- Бальжинима Монломович, аяншалга эмхидхэлгын ажал тухайгаа хөөрэжэ үгыт.
   - Апрель һараһаа эхилжэ, илангаяа Буянта һара соогуур Ага ба Могойто тосхонгуудта, тойрогой хүдөө нютагуудта ажаһуудаг зоной хандахада, дахуулаад экскурсида ябадагби. Нэгэ бүлэгтэ 50-60 хүн ябадаг юм. Ага тосхоной ниитэ эдэбхитэн, хизаар ороноо шэнжэлэгшэ Гончикбал Баиров наһанайнгаа амаралтада гараһан зонтой зүбшэн хэлсэжэ, буян хэхэеэ аян замда гарадаг. Буянаа арьбажуулхаяа ганса наһатайшуул бэшэ, харин дунда наһанай зон ба залуушуулшье ябалсадаг. Байгша ондо Балейн, Краснокаменскын аймагуудһаа, Украинын Одессэһээ, Россиин Сахалинһаа зон ерэжэ, нютагаймнай байгаалиин баялигуудтай танилсаа һэн. Холоһоо ерэһэн зониие дахуулжа, Намнанай багшын субарга, Дүрөө шулуу, Сүүгэлэй дасан, Агын аймагай Ножын нуур, Тогоон Шулуу г.м. харуулаабди, түүхэ домогуудыень хөөрэжэ үгэһэн байнабди. Үшөө нэгэ бүлэг аяншалагшадые дахуулжа, Хээтэй агы нүхэнтэй, Үзөөнэй дасантай танилсуулга эмхидхээ һэмди. Үзөөнөөр ябахадамнай, уран гартан Болот Дондоковой бүтээлнүүдэй үзэсхэлэн дэлгээтэй байжа, зон һонирхожо хараа.
   - Могойтын аймагай дэбисхэр дээрэ аяншалагшадай бараалхадаг газарнууд олон гү?
   - Диилэнхидээ долоон газар хүрэдэгбди. Тодорхойлон нэрлэбэл, Намнанай багшын «Шоймпрол Шодон» субарга, Дүрөө шулуун, Намнанай багшын «Бажигарай булаг» аршаан, Байгаалиин хүшөө - Бооржогонтойн булагай нүхэн, Сүүгэлэй дасан, Үүдэн сүмэ. Нэгэ үдэр соо бултыень ябажа үрдихөөр байдаг. Могойто тосхонһоо гараад, Наринай Адаг һууринай дэбисхэртэ оршодог Жараанай нуур хүрэтэр ошожо, тэндэһээ экскурси эхиеэ абадаг гээшэ. Намнанай багшын субаргын түүхэ ба рамнай тухай мэдээсэл үгэдэгби. Аяншалагшад субаргада мүргөөд, гороо хэдэг. Намнанай багшын «Шоймпрол Шодон» субаргада мүргөөд, урагшаа хүдөөгэй харгы дахаад ябахада, үргэлтэй мүргэлтэй хада ууланууд эхилдэг. Суута Хаан уула урда хойгуурнь гараһан зониие угтажа, үдэшэжэ байдаг. Аян замда ябаһан зон саг зуура тогтожо, Хаан уулые тойроод байһан сабдагай, огторгойн эзэдтэ һү сайгаа, сагаан эдеэнэй дээжэһээ үргэдэг. Хаан уула тойрогой дүрбэн үндэр уулануудай нэгэн юм. Уулые тойроод ажаһууһан суута малшад тушаа хөөрэдэгби. Дүрөө шулуунай дэргэдэ ерэхэдээ, Намнанай багшын Дүрөө шулуу рамнайлһан, совет үедэ энэ хүшөөгэй һандарһан ба мүнөө сагта һэргээгдэһэн тухай аяншалагшад мэдэжэ абадаг. Замда гараһан зон заабол эдеэ ундатай ябадаг. Дүрөө шулуунһаа холо бэшэ Намнанай багшын рамнайлһан Бажагарай булагай аршаан үбэл зунгүй урдажа байдаг. Энэ газарта Намнанай даяанда һуужа, эм домтой аршаан болгоһон юм. Хотын, хоолойн, хии санха (панкреатит) г.м. дэлгэрэнги үбшэнгүүдые аргалха шанартай аршаан болоно.
   Тэндэһээ Бооржогонтойн булагай нүхэн, Шэнгэлтын аршаан хүрэжэ тогтодогбди. Шэнгэлтын аршаан нюдэ аргалхада ехэ туһатай. Эгээл һүүлдэ Сүүгэлэй дасанда тогтодогбди.

You have no rights to post comments