- Цыбегмит Гармаевна, та Сагаан-Уулынгаа ТОС-ой ажал хүтэлбэрилдэг байнат. ТОС-ойнгоо ажаябуулга ту-хай мэдээсыт.
   - Сагаан-Ууладамнай 4 ТОС бии. Би 2017 оной эсэстэ байгуулагдаһан «Баруун хотон» ТОС-ой түрүүлэгшэ болоод, 2-дохи жэлээ хүдэлжэ байнаб. Эдэ хоёр жэл соо олохон юумэн хэгдээ. Түрүүн сэбэрлэлгэһээ ажалаа эхилээбди. 2018 ондо һара бүри айл айлаар ябадаг һэм. Олон хүүгэдтэй бүлэнэрэй, архи уудаг, ганса нэгээрээ байдаг зоной, үбгэд хүгшэдэйшье хорёо соогоо суглуулжа мэшээглэһэн нобшыень хаядагбди. Манай хотоной тэндэ 20 гаран жэл колхозой свалка байһан. Тэндэһээ бороо һалхинда нобшо хиидэн тарашаха. Нёдондо, мүнѳѳ жэлшье тэрэ газараа сэбэрлээбди. Нёдондо 33 машина нобшо хаяһан байнабди. Тиихэдэ Холбоолжын 3 нуур бии, тиишээ хотоноороо ошожо ажаллаабди. Угаадаһанайнь нүхэ, нобшын контейнер сэбэрлээбди. Түрүүн жэрхэдэг һэмди, һүүлдэнь хамаагүй болоод, нобшоо тэбэреэд лэ хаяхаш. Сэбэрлэжэ байхада, муу юумэн халдахагүй байна. Тэрэнэй һүүлээр эзэгүй гэрнүүдэй хорёо соохинь сэбэрлэгдээ. Унажа байһан хото хорёонуудые бодхоогообди. Хотонойнгоо гол Советская гудамжын хорёонууд һаруул ногоон үнгѳѳр шэрдэгдээ. Ерэхэ хабар Тогон Санжиевай гудамжада дурасхаалай самбар хэхэбди. Хорёонь баригданхай. Футбол наадаха поли, турник, хүүгэдэй наадаха талмай бии.
   - Зониие бодхоохо гээшэ бэрхэтэйл байдаг…
   - Үниндѳѳ гэр гэрээр ябажа, зоноо суглуулдаг һэм. Мүнѳѳ ѳѳһэдѳѳ дүтэлдэг болоо. Сагаан-Уула һайн зотой гэжэ һанадагби. Манай хотон үнинэй ажаһуудаг зотой, наһатайшаг зомнай олон, жэгтэй эбтэй, урдын заншалаар байнтуу. Ямарш ажал эрхилээ һаамнай, наһатайшуулнай, бүһэтэн эхэнэргүй, хүүгэдшье булта хамһалсадаг. Избёосхо барюулхада, хүршэ эзэгүй гэрэй хорёо сагаадажархиха. Нёдондо намар Могойтын аймагай ТОС-уудай түрүүлэгшэнэр Буряад ороной Ивалгын, Яруунын аймагуудаар ябаабди. ТОС-уудынь үнинэй хүдэлдэг байхадаа, хүл дээрээ бодонги, ехэхэн мүнгэ суглуулжа, ехэ юумэ бүтээдэг байна. Бидэ һарын 100-200-гаар суглуулнабди, тэдэ мянгаар. Тэндэ шангыньшье ехэ - 250 мянга. Дунда зэргын сэлеэн соо 7-8 ТОС байна, булта хамтараад, нэгэ жэлынь нэгэ ТОС-тоо, хойто жэлынь нүгѳѳдэдѳѳ хамһажархина. Тиигэжэ хүдэлѳѳ һаа, һайн гээшэ аабза гэжэ һанахаар. Урдань бэе бэедээ ябалсадаг, нэгэнэй-нгээ юумэ хэхэдэ, хотонойхид ошожо хамһалсадаг, хониш гаргаа һаа, хүршэнэрѳѳ уридаг байгаа. Мүнѳѳ зон амяарланги байдаг боложо байна. Тиимээр бэшэ, сугтаа хэхэдээ, нэгэ хотоной, нэгэ нютагай зон гээшэбди гэжэ мэдэрнэ, юумэн хүсэтэйгѳѳр бүтэнэ бшуу.
   - 2018 оной хизаарай ТОС-уудай мүрысѳѳнэй дүнгүүдээр, «Баруун хотон» ТОС илаһан байна.
   - Тиигээ, аймаг дотороо түрүү һуури, тойрогто 2-дохи һуури эзэлээд, хизаар соогоо илажа, 100000 түхэригэй шанда хүртѳѳ һэмди. Һаяын үдэрнүүдтэ ТОС-ой ажалаар аймагай комиссиин хэһэн шалгалтаар баһал һайн гэжэ гараабди. Зуу мянган түхэригэй шанһаа 14-15 мянганай шэрэ, мүн багашуулай наадаха 20 мянганай горко абаабди. Нютагаймнай субаргын хорёо хуушарһан, столбнуудынь муудаһан һэн. Бултыень задалжа, шэнэ хабтагайгаар хорёолоод, алтан шараар шэрдэжэ, субаргаяа һэргээгээбди. Мүнгэ суглуулаад, водокачкынгаа проводануудые, һуурииень (фундамент), хорёоень шэнэлээбди, газаа талыень сагаа-даабди, уһа абадаг газарыень цементээр хушажа, зохид болгообди, уһанайнь амһарта хооһолжо, хитад хамуураар хюһажа унагаагаад, хлоркоор сэбэрлээд, хэдэн хоног уһыень һэлгэжэ зайлаа һэмди. Хойто жэл оройнь хушалта задалаад, шэнээр бариха түсэбтэйбди. Үйлсын фонарьнууд захигданхай. Тиихэдэ 2 магазинай хоорондо хаясаанай углуу газар бии һэн. Мүнѳѳ жэл тэндэхиие ажаллажа, 2 хана нэмэжэ, 3x4,5 метр үргэнтэй таһалга (кабинет) болгоод, амһарта, эд бараа табяад, досоохииень зохёожо байнабди. Хотон соо-мнай уран зурааша, гагнууршан, модошо дархан бии, һээр шаадаг, һээртэ дүршүүлдэг һоригшотойбди, нүгѳѳ һээршэн һургуулида мастер-класс харуулдаг, олон барилдаашадшье бии. Урдань морёор урилдадаг, эбэр номоор харбадаг байһан хотонойнгоо хүнүүдэй дүрэ-зурагуудые гаргуулааб. Тэдэнээ стенддэ үлгѳѳд, Ага найман эсэгын баннер хээд, таһалгаяа зохёохо хүсэлтэйб.
   Хүдѳѳгэй буусануудые ТОС-уудтаа оруулһамди: баруун тээхи буусанууд – баруун хотоной, хойто зүгэй буусанууд – хойто хотоной гээд лэ. Хүдѳѳгүүр ябажа, байра байдалыень харуулһан фото-буулгабаринуудые хээ һэм. «Булта клумбануудые зо-хёожо, сэсэгүүдые таригты, хүдѳѳ байнабди гээд бороор бү байгты» гэжэ хүдѳѳгэйхидтѳѳ хэлэдэгби. «Лучшее подворье» конкурс үнгэргэжэ, грамота, үнэтэ бэлэгүүдые барюулнабди. Ерэхэ жэл огородой эдеэнэй «Золотая осень» конкурс эмхидхэхэ гэһэн шиидхэбэри гаргагдаа, бултанда дуулгагдаа.
   ТОС-ой ажал үбэлдѳѳ замхадаг, тиибэшье мүрысѳѳнүүд үнгэргэгдэдэг. Жэшээнь, «Хоккей в валенках» мүрысѳѳндэ голой эрьедэ халуун эдеэ абаашаад лэ, 4 хотон суглардагбди. Мүнѳѳ жэл Могойтын, Сагаан-Шулуутайн ТОС-ууд хабаадалсахамнай гэжэ байна. Хотондоо клюшкэ, хубсаһа хуу абанхайбди. Волейбол наадаха ѳѳрын можотойбди.
   ТОС гээшые хүгжѳѳгѳѳ һаа, хүдѳѳ һууринай, хотын тойрогойшье байдал һэргэхэ байна. Мүн олоороо гаража, хотонойнгоо, нютагайнгаа түлѳѳ ажал хэхэдээ, хүн хүмүүжэнэ. Иимэ ажалда адагынь 3 үе зон хабаадана, энээниие хүүгэд харана бшуу. Ганса нэгэн үбгэд хүгшэдтѳѳ түлеэень хахалхадашье һаа, һургаал, жэшээ гээшэб даа. Ѳѳһэдѳѳ ажал хэһэн байхадаа урмашана, тэрэнэйнгээ түлѳѳ харюусана, тэндэнь хүүгэдэй тоомоо таһараа һаань, нэгэн яажа байһан зомта гээд гараха, нэгэ юумэнэй эбдэрхэдэ, алхатай ерээд хадажархиха жэшээтэй.
   - Һайнта даа.

You have no rights to post comments