Энэ ехэ дайн дажарта манай Ага нютагай хүбүүдшье эрэлхэг зориг харуулжа, эхэ ороноо хариин дайсанһаа хамгаалалсаһан гээшэ ааб даа. Тэдэнэй нэгэн болохо манай нютагай Гармын Гаржил аха тухай бэшэхэ дуран хүрэнэ.

Гармын Гаржил аха Үүлэн Хаан обоогой үбэртэ оршоог үлзы һайхан, дэмбэрэлтэй Үрөөнэй нютагай дэбисхэр дээрэ оршодог Хуурай хилын хойто бэедэ 1910 ондо түрэһэн.

Энэ ахамнай «Коминтерн» колхозой гэшүүн ябаһан, тиигээдшье нэгэ үедэ түрүүлэгшын уялга дүүргэжэ ябаа. Тэрэ үедөө хуушан монгол хэлээр уншаха бэшэхэтэй хүн байһан. Комсомолой гэшүүн, Агын аймагай милициин таһагта хүдэлөө. Бурят-Монголой Улаан тугай кавалериин полкдо алба хааһан намтартай.

1940 ондо нютагайнгаа Баясхаланай Чимитжаб абгайтай хуби заяагаа ниилүүлжэ, гэр бүлэ болоһон юм. Найман үри бэенэрые – дүрбэн хүбүүдые, дүрбэн басагадые үндылгэжэ, хүлыень дү-рөөдэ, гарыень ганзагада хүргэһэн. Агууехэ Эсэгын дайнай эхилхэдэ, хүршэ Монгол ороной дэбисхэр дээрэ кавалеристын тушаалтай ябажа байтараа, Баруун фронт эльгээгдэһэн.

1941 ондо эхэ оронойнгоо түб хото Москва хамгаа-лалсажа, дайнда ороһон хүн юм. Аргагүй һүрөөтэй Курска дугаагай байлдаандашье эрэлхэг зоригтойгоор хабаадалсаһан.

Дайнай үедэ дүрбэ дахин хүндөөр шархатаһан, хүнгөөр шархатаһыень тоолоногүйб. 1944 ондо гранатын тэһэрхэдэ, хүндөөр шархатаад, аяар 1958 ондо операци хүүлэжэ, гранатын түгдэрхэй абхуулһан юм.

Энэ ехэ дайнай үедэ шэн зориг харуулжа, баатаршалга гаргажа дайлалдаһанайнгаа түлөө хэдэн олон орден медальнуудаар шагнагдаһан. Тэрэ тоодо «За отвагу» медаль байха, тэрэ Приказайнь буулгабаритай танилсуулха дуран хүрэнэ.

Эсэгын дайнай дүүрэхэлээр, Улаан-Үдын «Верхняя Берёзовка» гэжэ госпитальдо арга абаһанайнь һүүлээр түрэлхидынь гэртэнь асарһан. Дайнай һүүлээр гэртээ бусаад, миин байгаагүй, элдэб олон ажалда ябаһан. 1957 онһоо 1965 он болотор гэр бүлөөрөө «Россия» колхоздоо хонишоноор хүдэлһэн юм. 1965 ондо Буряад Республикын Онохой тосхон зөөжэ ошоо һэн.

Гармын Гаржил аха хүн зондоо хүндэтэй, урагшаа һанаатай, сэхэ сэбэр зантай, сэмсэгэрээр бэеэ абаад ябадаг хүн байһан гэжэ бишье мэдэхэ байнаб.

1986 ондо, далан долоодохи наһандаа, олон шархаһаа боложо, энэ дэлхэйтэеэ хахасаһан.

Үри хүүгэдынь Буряад Республикын аймагуудаар, Үбэр Байгалай хизаараар ажана амгалан, үри бэенэрээ үдхэжэ ажаһуудаг юм.
Үүлэн Хаан обоогой үбэртэ, Үрөөнэй һууринай хойто талада Эсэгын дайнда алдалан унаһан аха захатандаа, сэмүүн сагай сүлэлгөөр ошоод бусаагүй нютагайхидтаа хүшөө бодхоогдонхой. Мүнөө үеын үхи хүүгэднай нютагайнгаа аха захатанай, ёһотойл баатарнуудай алдар солыень мартангүй, аласайнгаа замда абажа, һанажа ябаха байха гэжэ этигэнэбди.

Одо мүшэн мэтэ залиршагүй мүнхын зула тэдэнииемнай гэрэлтүүлэн бадаржа байг лэ гэжэ гүн сэдьхэлһээ зальбаржа, маанияа уншажа ябахамнай болтогой!

«Приказ 58 гвардейскому Стрелковому полку 18 гвардейской Стрелковой Краснознамённой Дивизии «12» апреля 1944 года №08.

Действующая Армия.

От имени Президиума Верховного Совета Союза ССР награждаю медалью «За отвагу» ...наводчика роты ПТР гвардии рядового Гармаева Гаржила за то, что он в боях за Советскую Родину с немецко-фашистскими захватчиками был трижды ранен - 13 марта 1943 г. под станцией Комаричи Курской области, 30 июля 1943 г. под городом Карачев и 2 февраля 1944 г. под дер. Ворошилы Витебской области. 1910 г. рождения, монгол, беспартийный; призван 24 июля 1941 г. Агинским РВК Читинской области; в Отечественной войне с сентября 1942 г. с перерывами на лечения в госпиталях, всего шесть месяцев. Имеет три лёгких ранения, наград не имеет».

Командир 58 гв. стр. полка гвардии подполковник Поляков.
Начальник штаба полка гвардии капитан Битнев.

You have no rights to post comments