомдохоохо үгэ хэлэхэгүй. Ямар хубилалтанууд болоноб – һайн (гэнтэ хүбүүд һайнаар һуража эхилшэдэг), муу (абари зангынь, аяг аашань буруутаха г.м.) гү гэжэ адаглаха, тэдээнтэеэ үнэн зүрхэнһөө хөөрэлдэжэ, өөрыень шагнажа һураха, гэртэхинһээ «хобхоржо» байна гэжэ ойлгохо, өөрһөө «табиха» ушартай. Үхибүүн иимэ наһандаа өөрын һанал үзэлтэй, шадабаритай байха, өөрын нүхэдтэй болохо ёһотой.
Долгор РАДНАБАЗАРОВА.
Дэлгэрэнгыгээр 11-дэхи дугаарта.
