НЭГЭДЭХИ ҮЙЛЭ
НЭГЭДЭХИ ҮЗЭГДЭЛ
Нэгэ сонхотой таhaлга. Сонхо дээрэнь сэсэгүүд. Саашаа ороһон үүдэн харагдана. Соловей гитара дээрэ романс наадажа, өөрөө ехэл шуналтайгаар дуулана. Саада ханыень хүн нүергэнэ.
Абяан: Хүрөө! Тэсэхэ аргамни haлaa!
Соловей: Ганса бэе гозуули! (Гитараяа абаашажа, ханада үлгэнэ). Хүгжэм сэгнэхэгүй хатанхай зүһэмэг! Энэ бузарhaа боложо, хүгжэмhөө хахасаха аргамнигүй. (Соловей шубуу һажаалдаһан уран һайханай эшхэрэлгэ хэнэ. Нэгэ хэды болоод, дахин хана тоншобо).
Абяан: Гургалдай бэшэ, гахай гээшэш!
Соловей: Тьфу, энэ зүнэгһөө яажа haлaxa юм бэ!
(Газаа шууяан эхилшэбэ).
Абяан: Үдэр, һүнигүй гитара хонгиргожо, эшхэржэ байһанһаань боложо, шуһанаймни даралта нэмээ! Давлени, давлени гэхыемни ойлгоно гүт?
Ошоо Маамарай абяан: Тан шэнги пенсидэ гараад миин хэбтэнэгүй, ажал хэнэ ха юм!
Абяан: Пенси гэнэ гүш? Миин хэбтэнэ гэнэ гүш? Нам шэнгеэр габьяа хэһэн хойноо хэлэгты! Наһан соогоо хүдэлөөб, һамгашье бэдэрхэ сүлөөмни болоогүй!
Ошоо Маамарай абяан: Һалагтыл даа саашаа! (Ороно).
Абяан: Газетэдэ бэшэхэб! Мүнөөдэртөө Москва хүрэтэр аноним бэшэхэб!
Соловей (хашхарна): Аноним бэшэнхаар, роман бэшыш! Би caapha үгэхэб!
Ошоо Маамар: Орхил даа саашань! Һарьба урал дээрэхи һахалыень харахадаа, бөөлжэһэмни хүрэдэг! Миин ябахыень харахада, хитайлгажа, тэнэгшүүл бэшэ аал!
Соловей: Үшөө гимназида hypahaн хүнби гэжэ һайрхадаг лэ!
Ошоо Маамар: Шэнэ гэртэ opohoop, харин би давленитэй болоно аа гүб! (Сүүмхэтэй юумэеэ саада таһаг руу абаашана). Тэрэ үүдээр орон сасуумни... (наашаа гарана) доодо дабхарай һамган «уһаяа бидэн дээрэ гоожуулнат!» гээд лэ хараажа оробо.
Соловей: Теэд хэн зэмэтэй юм бэ? Манайшье кухниин штукатурка yhaнhaa боложо унаа бэшэ гү?
Ошоо Маамар: Энэ бузар гоожодог уһанайнь соргын түлөө хүлэйнгөө холотор домоуправлени харгылааб. Үшөө гэртээ ерээд, эдэнээр хэрэлдэжэ бэеэ тамалхаш!
Соловей: Заа, Маамарни, шэхэеэ бүглөөд лэ юрэглэнгүй ябажа үзыш даа! (Халта хасарынь озоно). Би химчистка ошоод ерэхэмни! (Гарана).
Ошоо Маамар: Түргэн ерээрэйл даа. Хайран гоё гэрнүүдые баряад, кран соргыень хүсэд хэнгүй, ханыень һалхинай орожо байхаар орхижорхиходонь, хэн зэмэтэйб! Үүдэ aлxaxahaa эхилээд лэ үнөөхил һамгадаар тоосолдохобди. Теэд манай хэлэнһээ хана зузааржа, кран соргоорни yhaн гоожохоёо болихо бэшэ бшуу. (Сонхо дээгүүрхиеэ аршана. Үүдэнэйнь хонхо дуугарна). Орогты, орогты!
Урбаан: (Транзисторна радиоприёмник мүр дээгүүрээ шагтагаланхай, томо түхэреэнээр орёоһон электрын провод гартаа углаад, гоё барюултай тулуур туланхай юумэ ороно. Тэрэнэй приёмник утаар татаhaн буряад хүгжэм наадажа ябана. Урбаан үүдэндэ зогсод гээд, приёмнигойнгоо хүгжэм доро мэндэшэлнэ). Мэ-э-эн-ду-у сайн!
Ошоо Маамар (энеэнэ): Тамнай яагаа гоёор мэндэшэлбэ гээшэбта? Орогты, һуугты! Хуушан зандаал ха юмши даа!
Урбаан: Нэгэ зааханаар хоолойнгоо мохи гаргаһан аад, хэр зэргыень үзэнэ хаб даа! (Проводагаа саашань хаяжа, приёмнигоо стол дээрэнь табина). Халаг даа, залуу наhaмни хүл дороһоомни урдаад лэ, yhaн шэнгеэр арилжа байна.
Ошоо Маамар: Бэеэ hyлa табижархёод лэ, дэмы һанжаһан дээһэн шэнги сэрбэжэ ябаха болоо haa, өөрөө мэдэнгүй үбгэрдэг юм бэшэ гү. (Урбаанай приёмник хүхюутэй түргэн хатар наадажа захална).
Урбаан: Зүйтэйшье юумэ хэлэбэ хаш! Эх, басагаашха, нэгэ заахан хатар хээд абая! (Маамарые урина).
Ошоо Маамар: Би шадахагүйб!
Урбаан: Юу? Городой хүүхэн аад, хүдөөгэй хүнтэй хатархагүйб гэжэ гү? Урбаанда юу хамаа байхаб, гансаараа хатаржа энэ болоо ха юм! (Сээжэеэ шэшэргэжэ байгаад, үбдэг дээрээ һуухаһаа нааша бэеэ һалгануулан хатарна. Гэрэйнь хана дахин нүергэнэ. Урбаан сошожо, хатараа болино).
Ошоо Маамар: Яаһаншье юумэ гээшэб даа! (Урбаанай приёмник болюулна).
Урбаан: Юун болооб?
Ошоо Маамар: Заа, үбгэн гимназист... Хүршэ үбгэмнай дэмырнэ даа.
Урбаан: Абяанда дурагүй юм гү?
Ошоо Маамар: Тиимэ, давленинь хүдэлшэдэг юм.
Урбаан: А-а, тэрэнииешни аргалхада бараг байха. Колхозой олон хониной мааралдаан соо хахад үдэр хаажархихадашни, хүгжэмһөө байха, хүнэй хашхархые дуулахаяа болёод ерэхэ бшуу! (Хоюулаа энеэлдэнэд).
Ошоо Маамар: Энэ үбгэн шэнгеэр залуу зондо атаархажа, һайн юумэндэ хоролхожо хүгшэрдэггүй haa, һайн лэ байгаа.
Урбаан: Манайшни нютагай үбгэд үйлсэ зайжа, үргэ хоб бэдэрдэг бэшэ аад, мүнөөшье дуугаа дуулаһан зандаа ха юм. (Хүлэйнгөө хурган дээрэ шахуу аргааханаар ошоод, ханадань шэхэеэ няажа шагнана). Пэй, хэрхиржэ байһан арсалан шэнгеэр хурхиржа байна даа. Бишни нэгэ дуу аргаахан дуулажархихамни. (Аргаахан дуулана).
Үбһэтэй, ногоотой нютагтай аад,
Үбэлэйнь болоһые мэдэгшэгүйб.
Үендөө жаргалтай ябаһан аад,
Үбгэншье болоһоноо мэдэгшэгүйб.
Ой, ha-ha-ha-a! Теэд намайешни ойлгоногүйл даа!
Ошоо Маамар: Би нэгэ басаганай ондоохоноор дуулахыень шагнаа һэм.
Урбаан: Һэ, яагаа гайхалтай юм? Наһатай болоһоноо шанална гү?
Ошоо Маамар: Һонирхоо һаатнай, дуулаад үгэһүүб!
Урбаан: Энэмнайл хэсүү гоё бшуу! Дуулалши!
Ошоо Маамар: (аргаахан дуулана):
Үглөөнэй шаргал нарые
Үндэрэй орой халхална.
Үелмөөр залуу наһыемни
Үбгэн Урбаан хүлгүүлнэ...
Урбаан: Хүрөө, хүрөө! Юун пэхүүн дуун гээшэб! Энэл хэрэгээр би шамдаа ерээлби даа. Үнөөхи Дулмамни город ерэнхэй. Али танайда ябаа һэн гү?
Ошоо Маамар: Үгы, танһаал һая дуулажа байнаб.
Урбаан: Ямар жэгтэй юумэ гээшэб! Ямар нэгэн харагдахагүй yтahaap уяатай юумэдэл, Дулмын ошоһон тээшэ минии зүрхэн тэгүүлнэ. Тэрэнэй город ерэхэдэ, баһал город ерэхэ дурамни хүрөөд... Теэд ажал хүдэлмэридөө дарагдашоод, үшөө нэгэ бага мартаад байһымни, эдэ залуушуул...
Ошоо Маамар: Залуушуул яагааб?
Урбаан: Клубынь галгүй болоо! Энэ тэрэ хэрэгсэл дутаад, би город ерэбэб. Ерэбэшье гэжэ даа, автоматическа станцимнай hapa ошоод юумэ асартарнь, yhaa ypyyдahaн Урбаан арбаад гаран метр провода баринхай ябаха хаб! Тэрэнэй хажуугаар өөрымни хэрэг баһал бартахиин тунгаагһаа һайхан үнэр гарганагүй.
Ошоо Маамар: Ямар тиимэ үнэртэй хэрэг гээшэб!
Урбаан: Шимни Дулмын һанаха хани нүхэрынь гээшэш! (Дүтэлжэ hyyнa). Тэрээндээ хэлэжэ, ойлгуулжа үгыш!
Ошоо Маамар: Зай...
Урбаан: Тэрэ Дулмын нагаса эхэнь гэжэ эбэргүй шүдхэр! Тэрээнһээ боложо, Дулмамни намдаа буруу хараа. Мүнөө тэрэмнай гахайн мяха худалдахаяа город ерэһэн аад, «Колос» гостиницада тогтонхой.
Ошоо Маамар: Тиигээд?
Урбаан: Тэрэмни город ерэһээр, бүри зангаа хубилшоо. Тэрэ бузар нагаса эхэнь намайе Хара Жалматай холбожо, хоб тараагаа. Үнэр тараагаа.
Ошоо Маамар: Тэрэ Улхата хүгшэн юундэ тиитэрээ танда дурагүйдөө юм бэ?
Урбаан: Намайе наһатай болоһон золиг гээд лэ алахаяа байна. Тэрээндэ һайниие хэхэ гэжэ һаймһараан соогоо гахайень эдеэлүүлэн гэһээмни үхэшоо.
Ошоо Маамар: Яагаад?
Урбаан: Хартаабха шанаад, халуун зандань эдюулһэмни үхэшоо. Угайдһаа би өөрөө халамгай байгаад... Юрэдөөл, юумэ болоо даа!
Ошоо Маамар: Би танай орондо haa, һалаабша табяад лэ арилха һэм!
Урбаан: Хэндэ? Нагаса эхэдэнь гү?
Ошоо Маамар: Тиимэ.
Урбаан: Иигэхэдээ юу заажа байна гээшэбши! Улхата хүгшэндэ һалаабша табижа үһэндөө гал аһаанхаар, Маха Гала бурханай нюдэ руу хургаа хэбэлни дээрэл! Тьфу, хажуугаар энэ сагаан үһэмни...
Ошоо Маамар: Одоол бишни эндэ туһалаад тypшahyyб!
Урбаан: Юу хэлэнэш?
Ошоо Маамар: Манай артистнарай гастрольдо ябахадаа хилын саанаһаа асарһан амаргүйхэн лэ будаг байха. Үһэнэйтнай дороһоо сайхаһаа наана, толгойтнай хуухатаяа хамта харлашаха ёһотой.
Урбаан: Хамаагүй, асар наашань!
Ошоо Маамар: Энэ сагтаа (заахан туалетнэ ханза онгиргоно).
Урбаан: (хажуудань ерээд, ханза руунь үлышэнхэй юумэ дуу дуулана):
Набшатайл ногоотой нютагтай аад,
Намарайл болоһые мэдэгшэгүйб.
Наһаараал жаргалгай ябаһан аад,
Наһатайл болоһоноо мэдэгшэгүйб.
(Ошоо Маамарай мүрэ эльбээд абана).
Ошоо Маамар: Тадхай, саашагты! Минии Гургалдайе ямар жүтөөрхүү гэжэ һананат! Иигэхыетнай хараа haa, юушье хэхэдээ болохо.
Урбаан: Иимэл даа, үбгэн гүүлэ гүүлэһээр, зүрхэмни холошоо! Үшөө нэгэ дахин тиимэ үгэ дуулаал haa, тээ тэрэ проводагаар... (Хүзүүгээ хургаараа зураад, өөдэнь заана).
Ошоо Маамар: Урбаан аха, зүнгөө табитараа дурлаашье haa, тэнэг боложо бү наадагты! (Үнөөхи ханзаханаа онгиргоно).
Урбаан: Би нааданагүйб! (Ута тулуурайнгаа барюул шүрэбөөрнь эрьелдүүлэн һуга татажа, хүнды эшэ соонь хээтэй ябаһан архиһаа ууна). Ай, досоомни һэб гэшэбэ!
(Барюулыень һөөргэнь шүрэбдэнэ).
Ошоо Маамар (гэдэргээ xaранa): Энэ яагаа һонёор архияа нюугаад ябана гээшэбта?
Урбаан: Заа, яахашниб, энэ үбһэ хуряалгын үедэ шэлтэй архи сэлсэгэнүүлжэ болохогүй бшуу. (Приёмнигоо холбожо, хүхюутэй хүгжэм наадуулна).
Ошоо Маамар: Үшөө аргаар болгогты! (Урбаан хүгжэмөө аалидхана). Зай, бишье тандаа бaha нэгэ юумэ оложорхибо түхэлтэйб! (Жэжэхэн шэл соо хэһэн юумэ үгэнэ). Энээниие нэгэ хүнэг халуун yhaн соо хээд, худхажа худхажа, нэгэ час тухай болоод лэ толгойгоо угаажархёоройгты!
Урбаан: Зай, зай! Үһэмни хаб хара болошохо гү? (Тэрэниинь абана).
Ошоо Маамар: Тиихэ. Турлааг харахан үһэтэй, туун алаг зүрхэтэй болоод, согсолзожо ябахадатнай, Дулмаһаашье болохо басагад хойноһоотнай гүйлдэхэ бшуу.
Урбаан: Һайн, һайн даа! (Ошоо Маамарые тэбэрижэ, хасарынь таалаад абана. Энэ үедэнь Соловей орожо, үүдэндэ зогсошоно).
Ошоо Маамар: Зай, Урбаамни, иигээд лэ үргэ хэлэнһээ айнгүйгөөр, мүнее хэлсэһэнээ бүтөө! Хамаагүй, хорёод аха гэлсэжэл байг! Айха юумэн үгы!
Соловей: Айха юумэн үгы гэнэ гүш?
Урбаан: О-о, Гургалдай орожо ерэбэл! (Урдаһаань ошожо, гараа һарбайна).
Соловей: Хожом! (Гараа Урбаанда үгэнгүй алад гарана). Зай, «айха юумэн үгы» гэнэ гүш? (Шэг залан, һамган тээшээ ошоно). Юу абяагүй зогсообши?
Даширабдан БАТАЖАБАЙ.
