 |
Дондок Нимаев 1922 ондо Хүнхэр нютагта түрэhэн. 1941 ондо армида абтаад, Харанор станцида 209-дэхи ябаган сэрэгэй дивизиин 770-дахи полкдо алба хэһэн. 1943 ондо полковой hургуули түгэсхэжэ, 275-дахи артиллерийскэ полкдо үхэр буугай расчёдой командир ябаа. Забайкалиин фронтын 17-дохи армиин бүридэлдэ япон дайнда хабаадажа, Ленцы, Чифэн хотонуудые сүлөөлэлсэhэн. Эсэгын дайнай 2-дохи шатын орденоор, «Япониие илаhанай түлөө» ба Илалтын ойн баярай медальнуудаар шагнагдаhан. Хүнхэр нютагтаа зүблэлэй түрүүлэгшээр, хонин ажалай бригадираар, хонишоноор ажаллажа, наhанай амаралтада гараһан. |
 |
Ананда Батуев 1923 ондо Yбэр Аргали нютагта түрэhэн. 1943 ондо сэрэгэй албанда татагдажа, Забайкалиин фронтын Хинганай гвардейскэ дивизиин бүридэлдэ япон булимтарагшадтай дайлалдаhан. 1949 ондо сэрэгэй албанhаа табигдаа. Эсэгын дайнай 2-дохи шатын орденоор, «Дайшалхы габьяагай түлөө», «Япониие илаhанай түлөө» ба бэшэшье медальнуудта хүртэhэн. 1935 ондо ажалайнгаа намтар эхилээ. Калининай нэрэмжэтэ колхоздо жолоошоноор хүдэлhэн. Мүнөө Амидхааша hууринда ажаhуудаг. |
 |
Санзая Галсанов
|
 |
Гарма-Доржи Эрдынеев. 1925 ондо Урта нютагта түрэhэн. 1940 ондо Могойтын МТС-тэ трактористнуудай hургуули дүүргэжэ, «Улаан-Одон» колхоздо тракторай прицепщигээр таряан ажалда хүдэлһэн. 1943 ондо сэрэгтэ татагдаа. 1945 ондо Забайкалиин фронтын 286-дахи инженернэ-сапёрно батальондо сапёроор ябажа, япон эзэмдэгшэдтэй тулалдаһан. Тиихэдээ олон хүүргэ, склад ба бэшэшье объектнүүдтэ минэ аюулгүй болгожо, Хайлар, Цицикар, Мукден хотонуудые сүлөөлэлсэhэн. 1948 ондо сэрэгhээ табигдаад, «Улаан-Одон» ажахыда трактористаар хүдэлжэ, хони малда нилээд ехэ үбhэ тэжээл бэлдэлсэhэн, хонишоноор хүдэлжэ, наhанай амаралтада гараа бэлэй. Эсэгын дайнай 2-дохи шатын орденоор, «Япониие илаhанай түлөө», Жуковай ба Илалтын ойн баярай медальнуудта хүртэhэн. |
 |
Дамдин Жапов 1926 ондо Табтаанай нютагта алтан дэлхэйн шарай хараа. 1942 ондо Табтаанайн дунда hургуулиин 8-дахи анги дүүргээд, хамтын ажал хэжэ эхилhэн. 1943 оной октябрь hарада сэрэгтэ абтаад, Песчанкада 7-дохи автобронетанкова полкдо hуралсал гаража, Приаргунскын аймагай Досатуй станцида оршодог 267-дохи танкова полк руу эльгээгдээ бэлэй. 1945 оной август, сентябрь һарануудта япон дайнда хабаадаа бшуу. 1950 ондо сэрэгэй албанhаа табигдабашье, Ростовой можын Лихая ба Воронежой можын Янская түмэр замай станцинуудые hэргээн бодхоолсоhон. 1951 ондо Харымай станцида ахамад кондуктораар ажалда ороо hэн. Могойтын станцида hэлгэлгын (подменный) пунктын нээгдэхэдэ, поезд бүридхэгшөөр хүдэлжэ, наhанай амаралтада гараhан. Эсэгын дайнай 2-дохи, 3-дахи шатануудай, Ажалай Алдар Солын 3-дахи шатын орденгууд, Жуковай ба Илалтын ойн баярай медальнууд энгэртэнь зүүлгэгдэhэн. |
 |
Георгий Тимофеев 1926 ондо Дулдаргын аймагай Балжана hууринда үндыһэн. 1944 ондо сэрэгтэ татагдажа, Внуково шадархи 10-дахи гвардейскэ автотранспортна дивизидэ алба хаажа, нэгэтэ бэшэ самолёдоор партизануудта ашаа шэрэhэн. Горькиин радио-мэргэжэлтэ старшинануудые бэлдэдэг hургуули дүүргээд, 2-дохи гвардейскэ Таманиин дивизидэ радистаар алба хаажа, 1950 ондо гэртээ табигдаhан. Дайнай hүүлээр түрэл нютагайнгаа дунда hургуулида, үхибүүдэй байшанда, мүн соёлой байшанай директорээр хүдэлhэн намтартай. Эсэгын дайнай 2-дохи шатын орден, «Германиие илаhанай түлөө» ба Илалтын ойн баярай медальнууд барюулагдаhан юм. |
 |
Ануфрий Дамбаев Гүлмэр залуухан 18 наһатайдаа Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда мордоһон Дамбаев Ануфрий аха Могойто тосхондо ажаһууна. Ануфрий аха 1926 оной январиин 2-то Бооржын аймагай Сагаан-Уула нютагай Ехэ Булаг гэжэ газарта адуушанай бүлэдэ түрэһэн юм. 1938 ондо эхин шатын һургуулиин 5 анги дүүргээ. Дайнай урда тээ Бооржын аймагай «Забайкалец» колхозой адуушан ябаһан. 1943 оной зун сэрэгэй албанда татагдажа, Баруун фронтдо 41-дэхи артиллерийскэ бригадада 45 метрэй буугай наводчигоор, удаань 24-дэхи тусгаар трофейнэ бригадада жолоошоноор дайшалхы зам гаталаа. Хоёр дахин хүнгэнөөр шархатаһан ябаад, 1944 оной март һарада Украинада хүндөөр шархатаһан байна. Госпитальдо удаан хэбтээд, 1945 оной май һарада комиссовайгдажа, зүүн зүг руу эшелоноор эльгээгдээ һэн ха. Теэд иигээд албаниинь дүүрээгүй, нютагһаа алад гараад, Зүүн Манжуураар һарын туршада ябаа, Квантунска арми бута сохилсоо, частьнь Советскэ Союзаа бусажа, Амарай можодо тогтоо бшуу. Дайнай дүүрэһэншье һаань, сэрэгшэдэймнай 70-аад хубинь албаяа үргэлжэлүүлжэ байгаа... Ануфрий аха сэрэгэй албанһаа 1947 ондо табигдаһан байна. Уржин-Ханда Дымбрылова наһанайнгаа нүхэртэеэ бүхэли наһаараа малда ябаа. Дайн дажарта ябаһан жэлнүүдһээ гадна бүхыдөө 54 жэлэй туршада ажал хэжэ ябаһан габьяатай. Үнэн шударгыгаар ажаллаһанай түлөө «Победитель социалистического соревнования» тэмдэгээр нэгэтэ бэшэ шагнагдаһан. Дамбаевтан 4 хүүгэдтэй, мүнөө 5 аша зээнэртэй, 2 гушатай юм. Ануфрий Дамбаев Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай орденоор болон олон тоото медальнуудаар шагнагдаһан. |
 |
Эрдэни Жапов Зугаалай нютагта Эсэгын дайнай ветеран үри хүүгэдэйнгээ дундахана гурбан зөөлэниие эдлэжэ байнхай.Эрдэни Ринчинович Жапов Зугаалайда 1927 ондо түрэһэн. Жаб гэжэ айлай үргэмэл хүбүүн юм. Найма наhатайдаа нютагайнгаа hургуулида ороо. Теэд 6-дахи ангида hуража байтараа, Шэтын хойнохи Черновские копи руу аба эжытэеэ зѳѳжэ, шулуун нүүрhэнэй ажалда ябаа. Тэрэ хүндэ ажалда багаhаа ябажа, бэеэ хүсэжэ, сэрэгтэ татагдаха болоходоо, хараа муутай байшоо. Хэдэн hарын туршада нюдөө аргалуулжа, 1945 оной хабар одоошье сэрэгэй албанда татагдаад, эшелоноор Эрхүүгэй можын Мальта станци руу эльгээгдэhэн түүхэтэй. Эрдэни ахын хэлэhээр, Мальта дээрэ байхадань, баруун дайн дүүрэхэ тээшээ болоо. СССР гүрэнэй зүүн тээhээ япон сэрэгшэдэй добтолхо хорото ябадал үүсхэгдэжэ байhан саг. Мальта станци дээрэ сэрэгшын бэлэдхэл гараад, Шэтын можын Бооржо руу эльгээгдэжэ, 245-дахи истребительнэ дивизидэ харуулай штабта албаяа үргэлжэлүүлээ юм. Олон буряад хүбүүдтэй суг ябаhан. Удангүй Япон дайн эхилжэ, СССР-эй ябаган сэрэг Хитад гараһан байна. Эрдэни аха японцуудай эзэлээд байhан Чань-Шунь, Мукден, Далянь хотонуудые сүлѳѳлэлсөө. Дайшалхы замынь Порт-Артур хото хүрэтэр үргэлжэлһэн. Тэндэ 70 метр үндэртэй, балконтой, томо байшан дээрэ хэдэн сэрэгшэд гаража, «Победители» гэжэ бэшэhэнээ мүнѳѳшье болотор hанадаг. Дайнай hүүлээр тэндээ үлэжэ, аэродром барил-гада хабаадалсаһан байна. Ехэ хэмжээнэй заhабарилгын хүдэлмэринүүдтэ плендэ абтаhан япон сэрэгшэд хабаадуулагдадаг hэн ха. Эрдэни аха 62393-дахи сэрэгэй частиин стрелково дивизидэ бэшэг тараагшаар алба хаагаа. Бүхыдөө 7 жэлэй туршада сэрэгэй албанда ябажа, 1952 ондо гэртээ табигдаһан байна. |
 |
Самбу Базаров 1927 ондо Зугаалай нютагта түрэһэн. 1944 ондо сэрэгтэ татагдажа, Нижнеудинскын мэргэн буудагшадай hургуулида ба 165-дахи танкова полкдо сэрэгэй алба гараад, 64-дэхи ябаган сэрэгэй полкын бүридэлдэ япон милитаристнуудые бута сохилсоhон. Сэрэгэй албанда 7 жэлэй туршада ябаад, 1951 ондо нютагаа бусаа. Эсэгын дайнай 2-дохи шатын орденоор, Жуковай, «Германиие илаhанай түлөө», «Япониие илаhанай түлөө» ба Илалтын ойн баярай медальнуудаар шагнагдаhан. Агын олон эмхи зургаануудта ахамад бухгалтераар, Агын тойрогой больницада тоосоо-шоноор, Агын эдеэ хоолой комбинадта технологоор, Агын эд хэрэглэгшэдэй бүлгэмдэ (райпо) ревизороор, Агын 1-дэхи hургуулида интернадые даагшаар ажаллаhан. «Ударник коммунистического труда» гэhэн тэмдэг энгэртэнь зүүлгэгдэhэн байна. |
 |
Дашидоржи Дамдинов 1927 ондо Агын аймагай Удаганта нютагта хүн болоһон. 1944 ондо 17 наhатай хүбүүе сэрэгтэ татажа, Забайкалиин фронтын 35485-дахи сэрэгэй частиин 14-дэхи түбэй авиатехническэ складта алба хааhан байха юм. 1951 ондо сэрэгhээ табигдаа. Халанга нютагта, Дарhан курортдо, Агын СХТ-дэ модошо дарханаар ажаллаhан. «Япониие илаhанай түлөө» ба бэшэшье медальнуудта хүртэhэн. Мүнөө Амидхааша hууринда ажаhууна. |
 |
Георгий Говорков 1926 ондо Харымай аймагай Ундурга сэлеэндэ түрэhэн. Могойтын дунда hургуулида hураад, 1943 онhоо почтодо хүдэлжэ эхилээ. 1944 ондо сэрэгтэ татагдаад, Доодо Үдэдэ 230-дахи сэрэгэй частьда hуралсал гараа. Тиигээд 1007-дохи ябаган сэрэгэй полкдо буу шэглүүлэгшээр, hүүлээрнь 41437-дохи сэрэгэй частьда аккумуляторщигаар, 71808-дахи сэрэгэй частьда мотоциклистаар алба хааhан. 1951 ондо сэрэгhээ табигдаа hэн. Могойтын станцида, Могойто тосхоной түймэр унтараадаг частьда болон Могойтын дунда hургуулида ажахые даагшаар ажаллаhан. Дайшалхы ба ажалай олон шангуудтай юм. |
 |
Ламажаб Лхасаранов 1927 ондо Зүдхэли нютагта мүндэлhэн. 1931 ондо эхэ эсэгэнь хамалганда тушаалгажа, дүү хүбүүнтэеэ үлөөд үншэрhэн. Наhаа хүсэхэдөө,1944 оной декабриин 3-да Дулдаргын аймагай сэрэгэй комиссариадай дуудалгаар сэрэгтэ татагдаhан юм. Забайкалиин фронтын 5216-дахи сэрэгэй частиин 67-дохи ябаган сэрэгэй полкдо буудагшаар алба хаажа, япон дайнда хабаадаа бшуу. 1951 ондо сэрэгэй албанhаа табигдажа, түрэл нютагтаа малшанаар хүдэлhэн намтартай. «Германиие илаhанай түлөө», «Япониие илаhанай түлөө», Жуковай ба Илалтын ойн баярай медальнуудта хүртэhэн. |
 |
Жимба-Доржи Балданов 1930 ондо Агын аймагай Шулуутай нютагта түрэhэн. 1951 ондо армида абтажа, 06065-дахи, 68332-дохи сэрэгэй частьнуудта жолоошоноор ябаад, Солонгос дайнай эхилхэдэ, 66-дахи зенитнэ-артиллерийскэ полкын ба 64-дэхи авиаистребительнэ корпусой бүридэлдэ хатуу байлдаануудта хабаадаhан. 1954 ондо сэрэгэй албанhаа табигдажа, Агын промкомбинадта жолоошоноор, Агын аймагай эд хэрэглэгшэдэй ниигэмдэ худалдаанай таhагые даагшаар, түрүүлэгшын орлогшоор хүдэлөө бшуу. Жуковай, «Арадуудай хани барисаанай», «Интернационалист-сэрэгшэн», «Шэн зоригой түлөө» болон бэшэшье медаль шагналнуудтай сэрэгшэн юм. |
 |
Пётр Гыдыпов 1932 ондо Урта нютагта түрэhэн.1934 ондо гэртэхинтэеэ суг хамалганда абтажа, Эрхүү можын Тулун станци эльгээгдэhэн юм. 1947 ондо нютагаа бусаха эрхэтэй болоо hэн. 1951 ондо Совет армиин курсант боложо, авиамеханигай мэргэжэл шудалаа. Тиигээд Примориин хизаарай Воздвиженка станци шадархи авиационно полк эльгээгдээд байтарынь, Солонгос дайн эхилээ. Сержант П.Гыдыпов Ляодунай хахад арал дээрэ реактивна самолёдуудые заhабарилдаг авиамеханигаар 2 жэлэй туршада алба хааhан. «1950-1953 онуудта Солонгосой дайнда хабаадагша», «Ажалай ветеран», «60 лет Победы в Великой Отечественной войне» ба бэшэшье ойн баярай медальнуудта хүртөө. 1955 ондо Урта нютагаа бусажа, Хүһөөшын «Красный Октябрь» колхоздо жолоошоноор наһанайнгаа амаралтада гаратараа хүдэлһэн. |
