Бэлигтэй багшын, һоригшын нэрэ мүнхэлхэ зорилготойгоор Үбэр Аргали нютагтань Цыден Бадмаевай дурасхаалай мүрысөөн үнгэргэгдэдэг болонхой. Үбэр Аргали нютагһаа уг гарбалтай сэтгүүлшэн, тамирай энтузиаст Тимур Ламбаевай, нютагайхидайнь, шабинарайнь, түрэлхидэйнь үүсхэлээр түрүүшын мүрысөөн 2013 ондо эмхидхэгдэһэн. Байгша ондо заншалта болоһон мүрысөөн 2-дохёо үнгэргэгдөө. Мүрысөөндэ шалгарагшад эмхидхэлэй хорооной зүгһөө үнэтэ бэлэгүүдээр шагнагдаһан байха юм.

 

Эдиршүүл барилдана.

 

Талаан бэлигтэй тамиршан, Агын тойрогто дүрэ бүляалдаата барилдаа байгуулагшадай нэгэн Цыден Тудупович Бадмаев Агын аймагай Үбэр Аргали нютагта юрын малшан Бадма Тудуповай (Борогшоон) гэр бүлэдэ 1930 ондо түрэһэн юм. Багаһаа һонор, сэсэн бодолтой, эрдэм номдо бэрхэ, тамирта дуратай үндыгөө. Агын багшанарай училищи амжалтатай дүүргээд, Эрхүү хотодо дээдэ һургуулида һураа. Нэгэдэхи курсда һуража ябахадаа, классическа барилдаагаар бэеэ һорижо эхилээ һэн. Оюутан ябаад, классическа барилдаагаар Эрхүүгэй можын 2 удаа, Сибириин ба Алас Дурнын мүрысөөнүүдэй абарга болоһон габьяатай. «Цыден Бадмаев суг һурадаг нүхэдэйнгөө, багшанарайнгаа, нютагайхидайнгаа дунда хүндэтэй ябаһан» гэжэ мэдээжэ поэт, уран зохёолшо Арсалан Жамбалон дурсаһан байдаг. Тэрэ дүрбэдэхи курсда һуража байхадаа, ниитэ ажалда эдэбхитэйгээр хабаадаһанай түлөө ВЛКСМ-эй Эрхүүгэй обкомой зүгһөө Хүндэлэлэй грамотаар шагнагдаһан байха юм. Һургуулиингаа, факультедэйнгээ нэрэ хүндэ дээгүүр хамгаалжа ябаһан. 1951 ондо Эрхүүгэй можын тамирай болон физическэ культурын хорооной захиралтаар Цыден Бадмаев классическа барилдаагаар 1-дэхи разрядай тамиршан ба һоригшо болоо һэн. Тиин 1956 ондо түрэл Агаяа ерэжэ, тойрогойнгоо эдир үетэниие барилдаанда һургаха ажалда бэеэ зорюулаа. Тэрэ Агада, Оловяннада, Табтаанайда, Будаланда, Уртада, Үбэр Аргалида, Зугаалайда, Ушарбайда багшалхадаа, барилдаанай секци ударидажа ябаһан байна. Үхибүүдтэ дуратай, тэдэнь багшадаа дуратай һэн ха. Цыден Тудупович хибэс дээрэ Олимпиин абарга Константин Вырупаевтай һорилго хэдэг байһан намтартай. Тэрэнэй шабинар хожомоо арадтаа мэдээжэ зон болоһон. Хэд бэ гэбэл, Эрдэни Норсонов, Владимир Базарон, Батожаргал Базаров, Болот Наранов ба бусад. Ага тосхоной пионернүүдэй байшан соо секци ябуулхадань, Борис Бальжинимаев, Ким Догдомэ, Цыренжаб Чимитов, Пётр Дондоков, Балдан Аюрзанаев, Шираб-Нимбу Дашидондоков, Дамба Оротов, Минжур Дугаржапов барилдаанда ябаһан. Олонхи хүбүүд ЗабВО-гой можодо ородог һэн. Цыден Бадмаевай оролдолгоор 1957 ондо тойрогой түүхэдэ классическа барилдаагаар түрүүшын мүрысөөн үнгэргэгдөө. Мүрысөөндэ илагшад Шэтын можын турнирта хабаадаха эрхэтэй болоһон байна. Тойрогто 1960 гаран онуудта классическа барилдаанһаа дүрэ буляалдаата барилдаан хүгжэлтэеэ абажа эхилээ.

 

Дэлгэрэнгыгээр 45-дахи дугаарта.

You have no rights to post comments