- Елена Бадмасадаевна, өөр тухайгаа хөөрэжэ үгыт.
- Би 1980 ондо лэглүүд хүбдүүд омогой Бадма-Садо ба Валентина Дашиевтанай гэр бүлэдэ түрүүшын үри хүүгэдынь боложо түрэһэн байнаб. Минии һүүлээр Мунко ба Бато хүбүүд һубарин гараһан. Абамни Хүнхэрэй дунда һургуулида багшалһан, һүүлшын жэлнүүдтэ захиралаар хүдэлһэн. Мүнөө наһанай амаралтада гаранхай, Ага нютагта ажаһуудаг. Эжымни энэл дунда һургуулида психологоор ажаллаһан. Би һургуулиин байхадаа, Улаан Сэсэг нютагта ажаһуудаг Иринчинова Цыжип нагаса эжыдээ айлшан ошодог һэнби. Нагаса эжы ошохо бүрим юуб даа оёжо һууха даа. Тэрэнииень адаглажа һуудагаа һанагшаб. Гэртээ ошоод, нэгэ юумэ оёол һаа гэжэ туршадаг һэм. Һургуулияа дүүргээд, Шэтын 2-дохи мэргэжэлтэ лицейдэ оёдолдо һуража байтараа, 2002 ондо Сахюурта нютагай Тэмужин Чимитдоржиевтай нүхэсэжэ, гэр бүлэ боложо түбхинэһэн байнабди. Басаганай жаргал харида гэдэгтэл, 22 жэл энэ нютагта ан-бун ажаһуунаб. Хадамда гараад байхадаа, Сахюуртын дунда һургуулида хатарай кружок ябуулдаг һэм. Багсаахада, 10-аад жэл һургуулида хүдэлөөб. Дээрэ дээрэһээ табан үхибүүдтэй болоходоо, һургуулиингаа ажал орхихо баатай болоод, гэртээ һуугаан соогоо оёжо эхилээ бэлэйб. Тииһээр хүнэй захил абадаг болооб. Нагаса эжымни нарин оёдолшон байһан. Мүнөө нагаса эжынгээ ажал үргэлжэлүүлнэ хаб даа гэжэ һанадагби. Саанаһаа оёхо дуратайб. Нагаса талын түрэлнүүдни нагаса эжынгээ наһаараа хэһэн ажалыень үргэлжэлүүлнэш гэжэ хэлэдэг.
- Нагаса эжытнай оёдолшон байһан гэжэ ойлгобоб. Өөр тухайнь хөөрөөд үгыт. Оёдолой нарин нюусатай таниие танилсуулһан гээшэ гү?
- Тэрэ сагта үшөөл наһаяа хүсөөдүй бага ябаа хаб даа. Энэ тэрэ юумэ хэлэдэгшье һаань, хадуужа абаагүйб. 1997 ондо нагаса эжымнай 80 наһа дабаагүй байтараа, хада гэртээ харишоо һэн.
Буряадууд урдандаа бүхы хубсаһаяа өөһэдөө оёжо үмдэдэг байһан ха юм. Нагаса эжы 10 хүүгэдтэй байһан. Хүүгэд бүхэндөө үбэлэй, хабарай, зунай дэгэлнүүдые оёжо үмдэхүүлдэг байһан. Тиихэдээ торгон, хилэн, даалимба бүдүүдээр, хажуугаарнь шэрэмэл дэгэл оёдог байгаал даа. Минии эжын наһа барахада, нагаса эжын оёһон дэгэл ба хубсаһануудыень ханзатайнь манайда асараа һэн. Тэдэниие мүнөө шэнжэлжэ харадагби. Дэгэл бүхэниинь гараараа оёһон байдаг. Тэрэ сагта эхэнэрнүүд ямар ехэ ажал хэдэг байгаа гээшэб. Урданай оёдолой заншал энэ дэгэлнүүд соо байна гэжэ һанахадаа, нэгэшье зүйлыень ондоо болгонгүй, тон адляар һажаалдан оёхо дурамни хүрэдэг. Намдаал хадаа эдэ дэгэлнүүд һургаал, жэшээ, хэб боложо үгэдэг. Нарин нягтаар оёһон дэгэлэй хуби бүхэниинь һонирхолтой юм.
Минии хүгшэн аба – Һүдэнтэ нютагай Даши Одонов. Хүгшэн аба гартаа дүйтэй хүн байһан. Юушье хэдэг: гутал оёдог, түмэртэ бэрхэ, арһа шүр-бэһөөр мориной тоног зэмсэг бүтээдэг, уран гоёор бэшэдэг гэхэ мэтэ шадахагүй юумэниинь байгаагүйл даа. Эдэ хоёрой уран шадабари намда хүртэлсөө гэжэ һанадагби.
Угаар дамжаһан бэлиг
- Информация о материале
- Автор: Валентина ЦЫРЕНЖАПОВА.
- Категория: Алтан үлгы - Агамнай
- Просмотров: 412