Э.Задачина, Д.Очирова, М.Жапова, Э.Жигмитова.
«Алтаргана» наадан хүн бүхэндэ ехэ удхатай юм. Юуб гэхэдэ, энэ ургамал уларилай ямарханшье үедэ газарай хүрьһэ руу үндэһөөрөө орон, шэн хүсэ шадал абажа байдаг шэрхи ургамал шуу. Тиигэжэ энэ нааданаймнай удхада айхабтар зохидоор тааранхай ургамал юм. «Алтаргана» наадан буряад хэлэ, түүхэ, соёл хүгжөөнэ, түүхын ба соёлой баялиг дэлгэрүүлнэ. Үшөө нэмэжэ хэлэхэдэ, энэ фестиваль илангаяа Байгал шадарай буряад арадай заншал, соёл зандань үлөөхэ ба һэргээхэ талаар гол шухала хэмжээ ябуулга болоно. Мүнөө жэл Уласхоорондын бүгэдэ буряадай «Алтаргана» наа-дан Россиин тон һайн 200 үйлэ ябадалай тоодо орожо, «2018 оной үйлэ ябадал» гэһэн зэргэтэй болоһон байна. Тии-гэжэ аяншалгын һалбарида мэдээсэлэй дэмжэлтэ абаха болоо», - гэжэ мүрысөө хүтэлэн ябуулагша тэмдэглээ.
Арадай дуу шагнахаяа ерэһэн зондо шэхэнэй шэмэг, нюдэнэй хужар болгон, гоё һайхан дуунууд зэдэлээ, хатар табигдаа.
Энэ мүрысөөнэй гол зорилго хадаа буряад арадай дуунуудые дэлгэрүүлжэ, дуушадые элирүүлжэ, бэлиг шадаба-рииень дээшэлүүлгэ болоно. Мүрысөөнэй гуримаар, хабаадагшад наһанай 4 бүлэгтэ хубааржа, дуунуудаа гүйсэдхөө. Мүн тиихэдэ конкурс 2 шатаар үнгэрөө.
Дуу гүйсэдхэгшэдэй шадабари, талаан бэлиг сэгнэхэеэ нэрэтэй хүндэтэй жюри суг-лараа. Жюриин бүридэлдэ Буряад Республикын габьяата артист, Усть-Ордагай Буряадай тойрогой соёлой габьяата ажаябуулагша, Агын Буряадай тойрогой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Т.Галсанова (жюриин түрүүлэгшэ), Рос-сиин арадай артист, Глинкын нэрэмжэтэ дуушадай Бүхэсоюзна конкурсын лауреат, гүрэнэй Зүүн Сибириин соёлой институдай сольно дуулалгын кафедрын профессор В.Бальжинимаев, Агын Буряадай тойрогой соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, К.И.Базарсадаевай нэрэмжэтэ Агын уран урлалай һургуулиин багша Б.Гомбожапова, Монгол Уласай консерваториин профессор Дамдинжабай Долгормаа, Хайлар хотын соёлой урлалай дээдэ һургуулиин багша Согтын Должин, Усть-Ордагай тойрогой «Степные напевы» ансамблиин дуу-шан С.Дондокова гэгшэд мүрысөөнэй дүнгүүдые гаргаха гэһэн харюусалгатай, бэлэн бэшэ ажалтай байгаа.
Мүрысөөнэй дүримөөр, түрүүшын шатада хабаадагшад тайзан дээрэһээ хүгжэ-мэй зэмсэгүүдтэй хоолойгоо ниилүүлэн дуулаа, удаань үшөө нэгэ дуу хүгжэмэй зэмсэгэй үдэшэлгэгүйгөөр зэдэлүүлээ. Эндэ «Унагша моримни», «Хүрин хээр» гэхэ мэтэ дуунууд ханхинажа захалаа.
Үндэһэн хубсаһатай дуушад тайзан дээрэһээ ирагуу һай-хан дуунуудаа гүйсэдхэжэ, харагшадай зүрхэ сэдьхэл эзэлээ бшуу. Хабаадагшадай ханхинама, үгышье һаа нарин, бүдүүн хоолойтой аялгануудай танхим соо гунигтай гү, али огсом дорюун дуунуудай сууряатан байхада, элинсэг хулинсагнай эдэ дуунууд доро мүндэлжэ, тэдэнтэй зүрхэ сэдьхэлээрээ хүрмэлдэн, аянгалан зэдэлүүлжэ үндыһэн гэжэ мэдэрэн шагнагдаа. Аба эжынэрэймнай баян буряад хэлэн дээрэ зохёоһон удхатай дуунуудые мүнөө үеын дуушадай мартангүй, һэргээжэ дуулажа байхадань, омогорхохоор байгаа бшуу!
70 гаран хабаадагшадай дундаһаа хатуу тэмсээн соогуур илажа гараха гээшэ бэлэн хэрэг бэшэ даа. Жэнхэни буряад хэлэн дээрээ ирагуу һайхан дуунуудаа татан дуу-лажа, олоной һайшаалда хүртэн, амжалта туйлаһан гүйсэдхэгшэдые нэрлэбэл:
7-һоо 16 наһан хүрэтэр:
- Батзаяа Энхтор (Монгол орон);
- Энхэма Жигмитова (Үбэр Байгалай хизаар, Могойтын аймаг);
- Елизавета Иванова (Эрхүүгэй можо);
17-һоо 35 наһа хүрэтэр:
- Булганчимэг (Монгол орон);
- Маргарита Жапова (Үбэр Байгалай хизаар, Дулдаргын аймаг);
- Эльвира Задачина (Үбэр Байгалай хизаар, Агын аймаг);
36 наһанһаа 50 наһа хүрэтэр:
- Пүрэвжамц Бадрал (Монгол орон);
- Долгор Очирова (Үбэр Байгалай хизаар, Агын аймаг);
- Наталья Замоголова (Эрхүүгэй можо);
51 наһанһаа дээшэ:
- Доржиин Нашин (Хитад ороной Дотор Монголой автономно аймаг);
- Чимид Мядагмаа (Монгол орон);
- Николай Дамдинов (Буряад орон).
Дэлгэрэнгыгээр 28-дахи дугаарта.
