Ага нютагhаа урган гараhан талаан бэлигтэй үзүүр хүбүүдэй нэгэн Бальжинима Доржиев Росси дотор, мүн буряад угсаата арадтаа мэдээжэ болоhон уран зурааша бшуу. Тэрэнэй зурагууд хари гүрэндэшье дэлгээгдэжэ, харагшадай дура сэдьхэл буляадагынь гайхалгүй. Уран бүтээлнүүдынь эртэ урдын домог түүхэ дууряадаг, зурагууд дээрэнь мүнөө үеын хүнүүдэй, эхэнэрнүүдэй дүрэнүүд амиды мэтээр харагдадаг, элдин уужам дайдымнай үнгэ бүриин сэсэгүүд, наранай элшэ туяан билтаран байдаг юм.
Б.Доржиев бисалгал зурагтаяа танилсуулна.
Наhанай амаралтада гараhан уран бэлигтэнэй нёдондо жэл Агын тойрог ерэжэ, «Амар сайн» театрта Доржо Сультимовай найруулан табиhан «Хүхэ хулгана жэл» зүжэг гоёор шэмэглэhыень hананабди. Ноябрь hарада Г.Цыбиковэй нэрэмжэтэ үндэhэтэнэй музей соо уран бүтээлнүүдэйнгээ үзэсхэлэн дэлгээжэ, агынхидые хужарлуулаа, «Ага найман эсэгэ» (2012 он) ба «Сэрэг нарhан» (2016 он) зурагуудаа түрэл тойрогтоо бэлэглэhэн байна. Байгша оной газар махабадтай шара нохой жэлдэ Агаяа дахяад тэхэрижэ, үзэсхэлэн хэхэ түсэбтэй. Тиихэдээ дэлхэйдэ мэдээжэ болоhон уран зурааша хүбүүнэйнгээ ажалнуудые асаржа, бидэниие хүхеэхэ аабза гэжэ найданабди.
Намтарыень дурдахада, Согто-Хангил нютагай Улаан-Булаг гэжэ газарта түрэhэн, Могойто сэлеэндэ үндыhэн Бальжинима хүбүүн hургуулида ороогүй наhанhаа ото зураг зуража, балшар бага наhанhаа урлалда улигтай байhанаа харуулаа. Зундаа үнгын сэсэгүүдээр бүрхөөгдэнхэй жэгүүртэ талада хони малаа үдхэдэг түрэлэйдөө ошожо, үбhэ хулhа бэлдэлсэжэ, хүдөөгэй байдал мэдэхэ болоо бшуу.
Галзууд угай Санданай Доржо нагаса абань гартаа дүйтэй, суутай уран хүн байгаа. Нагаса эжынь эсэгэ - Хүхөөжэнэй Тангажа гэр бараанай хэрэгсэл, ханза уранаар бүтээдэг, бэреэд, басагадай заhал урладаг, нютагтаа хүүдинсэтэй, алташа, мүнгэшэ нарин дархан байhан ха. Бальжинима зээ хүбүүниинь угаа уhанда хаяагүй, Эрхүүгэй урлалай училищи ба Ленинград хотын Репинэй нэрэмжэтэ уран зурагай, скульптурын ба архитектурын институт улаан дипломтойгоор түгэсхэжэ, урлал зурагай юртэмсэдэ аша үрэтэйгөөр олон жэлэй туршада ажаллажа ябана. 1981 онhоо уласхоорондын, бүхэсоюзна, республиканска үзэсхэлэнгүүдтэ амжалта түгэс хабаадаа. «Зураг бүхэниинь элшэ туяагаар сасарhан, ялалзаһан хурса үнгэнүүдтэй, удхатай, ехэ мэдэсэ үгэдэг. Автор ходол шэнэ бодолнуудаа бэелүүлжэ, элдэб янзын зураг зурадаг. Тэдэниинь Бальжинима Доржиевай урлал гэжэ хараhаар лэ танихаар, өөрын шэнжэтэй байдаг», - гэжэ урлал шүүмжэлэгшэд тэмдэглэдэг юм. Мүн уран зурааша станкова ба һүртэй томо (монументальный) зурагуудые, номой графика, акварель гэхэ мэтэ хэрэглэжэ зурадаг. Мэдээжэ зурагуудыень нэрлэхэдэ, «Буха ноён», «Даная», «Монголой актриса», «Талын театр», «Хатан», «Хун шубуун», «Хадамда басага үдэшэлгэ», «Бага наһанай хангал», «Наян наваа», «Буддын нохой» гээд лэ ехэ гоё даа! Олон зурагуудынь элдэб музейнүүдтэ, жасануудта ба үмсын суглуулбаринуудта бии юм. Бүхэроссиин ба уласхоорондын үзэсхэлэнгүүдтэ, тодорхойлбол, Франци, Сири, Энэдхэг, Япони, Хитад, Сингапур, Америкын Холбоото штадуудта, Монгол, Гонконг, Тайвань гүрэнүүдтэ харуулагдаһан. Оюутан наһанһаа «гокуа» гэһэн хитад урлал зурагаар һонирхожо, уһан шэрээр зу-раһан түрүүшын ажалынь олониие һонирхуулһан. Даширабдан Батожабай, Цыдып Цырендоржиев, Доржо Сультимов гэхэ мэтэ уран зохёолшодой номуудые, үльгэрнүүдые, Сагаалганай hайндэрнүүдые гоёор шэмэглэhэн. Бальжинима Доржиев «Буряадай арадай уран зурааша», «Буряад Республикын Гүрэнэй шангай лауреат», «Россиин Федерациин габьяата уран зурааша» гэhэн үндэр нэрэ зэргэнүүдтэй. Тоонто нютагтаа туhа хүргэхые оролдодог уран зурааша иигэжэ дурсаба: «Улаан-Булаг, Ага, Могойто нютагууд сэдьхэлдэмни дүтөөр hанагдадаг. Дулмажаб Доржиева эжымнай бидэниие, олон хүүгэдээ үндылгэhэн. Эжымни намайе жолоошон болгохо дуратай байгаа. Теэд би зураг зураха эрмэлзэлтэй ябааб. Могойтын станциин ород хүүгэдтэй суг hуража, Могойтын дунда hургуули дүүргээ бэлэйб. Аймагай түб hууринай шабартай, тооhотой харгы махажа, түмэр харгын түбэрөө шагнажа, поездын урагша хойшоо хуугайлан үнгэрхые hайсал хараhан байнаб. Мүнөө hургуулиин хаhа ехэ гоёор hанагдадаг, жэл бүри иишээ ерэдэгби. Зурагай багшамнай Болот Гомбоевич «ши зурааша болохош» гэжэ намда хэлэдэг hэн. Бага наһандаа хараhан газартаа - саhан, саарhан илгаагүй - зураг зурадаг, дэлхэй дээрэ зураашаhаа бэшэ ондоо мэргэжэл үгы шэнгеэр hанадаг байгааб…»
Дэлгэрэнгыгээр 9-дэхи дугаарта.
Энэ хаягаар электронно захил хэхэ аргатайт: Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.
