Алханын сээжэдэ

Хизааргүй, хизааргүй үргэн тала,
Хизааргүй, хизааргүй атар оро…

Агаарта тамарһаар һара гараад,
Аянда зорихонь ха, баруулба.
Үүлэн пулаадаар хүлһэеэ аршаад,
Үндэрэй оройдо амархаа һууба.

Сүл губида сүүбэн шоно улилай,
Огторгойһоо олзо эдишэ эрилэй.
Гуниг дүүрэн губиин дуун
Иигэжэ түрэлэй…

Ханхинана, дорьбоно халюун дайдын сээжэ,
Хатарна, жороолно хазаарлажа унаашам.
Шэдитэйхэн туруунуудынь хууршын хургад гээшэ -
Шэнхиныш, таламни, сэдьхэлэйм хүбшэргэй бэшэ аалши?

«Ута наһан удаан жаргал», -
Улад зоной юрөөл юумэл.
Уран шүлэг, уян хүгжэм
Үншэн хүнэй хэшэг юумэл.

Харыш газаагаа:
Хабарай урин нюдэн -
Хайлаһан саһанай сөөрэмхэн.

Тонголзон ганхана хонхо сэсэг -
Толгойдонь ямархан бодол бии хаб?

Эжы, намдаа хэлэжэ үгыт даа,
Эгээл һайхан намаа сэсэгүүд
Эртэлжэ юундэ ганханаб даа?

Ори гансаарынь шүлэгшэниие
Орхижорхёош һаа, һара дээрэ -
Шүүдэр… дуран тухайда
Шүлэгөө бэшэхэнь лабтай даа.

Ульгам дошхон зүрхэеэ
Ургалааш һаам, инагни,
Зэрэлгээтэ талаараа
Зэдэлнэл даа шүлэгни!

Минии зүрхэн хүшэр гээ,
Инаг дурам - хүбшэргэйнь,
Утаһынь дарыш хургаараа -
Уян сагаан үгөөрөө,
Дуулан байхал эсэнгүй,
Наһан соошни замхангүй…

Хабарай дуун

Шэнхинээд хүхын дуун
Шэбэртээр зэдэлшоо.
Сэдьхэл зүрхэмни
Сэнгэн хүлгэшоо.
Дулаахан хабарнай
Дуулаһаар ерээл даа.
Дуулимхан дайдамнай
Дуунһаань һэреэл даа.

Хайранга

…Хүтэл үндэр Хайранга
Хүжын утаагаар манардаг даа,
Хүрин хээрэй хурданда
Хүһөө шулуун сасардаг даа…
Элдин тайбан нютагаа,
Эжы юугээ һанахадам,
Түүрээн юрөөн үлөөшэ
Түрэл арадаа һанахадам,
Хүндыдэ үнжэһэн мананай
Хүнгэхэн өөдөө хөөрэһэндэл
Сэдьхэлэйм оёорой гашуудал
Сэлмэжэ, аалихан дэгдэнэл даа.

Ургын наһа наһалһан
Уян сагаан Виндарьям
Урдал уулым ташаланда
Ургы боложо мүндэлбэл.
Хүхэ тэнгэриин дэлэндэл
Хүбөө сагаан үүлэн
Сэсэгэй нимгэн дэльбэ дээр
Сэнхир шүүдэр дуһаажа,
Нажарай халуун һалхинда
Намнуулхадаһаар дэгдэнэ.
Наранай орохо зүг тээшэ
Намдууханаар һолжорно…

Оршолонто замбиһаа
Ошоод мүнөө яалай даа,
Уршагтайхан заяагаа
Уншаад үзэбэл яалай даа.

Түмэн ехэ үйлые
Түүхэлхэдэм яалай даа.
Түбиин гурбан эрдэниие
Түшэглэхэм яалай даа.

Гандаад ябаһан сэдьхэлээ
Гартаа гүрөөд туршаал һаа,
Галта үеын гангые
Гагнаад мүнөө туршаал һаа,

Баруун гэгээн огторгойн
Балма номин толи соо
Дурна зүгэй хүмүүни
Дууша сэдьхэл сэгнэжэ,

Байгаа замбиин сээжэдэхи
Байгаалиие зүгнэһэн
Баглаа һайхан шүлэглэл
Бадаргаажаш магадгүйб.

Доржима

Зунай дуулим үдэшэлэн
Зурынал, харланал харгымнай.
Зулгы урихан зангаараа
Зугаалыш намтаяа, Доржима.
Ходоог тэргын хооробһоо
Ходорнол, хотирнол харгымнай.
Хотогор улаанай турьяан доро
Хоюулан шэнэлэел, Доржима.

Аха голой соло

Эльгэн шулуугаар эрьеэ дэбдижэ,
Эмнигэй хурдаар харайн ерэһэн
Эрдэни сэгээн Аха голнай
Энхэ саһан эхитэй бэлэйл.
Хүрин шулуугаар улаяа дэбдижэ,
Хүлэгэй хурдаар харайн бууһан
Хүхэ сэнхир Аха голнай
Хүнэй хүбүүн солотой бэлэйл.

Дурлаһан  хүбүүхэн

Бүлэг хуһанай һүүдэртэ
Бүрхэнги нюдэтэй хүбүүхэн
Номоо үзэһэн янзатай,
Ногоон дээрэ хэбтэнэ.
Хахад хуудаһа уншаад лэ,
Халта һанаа алдажа,
Шэжэр алтан нямняада
Шэбэнэн хэлэнэ юушьеб даа.

Замда ябахадаа

Аажам сагаан талада
Ангажа хэбтэһэн залууе
Абарһан эдир дүүхэйдэ
Айдар зүрхэм тэгүүлнэ.

Һүниин шүүдэр соогуур
Шүлэг хүлэгөө эмээллээд,
Алас Дурна зүг тээшэ
Аяншанай
мүрөөр арилнаб.

Болзоотын боро дабаанда
Нэгэ буужа тамхилнаб.
Эрхүүгэй нэгэ «отельдэ»
Нэгэ буужа сайланаб.

Зугаалһайб даа шамтаяа,
Теэд холош, инагни,
Зунай энэ дуулимда
Домоглоноб һананги.

Зүлгы урин мэдэрэл
Зүрхэндэмни тэршэлнэ -
Зургаа мянган модые
Шамтай хамта тэбэринэм.

Зүүнэй даяан дайдые
Зүүнэй һүбөөр хаража,
Зүүдэн сагаан шүлэглэл
Зүүдхэл болгон үлхэе.

 Уулзалга

Арбан юһэн наһанайнгаа
Арюун һүлдэ - шамайе
Хотын сэнхир паркда
Хожомдожо таняа гүб?

Эды саг соо бэдэрһэн
Эдир наһанайм дангина
Энэл байнаш гэһэмни,
Энеэбхилэн зогсолойш.

Талаан зүрхөө даруулжа,
«Танилсая», - гэхэдэмни,
Талын буряад басаганай
Таамаг урин заншалаар

Галтай һайхан нюдөөрөө
Газар гэтэн шэртэжэ,
Гүрэмэл гэзэгээ мушхалан,
- Гүнсэма юм… - гээ һэнши.

…Тэрэ һүниин мүшэдые
Зүрхэн дээрээ хадааб.
Тэнгэриин алтан зүйдэлые
Харгы болгон абааб.

Гүлмэр уян нэрыеш
Дабтан, дабтан ябааб.
Гүнзэгы харахан нюдыеш
Харан, харан ябааб.

Үүр сайтар дуу дуулан,
Үргэһэ нойроо мартааб.
Үлгэн дэлхэйн һайханиие
Үгын һайханаар магтааб.

Гуниг

Эхэ дайдаяа һанахадаа,
Эмээлтэ мориншье гажардаг.
Эрбэлзэгшэ нюдэнһөөнь
Эрдэни субад мухаридаг.

Хатарша халтар тоомосхом
Хариин газарай унаган юм.
Харгын утада хашараагүй,
Хара багаһаа унаһан хүм.

Түрэһэн газараа һанаба гү -
Түүрээн, түүрээн сабшална.
Түхэреэн тээлниг хорёогоо
Түгдэ сохихоор аашална.

Хоёр һүрмэн шэхэнүүдээ
Хойшо урагшань хайшуулна.
Хонгёо шангаар үүрһээжэ,
Хотон соогоо гайхуулна.

Гурбан үдэрэй туршада
Гунхан-гунхан зогсоно.
Гуран хара сэсэгыдэнь
Гунигай һүүдэр оршоно.

Гарнууд

Нойтон дэгнүүл
Һүгнэ татаһан гарнууд,
Номой хуудаһа
Даажа ядаһан гарнууд,
Хүрзын эшэ
Хуха гасаһан гарнууд,
Буугай сэмгэ
Булга сохиһон гарнууд…
Гарнууд, гарнууд…
Шэлтэй харын
Таглаа нээһэн гарнууд,
Шэнэһэн тужа
Шэнхинүүлһэн гарнууд,
Хуурай эди,
Хурга уран гарнууд,
Хуурмаг шэди,
Хурдан сагаан гарнууд,
Гарнууд, гарнууд…
Булад хутагаа
Буляагдаһан гарнууд,
Бурхан дороо
Наманшалһан гарнууд,
Торгон субын
Хармаан һууляа гарнууд,
Тоһолиг мүнгэ
Тооложо байһан гарнууд,
Гарнууд, гарнууд…
Атар хээрын
Ама татаһан гарнууд,
Амараг нүхэрөө
Аляалуулһан гарнууд,
Балта, хадуур
Бахим бариһан гарнууд,
Баян ангии
Бахалуурдаһан гарнууд…
Гарнууд, гарнууд…

 

You have no rights to post comments