- Цыбен Чимитович, тойрог дотор Агуу Илалта шэрээлсэhэн хэды хүн үлөөд байнаб?
- Жэлhээ жэлдэ ветеранууд, ара талын ажалшад, дайнай үеын хүүгэд үсөөн боложол байна. Мүнөө Агууехэ Эсэгын дайнай 7 ветеранууд үлөөд байна: Агын аймагта – 2, Могойтын аймагта – 3, Дулдаргада – 1, Агада – 1. Ара талын ажалшад – 205 хүн: Агын аймагта – 70, Могойтын аймагта – 41, Дулдаргын аймагта – 46, Агада – 48. Эсэгын дайнда нүхэрөө алдаhан эхэнэрнүүд – 64: Агын аймагта – 9, Могойтын аймагта – 35, Дулдаргын аймагта – 8, Агада – 12. Дайнай үеын хүүгэд – 1980: Агын аймагта – 509, Могойтын аймагта – 620, Дулдаргын аймагта – 457, Агада – 394. Дүн хамта 2256 хүн болоно юм.
- Эдэ зондо гүрэнэй ямар тэдхэмжэ үзүүлэгдэдэг бэ?
- «Дайнда хабаадагша» гэhэн дансатай ветеранда гүрэн гэр байра үгэхэ ёhотой. Тиихэдэ пенсионно жаса мүнгэнэй туhаламжа үзүүлдэг. Мүнөө сагта 7 ветеранууднай 90 гаратай, үндэр наhа наhалжа ябана. Эдэ зоной гэр гэрээрнь социальна хүдэлмэрилэгшэд ябажа туhалдаг.
- Ветеранууд бэе тамираа тэнхээжэ, хямда сэнгээр Алханада амарха аргатай бэзэ?
- Ветеранууднай Алханын аршаанда амарха аргатай юм. Тэндэ манай зүблэлэй мэдэлэй 6 кемпинг бии. Нэгэ хоногой 500 түхэриг түлөөд, ганса ветеранууд бэшэ, харин ара талын ажалшадай, дайнай үеын хүүгэдэй амархада болохо. Ганса Агын тойрогой ветеранууд бэшэ, мүн ондоо нютагhаашье ерэhэн зон амардаг. Тиигэжэ нэгэ багахан мүнгэ олодог байгаабди. Мүнөө жэл Алханада амаралгын хаhа яаха юм, эли бэшэ байна. Халдабарита үбшэнhөө олон юумэн хоригдоо, хойшолуулагдаа ха юм.
- Ургажа ябаһан үетэнэй ветерануудтай уулзалганууд эмхидхэгдэдэг гээшэ гү?
- Үниндөө уулзалганууд ходол боложо байдаг hэн. Юуб гэхэдэ, hуурин бүхэндэ дайнда ябаhан ветеранууд байгаа. Мүнөө ветеранууднай бурхандаа ошожол байна, амиды мэндэ байhаниинь бүри үндэр наhатай болошоо юм. Тиихэ зуура соёлой хүдэлмэрилэгшэдэй арга мүрөө олоод лэ, хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэжэл байдагынь hайшаалтай. Үшөө тиихэдэ афган, чечен болон бэшэшье дайн байлдаануудта хабаадаһан 500-гаад сэрэгшэд байна. Тэдэниие патриотическа хэмжээ ябуулгануудта хабаадуулжа, тэдэнэй жэшээ дээрэ, хөөрөөгөөрнь залуушуулаа хүмүүжүүлхэ арга байна.
- Солонгос дайнда хабаадаhан сэрэгшэд тухай хөөрэжэ үгыт…
- 1950-1953 онуудта Урда ба Хойто Солонгосой хоорондо дайн эхилhэн. Хойто Солонгосые Советскэ Союз тэдхээ, Урда Солонгосые - Америкын Холбоото Штадууд. Энэ дайн 1956 он болотор «нюуса дайн» гэжэ нэрлэгдээд байhан. Тэндэ дайлалдаhан сэрэгшэд гүрэнэй ямаршье тэдхэмжэгүй байгаа. һүүлшын үедэ Солонгос дайнда хабаадагшад Эсэгын дайнда хабаадагшадтай адли зэргэтэй болоhон.
- Цыбен Чимитович, Майн 9 дүтэлбэ. һайндэрэй урда тээ ветерануудта гүрэнhөө туhаламжа үзүүлэгдэхэ гү?
- Россиин Федерациин Президентын «О ежегодной денежной выплате некоторым категориям граждан к Дню Победы» гэhэн захирамжаар, майн 9-эй урда тээ Эсэгын дайнай ветерануудта 10000 түхэриг үгтэхэ. Тиихэдэ 800 түхэригэй туhаламжа дайнай урда тээ ба дайнай үедэ түрэhэн зон абаха. Ветерануудые социальна дэмжэлтын хэмжээндэ наhатайшуулнай аргын газарта миинтээр үзүүлхэ ёhотой.
- Майн 9-эй үдэр ветерануудые сайлуулдаг hэн. Мүнөө жэл сайлуулха гү?
- Жэл бүхэндэ, Майн 9-эй үдэр hайндэртэ сугларагшадта солдадай хааша эдюулдэг байгаабди болон ветерануудаа «фронтовой зуун граммда» суглуулжа сайлуулдаг hэмди. Нёдондо халдабарита үбшэнhөө боложо, хэмжээ ябуулганууд эмхидхэгдээгүй. Мүнөө жэл эмхидхэгдэхэ гү, үгы гү - асуудал шиидхэгдэжэ байна.
- Нютаг бүхэндэ Агууехэ Эсэгын дайнда хабаадагшадта зорюулагдаhан хүшөөнүүд бии. Мүнөө жэл хүшөөнүүдые заhабарилгын ажалнууд болобо гү?
- Мүнөө жэл тон тиимэ ехэ ажалнууд болоогүй. Жэл бүхэндэ нютаг бүхэнэй ветерануудай бүлгэм нютагайнгаа зонтой хүшөөнүүдээ hэргээн сэбэрлэдэг, шэрдэдэг. Энэ ажал заншалта болонхой.
- Хэдытэй зон дайнай ара талын хүдэлмэрилэгшын зэргэтэйб?
- 1932 он хүрэтэр түрэhэн зон дайнай ара талын ажалшадай зэргэтэй юм. Харин 1928 оной июниин 22-hоо 1945 оной сентябриин 3 болотор түрэhэн зон «дайнай үеын хүүгэд» гэжэ тоологдодог.
- һайнта даа. Танай нюураар бүхы ветерануудаа доро дохин амаршалая!
Валентина ЦЫРЕНЖАПОВА.
