Официальный сайт Всебурятской газеты "Толон"
Буряадуудай холбоон - Монголдо
- Подробности
- Автор: Жалсан ЛУБСАНДАШИЕВ
- Категория: "Алтаргана-2020"
- Просмотров: 2336
Октябриин хубисхалай ба 1930-аад онуудай хамалганай хатуу сагта урагшаа гаража, хүршэ орондо нютагжаад, табан хушуун мал үдхэһэн буряадууд олон байгаа. Мүнѳѳ тэдэнэй үри һадаһад уг удамаа, үндэһэн хэлэеэ, заншалаа, соёлоо мартангүй ябахые оролдодог. Илангаяа бүгэдэ буряадай «Алтаргана» нааданда Монголой буряадууд эдэбхи үүсхэл гаргажа, арадай дуунай, үльгэршэдэй, шүлэгэй, уран урлалай ба бэшэшье конкурснуудта болон эрын гурбан нааданда хабаадажа, угсаатанаа бахархуулдаг.
Шоно, бар, хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳн
- Подробности
- Автор: SuperUser
- Категория: Уран зохеол
- Просмотров: 407
Нэгэтэ шоно харанхы ехэ тайга соогуур нюдэеэ тэһэ бэлтылгэжэрхёод, ухаа мэдээ табин гүйжэ ябаба ха. Гүйжэ ябахадань, урдаһаань бар дайралдаба.
- Шоно ахай, иихэдээ юунһээ айбаш? - гэжэ бар һураба.
Тиихэдэнь шоно хэлэбэ:
- Би энэ дэлхэй дээрэ юунһээшье айдаггүйб. Айхадаал хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳнһѳѳ айнаб, - гэбэ ха.
- Теэд хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳншни ямар юм? - гэнэ барынь.
- Ехэл аймшагтай амитан даа, - гэнэ шоно.
Бар хэлэбэ:
- Хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳнһѳѳ юундэ айха юм, намда харуулаа һааш, тэрэнииешни биса бажуухаб!
- Биса бажууха һааш, харуулхада болохо, - гээд, шоно барые дахуулаад, харанхы ехэ тайга сооһоо үргэн талада гаража ерэбэ ха.
Харан гэһээнь, нэгэ дала хүрэһэн үбгэн уһанай эрьеэр арбан табан үхэр адуулжа ябаба. Хун сагаан толгойтой, хуһан сагаан һорьботой, тамхяа татан бааюулжа ябана. Тиихэдэнь бар һурана:
- Шоно ахай, энэш юун гээшэб?
- Энэшни хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳнииньшье хүймэлдѳѳн аад, хүймэлдѳѳн хэмһээ үбгэрһэн байна. Иимэ үбгэн хүймэлдѳѳн маанадта хэрэггүй, - гэжэ шононь хэлэбэ.
Тэрээнһээ сааша шононь барые дахуулаад ябана. Ябажа ябатарынь, гурбан багахан үхибүүд арбан табан толгой хони адуулжа байба.
- Энэшни баһа юун гээшэб? - гэжэ бар шоноһоо асууба.
- Хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳнииньшье хүймэлдѳѳн аад, хүймэлдѳѳн хэмдээ хүрѳѳгүй юм, - гэнэ.
Тиигээд хоюулан үшѳѳл саашаа ябабад. Саашаа ябажа байтарнь, нэгэ шуһан зээрдэ моритой, сагаан мүнгэн эмээлтэй шара улаан хүбүүн хоёр аматай буугаа арадаа үргэлѳѳд, шурьяса хатаргажа ябана. Тиихэдэнь бар шоноһоо һураба:
- Шоно ахай, энэш юун гээшэб?
Шоно хэлэбэ:
- Энэшнил гээшэл даа, хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳн гээшэмнай. Биса бажуухаяа һанаал хадаа туршыш, - гэнэ.
Бар тэрэ хүбүүнэй хойноһоо гүйгѳѳд ошобо. Шоно бургааһанай саанаһаа хаража хэбтэнэ. Барай гүйжэ ябахыень хараад, шара улаан хүбүүн шуһан зээрдэ мориёо эрьесэ татаад, арадаа үргэлжэ ябаһан буугаа абаад, хасартаа няагаад, шагааһан бэеэрээ барай баруун нюдыень тэһэ буудажархиба. Бар шашхаад, тэһэрһэн нюдѳѳ адхаад, шоно тээшээ гүйшэбэ.
- Бар ахай, яагаабши? - гэжэ шононь һурана.
Тиихэдэнь бар хэлэбэ:
- Энэ хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳн гээшэшни ехэл аймшагтай амитан байна даа. Нэгэ ханяахадаа, үрѳѳһэн нюдыем эдижэрхибэл. Хоёрдохёо ханяагаа һаа, хоёр нюдыем эдихэ байбал. Би энээгүүр ябахаяа болихомни, үгы гэбэл үлэгшэ ганса нюдэнһѳѳ һалаха байнаб. Бишни хоёр хүлтэй хүймэлдѳѳнэй ябадаггүй газараар агнахамни. Шимни энэ газартаа гүрѳѳһэ, шандага агнажа, хони, буруунуудые барижа ябыш даа, - гэжэ хэлээд, һарьдаг үндэр уулын оройдо гараһан юм гэлсэдэг.
Тиигэжэ бар баатар хүбүүнһээ тон ехээр айһан юм гэхэ.
На страже охраны зрения
- Подробности
- Автор: Баярма БАТОРОВА
- Категория: Алтан үлгы - Агамнай
- Просмотров: 31
В этом году исполняется 30 лет профессиональной деятельности врача-офтальмолога перинатального центра Забайкальской краевой клинической больницы, удостоенной звания «Заслуженный врач Забайкальского края», Чимит Нанзатовны Жалмаевой. Врач-офтальмолог высшей квалификационной категории, она из когорты самых авторитетных и опытных специалистов, стоящих на страже охраны зрения жителей нашего края.
Хори буряадуудай соло ураанууд
- Подробности
- Автор: Баярма БАТОРОВА
- Категория: Түүхэ
- Просмотров: 14
Урдын хори буряадууд түрүүшынхеэ уулзаһан шэнэ танилайнгаа уг гарбалаар, омог отогоор һонирхохын хажуугаар «Ямар ураатайбши?» гэжэ асуудаг байһан заншалтай. Тиимэ гурим тон һаяын саг хүрэтэр Шэнэхээнэй буряадууд сахидаг байһан гэжэ эли.
Түрүү хонишод Цыбенжаповтан
- Подробности
- Автор: Эрдэни ЧИМИТДОРЖИЕВ
- Категория: Хүдѳѳ ажахы
- Просмотров: 20
«Согто-Хангил» ажахын ахалагша хонишон Батор Цыбенжапов хори гаран жэлдэ түрэл нютагтаа ажаллажа, забайкалиин нарин нооһото үүлтэрэй хонидые арьбажуулна.
