ЦЫНДЫМЭ: Харгыдаа ябахадаа, һүүлшынхеэ бэшээ бэлэй... Теэд тэрэм яашаба гээшэб? Тэрэ гэһээр гурбадахи һарань үнгэршэбэ, һүүлшынь бэшэгһээ хойшо... Унтаха үргэһэ нойргүй болошобоб, хото хоолойдом эдеэншье орохоёо болишобо. Яаха юм гээшэб, ямар уйтай саг хүрэжэ ерэбэб... Дайн, алалсаан, хюдалсаан, гал түймэр...
(Үүдэн нээгдэжэ, газааһаа Арсалан Тамаратаяа орожо ерэнэ).
APCAЛAH: Яагаа удаан ахайһаамнай бэшэг үгы гээшэб.., гайхалтай.
ТАМАРА: Бэшэхэ забдагүй ябахадаа болохо юм бэшэ гү..., дайнай газарта хаана һуугаад бэшэг бэшэхэм гэжэ һуухаб даа.
APCAЛAH: Дайнай гал дүлэн соо нэгэшье минута амиды мэндэ ябахань гайхалтайл...
ЦЫНДЫМЭ: Тиимэ, тиимэ даа...
АРСАЛАН: Тамара, ябахамнай гү?... Бэшэг ерэнэгүйл ха гэжэ хүгшэндөө ойлгуулая.
(Арсалан Тамара хоёрой гаража ошохоёо забдажа байтарынь, почтальон opoжо ерэнэ. Ехэ хүхюугүй, урданайхиһаа ондоогоор харагдана, хүн бүхэнэй шэг шарай ээлжэлүүлэн шарайшалан xapahaap, ошожо һууна).
ПОЧТАЛЬОН: Мүнөөдэр битнай уй гашуудал асаржа ерэбэ гээшэб, хүлисэгты, энэ ушар намда, минии сэдьхэл зүрхэн соом айхабтар хүндэ, гашуудалтай байна.
(Сүүмхэеэ уудалан, мэдээсэлэй caapha гаргажа, Арсаланда һарбайна, Арсалан тэрэ саарһыень хаража уншаһаар, уруугаа харан бархиршана).
Арсалан, үшөө энэ, шамда, өөртэшни. (Баһа нэгэ caapha һарбайна, Арсалан абажа уншана).
Намда повесткэ..., ахайнгаал хойноһоо ябалган болобо ха даа.
ЦЫНДЫМЭ: (Ехэ гайхангяар, Арсалан руу сэхэ хараад). Арсалан, юyн болошобоб Марниитаймни! Юундэ бархирбаш, яагааб?! Хэлыш түргөөр...
АРСАЛАН: Түрэһэн гансахан ахаймни эрэлхэг баатараар Эхэ ороноо хамгаалалсажа, дайнай хатуу шэрүүн гал түймэр соогуур ябатараа, ами наһаяа алдаба гэжэ частиин командир мэдээсэнэ...
Почтальоной үгэгшэ хоёрдохи саарһан намда ерээ, үглөөнэй улаан наранаар лэ военкомадта байха ёһотой хаб. Ахайгаа һэлгэжэ, һайхан Эхэ орон нютагаа хамгаалалсахаяа мордолгон болобо гээшэл даа. Теэд яахаб, хүнэйл хүбүүдэй ябадаг газартань ябалсахаб, хамаагүй...
ЦЫНДЫМЭ: (Арсаланай энэ мэдээсэл хэлэһэнэй һүүлээр һууриһаа гэнтэ бодон, орон дээрээ уруугаа хаража хэбтэн, шорхирсо бархиршана). Яаха гээшэбиб?!... Хайрата наһанаймни гансахан нүхэрни, дайнай газарта алуулшаба, үхэһэншье бэеыень харангүй үлэшэбэб. Ямар гомдолтой юм гээшэб, иимэ түүхэдэ орохобди гэжэ наһаараашье һанахагүй байгааб, ямар аймшагтай, hүрөөтэй, айхаар юумэн гээшэб...
(Тамара Арсалан хоёр абгайгаа һамааруулнад, бэеэ барижа, аргаахан, намдуу болохыень гуйнад).
ТАМАРА: Абгаймнай, бэеэ баригты, haнaaгaa тэгшэлэгты, уй гашуудалһаа хүн һэргэдэггүй, өөдэлдэггүй юм. Бү уйлагты, бэеэ баряад лэ, һайнаар маанадаараа хөөрэлдэгты... Үглөөдэр, ахайгаа һэлгэһэндэл, Арсаланаймнай сэрэгтэ мордохо уялгань ерэбэ гээшэ, абгай, юрэдөөл, бэеэ баригты...
(Дүтэлэн, аргаахан татан бодхоо-хоо забдана, Цындымэ нёлбоһоёо apшahaap opoнhoo бодоно).
АРСАЛАН: (Абгайдаа дүтэлжэ) Абгай, бэеэ баригты, нaha бараһан хүнэй хойноһоо нюha нёлбohoёo гapгахада нүгэл, муу юм гэжэ буряад угсаатан хөөрэлдэдэг гээшэ ааб даа. Тиимэ һэн тулань та ехээр бү бархирагты. Бишье тугаарай буруу юумэ хэжэ, бархиржа байһанаа гэнтэ һанаад, бэеэ барижа тогтоод байнаб.
(Үүдэн нээгдэһээр, газааһаа Борогшоон абгай орожо ерэнэ, хуу тухайлһан юумэдэл ехэ уйдхартай нюдөөр харан ошожо hyyшaнa. Хэниинь юуншье гэхэеэ ойлгожо ядан hуутapaa)...
ТАМАРА: Эжы, эжыхэмнай, хүлисэгты..., мүнөөдэр аргагүй ехэ гашуудалтай мэдээсэл абаабди..., дайнай һүртэ гал түймэр соо Марнии-хаймнай наһа барашаба. «Эрэлхэг баатараар дайлалдаһаар ами наһаяа алдаба» гэжэ даажа ябаһан командирынь мэдээсэнэ.
БОРОГШООН АБГАЙ: (Удаан абяагүйнүүд булта һуунад). Теэд, яахаб даа, иимэл хуби заяатай эхэ байба бэшэ гүб. Харин эндэнэй дан лэ хоёр шэхэм шэнхинэлдээ һэн, иимэл юумэ дуулахаяа һанаһан байгаа хаб, һэ...
(Нюдэнүүдһээ гараһан нёлбоһонуудаа аршана).
ТАМАРА: Хайрата эжымнай, бaha нэгэ гайтай мэдээсэл..., үглөөдэр үглөөгүүр эртэ военкомадта байхаар, Арсаландамнай дуудалгын саарһан ерэбэ, баһал ахайнгаа хойноһоо мордохонь гээшэ ааб даа.
БОРОГШООН АБГАЙ: (Удаан абяагүй hуутapaa, нюдэнэйнгөө нёлбoho аршан).
Бahaл..., баһал иигээд, ахынгаа хойноһоо ябашахань гээшэ гү?
АРСАЛАН: Ябалган лэ болобо гээшэ ааб даа..., гүрэн түрэеэ хамгаалжа ябаха бүһэтэй хүнэй нангин уялга ха юм даа. Яахашье аргагүй...
БОРОГШООН АБГАЙ: Би ямаршье гоёор, һайханаар бодомжолжо ябагша бэлэйб..., хоёр мантан хүдэр хүбүүдни айл аймаг болонхой, үри хүүгэдые олоор үдхэжэ, миниингээ нюдэдые үдэр бүри хужарлуулжа ябаха гэжэ сэдьхэгшэ һэм, теэд тэрэмни алин гээшэб?! Нэгэниинь харида хосорбо, нүгөөдэнь ... энэ, үглөөдэр сэрэгтэ мордохонь... саашадаа энэ одхохомни ямар хуби заяатай ябаха юм... мэдэхын аргагүй... (хүүгэд бүхэнэйнгөө нюур адаглан харана). Хатуужаһан лэ хуби заяатай хүгшэн гээшэ хаб даа...
АРСАЛАН: Эжы, һанаагаа ехээр бү зобогты даа, би ямаршьегүй, элүүр энхэ ябажа ерэхэб даа, хүлеэжэл һуугаарайгты...
ТАМАРА: Эжы, Арсалан haйн лэ ябаад бусаха байха, хүлеэжэл... хүлеэжэл һуугуужабди...
АРСАЛАН: Зай, Тамара... эжы... гэр бараан руугаа алхалалдая даа... Абгай, таанад, үглөөгүүр эртэхэн манай руу ошооройгты... намайгаа холын аянда үдэшэлсэхэт.
(Арсалантан эжытэеэ һууриһаа бодожо гаранад, Цындымэ тэдэнээ үдэшэжэ гаралсана).
Хүшэгэ.
Түгэсхэлдэ
Би өөрынгөө хоёр хара нюдөөр хаража ябаһан юумэнүүдээ дурдан бэшэбэб.
Саашань үргэлжэлүүлхэ болоо һаамни:
Борогшоон абгайн одхон хүбүүниинь болохо Арсалан багша Сталининград шадархи хатуу шэрүүн байлдаан соо эрэлхэг баатарлигаар ябажа, баһал, ахадаал адляар наһа баранхай.
Борогшоон абгай, бэри Цындымэ эдэнээ һүүлшынгөө үдэр хүрэтэр хүлеэ хүлеэһээр, уй гашуудалаа тараангүй, хурмаста тэнгэридээ мордоһон юм.
Тамара бэри-багша, эхэ оронойнгоо «Эрхим багша» гэжэ нэрэ зэргэтэй пенсидэ гараад, Болод хүбүүнтэеэ амар жаргалтайшье һуугаа һаа, Арсалан нүхэрөө мүнөө болотор хүлеэжэл, хүлеэжэл байдаг. Үглөө бүри эдеэшэгхэн сайнгаа дээжэ Арсаланайнгаа бусаха харгыень сэбэрлэжэ байнаб гэжэ сэдьхэн үргэжэл ябадаг, энэньшье гайхалгүй.
