Туламтай шагай


   Мүнѳѳ газаагуур олоороо хоргодоолсожо, гүйжэ харайжа, элһэ шулуугаар наадажа байһан хүүгэд харагдахаяа болёо. Урдань һү тарагаа уужа, аба эжыдээ мал ажалдань хамһалсажа, газаагуур шууяатайгаар сэнгэн гүйжэ, арадайнгаа наада наадажа байхадаа, хүүгэд гээшэ боро шэрхи, һүбэлгэн һонор ухаатай, ажалда шуран бэрхэ, түргэн хүдэлсэтэй, хүл жорхой, һанаамгай, журамтайл, номгон даруу, тэсэбэри, дааса ехэтэй байгаал даа. Мүн телефон хараад һуудаг мүнѳѳнэй зарим хүүгэд шэнги үгэ үсѳѳнтэй бэшэ, үгэ хүүр дэлгээхэдээ, томошуултай хѳѳрэлдэхэдѳѳ бэрхэ байһан гэжэ һанамаар. Хүнэй иимэл шанар, абари зан шэрүүн уларилтай газарта ажабайдалаа түхеэржэ, малаа дахан нүүжэ ябадаг малшанда тон хэрэгтэй һааб даа. 

 

ШАГАЙ НААДАНАЙ ҮҮРГЭ  

   Шагай наадан олоороо мүрысэжэ наададаг наадан тула харилсаа бэхижүүлдэг, олониие нүхэсүүлдэг, боро ухаа һоридог, хүүгэдтэ, эдиршүүлдэ, залуу үетэндэ ажабайдалай, оршон тойронхи байгаалиин жама ёһо ойлгуулха, наһаар аха зониие, ёһо заншалаа хүндэлүүлжэ һургаха, тоонто нютагтаа дуратайгаар үндыхэ мэдэрэл түрүүлхэ, мал ажалай, ажал хүдэлмэриин дүй дүршэл дамжуулха, оюун ухаа зааха арга боложо үгэдэг гээшэ. Шагай наадажа үндыхэдѳѳ, хүүгэд элинсэг хулинсагайнгаа ажаһуудал, хараа бодол мэдэхэтэй болоно. Иимэ мэдэрэлтэй үхибүүд элинсэгэйнгээ, аба эжынгээ хараа бодол, захяа заршам, ёһо заншал сахиха, бүхэли наһаараа эрхилжэ байһан мал ажалыень дээгүүр сэгнэжэ, тэдээн шэнгеэ хүдѳѳ нютагтаа туһатай зон болохол. Аба эжыдээ малда туһалһан хүүгэд амитанда дуратай, малайнгаа яһа хаянгүй суглуулжа, сэбэрээр абажа ябадаг байгаа. Тиигэхын тула шагайнуудые олоор зорюута оёһон тулам соо суглуулжа хадагалдаг, олошорхо бүринь баясадаг, хэн тон олон шагайтайб гэжэ мүрысэдэг, бэе бэеһээ үлэхэгүй гэжэ оролдон, олон шагайгаараа омогорходог һэн. Буряад-монголшуудта шагай суглуулха гээшэ малай үдэхые тэмдэглэнэ бшуу. Тэрээнһээ байха гэртэхин шагайнуудые ооһорто үлхѳѳд, жаахан хүүгэдэйнгээ үлгыдэ нааданхай болгожо үлгэдэг байгаа. 


  

You have no rights to post comments