Залуу ангуушан - снайпераар
Али алинииеньшье харахада, тэдээн дээрэ залуу хүбүүдэй дүрэ… нэгэл хүнэй дүрэ… Радна Аюшеев снайпер гээд тэмдэглээтэй байдаг. Яндексын «Участники Великой Отечественной войны из Бурятии» (9may.zauda.ru) гэһэн, мүн balalaika24.ru сайтын материалнуудые уншахада, 11 хүүгэдэй нэгэн, хүбүүдэй одхон болохо Радна 1922 ондо Буряад ороной Инзагата нютагта түрэһэн. 1940 ондо сэрэгтэ татагдажа, түрүүшын жэлынь Алас Дурнада алба хээ. Дайнай үедэ Радна Аюшеев СССР-эй Хойто флодой 63-дахи уһан сэрэгэй пехотын бригадада снайпераар алба хааһан. 1944 оной эсэс багаар һураггүй үгы болоһон.
Бэрхэ ангууша абынгаа заабари доро агнууриин бүхы оньһо нюусануудтай багаһаа танилсаһан, хёрхо мэргэн, анхаралтай байха, һайнаар хорохо, тэсэмгэйгээр хүлеэжэ шадаха г.м. шанартайгаар бэеэ хүмүүжүүлһэн снайпер Радна хүбүүнэй дүршэл дайнай хатуу тэмсэл соогуур тон хэрэгтэй байгаа һааб даа.
 
Һүүлшын бэшэг
Р.Аюшеев гэртэхиндээ 1944 ондо һүүлшынгээ бэшэг бэшэһэн байна. Тэрэ бэшэгтэеэ хамта нюргандаа буу үргэлһэн - иимэ дүрэ зурагаа эльгээл-сээ. Хожомынь гэртэхиниинь энэ дүрэ зурагыень гунгарбаагай хажууда байлгадаг байһан. Тэрэ гэһээр Бадма-Дари эхэнь одхон Радна хүбүүнһээ бэшэ бэшэг абаагүй, зүгѳѳр алуулаа, наһа бараа гэһэн һураг дуулаагүй һэн тула дайнһаа хүбүүнэйнгээ гэртээ бусахые ходол хүлеэдэг байгаа. Мүн нютагаархидыньшье залуу сэрэгшые мартаагүй, нютагтань снайпер хүбүүнэй нэрээр нэгэ үйлсэ нэрлэгдэһэн, һургуулиин һурагшадшье тэрээн тухай материалнуудые суглуулһан юм.
 
«Арктикада дайн»
1979 ондо телевизорээр Эсэгын дайн тухай олон хэһэгтэй «Война в Арктике» гэһэн баримтата фильм харуулһан юм. Һонирхолтойнь гэхэдэ, фильмын 12-дохи хэһэгтэ нютагаархидынь олон матросуудай дунда нютаг хүбүүн Радные таниһан байна. Энэ хэһэг соо Мурманск шадар Печенги хото сүлѳѳлхэеэ ошожо ябаһан Хойто флодой морягуудые түр зуура харуулһан байгаа. Тэрэнэй һүүлээр түрэлхидэйнь военкомат руу асуулта эльгээхэдэнь, харюу ерээгүй. Энээн дээрэ бэдэрэлгэ дүүрэһэн ха. Теэд 1980-яад онуудай эхеэр Инзагатын бүлэг һурагшад Украина руу экскурсида ошоходоо, Кривой Рог хотын али нэгэн музей соо Радна Аюшеевэй «мэдэгдээгүй сэрэгшэ» гэһэн бэшэгтэй дүрэ зураг харажархиһан юм. Теэд хаанаһаа тэрэ музей соо Буряад ороной хүбүүнэй дүрэ зураг бии болооб гэжэ элишэлхэ арга олдоогүй.
 
«Рашна» тухай шэнэ мэдээсэл
Улаан-Үдын Баир Этагоровой интернет соо Хойто флодой морягуудта зорюулһан сайт соо фото-зурагуудые бэдэржэ байтарынь, снайпер Аюшеевэй дүрэ зураг нюдэндэнь торошобо. Энэ дүрэ зурагыень дайнай үедэ Хойто флодой политхүтэлбэриин фотобюрогой даргаар хүдэлһэн Роберт Диамент буулгаһан ха. Р.Диамент морягай нэрэ алдуутайгаар бэшэһэниинь, тэрэнэй фотоархив соо «Рашна» гээд тэмдэглээтэй, мүн «Мурманск шадар болоһон 1944 оной октябриин байлдаанай үедэ Аюшеев 25 гитлеровцүүдые һалгаа» гэһэн нэгэл мүр бэшээтэй байһан.

You have no rights to post comments