Үсэгэлдэрһөө Агын дасанай Согшон дуган соо олоной үзэмжэдэ Ганжуурай 108 боти табигдаад байна. Һүзэгшэд үшөө гурбан үдэрэй туршада 11 сагһаа 15 саг болотор нангин шүтөөнэй эдэ номуудта – Бурхан багшын намтарай найруулгануудта мүргэхэ аргатай. Ганжуурай шэнэ ботинууд 14-дэхи зуун жэлһээ хадагалагдажа байһан модон барһаа хуушан монгол хэлэн дээрэ оршуулагдажа, Энэдхэгтэ хэблэгдээ.
Ганжуурай шэнэхэн ботинууд.
«Нёдондо намар Энэдхэгэй делегаци - эрдэм ухаанай болон соёлой мэдээжэ ажаябуулагшад, дипломадууд Агын дасан бараалхахадаа, Ганжуурай нэгэдэхи боти бэлэглээд, бэшэ 107 ботииень эльгээхэбди гэжэ үгэеэ үгэһэн байгаа. Тэрэ үгэдөө хүрэбэ бшуу», - гээд Агын дасанай сайт соо бэшээтэй.
Ганжуурые монгол хэлэн дээрэ оршуулга 14-дэхи зуун жэлдэ эхилһэн байна. Лигдан хаанай үедэ, 17-дохи зуун жэлдэ бүхы ботинуудынь оршуулагдаад, үнэ сэнтэй шэрээр шэмэглэгдэһэн гар бэшэгэй хэблэл «нара хараһан». Тэрэ эрдэнитэ Ганжуурта үндэһэлжэ, 1717-1720 онуудта үсөөхэн хэһэгээр 108 ботинь барлагдаа. Эрдэмтэн Генин-Дарма Нацовай үгэһэн баримтаар, энэ монгол Ганжуурай нэгэ буулгабари 1930 гаран онуудта Агын дасанда хадагалагдажа байһан түүхэтэй. Теэд тэрэ үеын сэмүүн сагта мүр сараагүйгөөр үгы болоһон.
1960 гаран онуудта Энэдхэгэй профессор, Монгол болон Түбэд оронуудые шэнжэлэгшэ монгол Ганжуурые шэнээр хэблэхэеэ һанаһан байна. Энэ бодолыень хүбүүниинь, профессор Локеш Чандре бэелүүлээ. Тиигэжэ 1973 ондо шэнээр хэблэгдэһэн Ганжуурай хэдэн буулгабари Буряадай болон Хальмагай буддын шажантанда бэлэглэгдэһэн ха. Тэрэ хэблэлэй хэдэн боти мүнөө Агын дасанай номой сан соо бии, олонхи ботинуудынь Ивалгын дасанда хадагалагдадаг.
Харин мүнөө хуушан монгол хэлэтэ Ганжуурай шэнэ ботинуудые Энэдхэгэй Засагай газар Агын ба Шэтын дасануудта бэлэглэжэ, Бурханай номууд Агын дасанда зуугаад жэл боложо бусаагдаба. Буддын шажантан үшөө нэгэ нангин шүтөөнтэй болобо: Бурханай ном хадаа буддын шажанай гурбан эрдэниин нэгэн гэжэ тоологдодог юм.
Дарима БАЗАРОВА.
Комментарии
вакуумная чистка лица иваново
RSS лента комментариев этой записи