Олон айлшадай суглараад байхада, эжынь бишыхан басагаяа дуудаад, хэлэбэ:
- Заа, мухаа, һарануудай нэрэнүүдые бэрхээр сээжэлдэһэнээ харуула даа!
Басаганайнгаа шэмээгүй байхадань, эжынь туһалба:
- Ян...
- Варь.
- Фев...
- Раль.
- Заа, мухаа, саашань өөрөө хэлэ даа!
- Арт, Рель, Ай, Юнь, Юль, Густ, Ябрь, Ябрь, Ябрь, Ябрь!
- Үбгэн аба, аа, үбгэн аба! Та пенсидэ гарахынгаа урда тээ хэнээр хүдэлдэг байһамта?
- Бишни тогоошон байһанби.
- Тиимэ һаа мүнөө юундэ оройдоошье эдеэ шанадаггүй, хүгшэн эжыдэ туһалдаггүй юмта?
- Теэд бишни пенсидэ гаранхайлби!
Хоёр бүһэтэйшүүл ушарба. Нэгэниинь асууна:
- Зай, ямар ажаһуунабши?
- Оо, эрхим! Заан худалдажа абааб: үхибүүдни баяртайнууд, һамгамни һүгэдэн дурланхай, заан огород уһална, бүрэмнѳѳнүүдые гэрэй оройдо үргѳѳд табина, худаг сэбэрлэнэ.
- Һүй, тэрэнээ намда худалдыш!
- Yгы, бүлымнай гэшүүн шэнги болоо.
- Би гурба дахин үнэтэй сэнгээр худалдажа абахаб.
- Заа, абыш даа.
Нэгэ һара үнгэрѳѳд:
- Заа, һайн байна гүт? Заан яажа байнаб?
- Аймшагтай үзэгдэл! Бүхы огородыемнай бута, низа дэбһээ, гэрэй хушалта эбдээ, худаг руумнай шээгээ. Гэрнай шабааһандань зууралдаа, үхибүүд ехээр айнгинууд, һамгамни таһалгаһаа гарахаашье болёо.
- Ай даа, ши, нүхэр, иимэ муу урма зоригтойгоор заанаа яашье худалдажа шадахагүйш!
Багша Вовоhоо hурана:
- Тон һүүлдэ хүнэй ямар шүдэнүүд гарадаг бэ?
- Хэмэл.
- Алёша, юундэ англи хэлэ иимэ муугаар үзэнэбши?
- Юунэй түлөө үзэхэбиб?
- Юун юунэй түлөө? Энэ хэлэн дээрэ хахад дэлхэйн зон хөөрэлдэнэ ха юм.
- Намгүйгөөр үшөө үсөөн гү?
- Гэрэй даабари дүүргэхэдэш, абашни хамһалсаха аргагүй юм гү? – гэжэ багшань һурагшаһаа һурана.
- Уржадэр «хоёр» табихадатнай, бэшэ хамһалсаха дурагүй болоо.
Нэгэ үбгэн аша хүбүүнтэеэ голой эрьедэ һууна.
- Үбгэн аба, аа үбгэн аба! Хүнүүд хаанаһаа бии болоһон юм? - гэжэ ашань асууба.
Гааһа зуугаад һууһан абань тэрэнээ аманһаа абаад, иигэжэ харюусаба:
- Зай, мухаа, бүхы хүнүүд һармагшанһаа гарбалтай юм.
- Ямар һармагшанһаа?
- Яһатан бүхэн өөрын һармагшантай байһан.
Жэшээнь, грузинууд бардам Шимпанидзе гэжэ һармагшанһаа бии болоһон. Армянууд - бишыхан, шуран Макакян һармагшанһаа. Еврейнүүд мэхэтэй, мэргэн Абрамгутангһаа гараһан, ородууд - абарга, хүсэтэй Гаврилла һармагшанһаа бии болоһон даа.
Бишыхан хүбүүниинь толгойгоо маажасагаагаад, шарайгаа халта хубилган, дахин асууба:
- Теэд буряадууд ямар һармагшанһаа гараһан юм?
Үбгэн абань ехэ бодолгото болоод, хэлэбэ:
- Буряадууд гэжэ ехэл урданай зон гээшэ. Эдээнһээ бүхы һармагшанууд гарбалтай юм даа.
Гаишнигай авто-унаа тогтооходо, жолоошониинь зааhан багшань байба.
Гаишник хэлэбэ:
- Мэндээ, Марья Ивановна, саарhа абаад, зуу дахин бэшэгты: «Би бэшэ нэгэшье харгын дүрим эбдэхэгүйб…»
- Хүбүүмни, би шамда наншалдахынгаа урда тээ 100 хүрэтэр тооло гэжэ хэлээ бэшэhэн гүб?!
- Би гэмтэй бэшэлби, Филькын эжы 50 хүрэтэр тоолоорой гэhэн байгаа.
Нэгэ айл бүлэдэ тоосолдоон гараад, эсэгэнь һүхирбэ:
- Энэ гэртэ хэн эзэн юм бэ!? Хайшан гээд шиидхэһэнээ бүтээхэ хүнбиб?
Бишыхан хүбүүниинь хэлэбэ:
- Аба, шангаар бархиржа эхилэгты!
Үхибүүн эжыһээ асууна:
- Эжы, юундэ энэ конфетэ «Алим» гэжэ нэрэтэйб?
- Энэ конфетын алимһаа хэгдэдэг байхадань, тиимэ нэрэ үгөө, - гэжэ эжынь харюусаба.
Тиихэдэнь үхибүүниинь шарайгаа хубилган, дахин асууба:
- Тиигээ һаа «Кис-Кис» гэжэ конфетэ юугээр хэгдэдэг юм?
Нэгэ бүһэтэй хүн хүбүүгээ дахуулаад, загаһа хахуулидахаяа ошобо. Голой эрьедэ ерээд хэлэбэ:
- Хүбүүмни, загаһа мэхэлхэ гэһэн талха үгыш.
- Теэд би тэрэ талха эдижэрхёолби.
- Будаагаа гарга.
- Будаа баһал эдеэб.
- Тиигээ һаа, хорхойгоо түргэхэн эдижэ дүүргэ, гэртээ бусая.
Нэгэ хүбүүн нүхэртөө хөөрэнэ:
- Ши мэдэнэ гүш, нохоймни ямар аймхай гээшэб! Хүнэй үүдыемнай тоншоходо, түргэн диван доро ородог.
- Шамда ямар хамааб, орог лэ даа.
- Хоюулаа тэндэ багтадаггүйбди.
Хүбүүн эжыдээ хэлэбэ:
- Эжы, ёлкомнай шатажа байна.
- Хүбүүмни, ёлко шатадаггүй, ялардаг юм.
Нэгэ хэды болоод, хүбүүн эжыдээ гүйжэ ерээд:
- Эжы, тэндэ сонхын хүшэгэ яларжа эхилээ.
Һурагша багшаһаа һурана:
- Иван Петрович! Дэбтэр дээрэмни юуншье гэжэ бэшэһыетнай ойлгоногүйб.
- Тодо элеэр бэшэ гэжэ бэшээб!
Хоёр бүһэтэйшүүлэй хөөрэлдөөнһөө:
- Жэлһээ жэлдэ наһан гээшэ ондоогоор үзэгдэдэг болоно даа!
- Юундэ тиигэжэ бодобобши?
- Нэгэ алхалжа ябатаршни, урдаһааш бишыхан нохойтой сэбэрхэн, залуу басаган алхалжа ябаха...
- Тиигээд юун бэ?
- Түрүүн тэрэ басага обёорхогүй, нохойень харахаш...
Нэгэ бүһэтэй хүн машинаяа тэбэринэ, таалана.
Тэсэжэ ядаад бархирна. Тиигэжэ байтарынь, хүршэнь дүтэлбэ.
-Худалданагши? - гэжэ һураба.
-Үгы! Һамгамни праваатай болоо!
Наймаашан хөөрэнэ:
- Бүхэли жэлээ наймаадам Шэнэ жэлэй зурагуудтай сай хэбтээ. Сэнгыньшье унагаахадам, хүн абаагүй. Теэд үсэгэлдэр һөөргэнь сэнгынь бодхоогооб. Юун гэжэ һанаабта, Шэнэ жэлнай дүтэлбэ!
- Хүгшэн эжынь аша хүбүүндээ:
- Жаргал, энэ самсаа наранда газаа гаргаад хатаа.
Аша хүбүүниинь удангүй самсаа баринхай, һөөргөө гэртээ орожо ерэбэ.
- Самсаа юундэ үлгэнгүй орообши? – гэжэ хүгшэн эжынь асууба.
- Наранда үлгэхэеэ һанааб, харин хүрөөгүйб.
- Шинии үһэн хэмэл шэнги байна.
- Энэшни хэмэл лэ үһэн гээшэб даа.
- Пээ, тиимэ гү, нээрээ үһэн шэнги байна лэ.
Залуухан басаган:
- Баян, мүнгэтэй нүхэрэй олдоногүй хадань дуратай хүндөө гараха болооб, яадаг юм бэ...
Буряад хэлэнэй хэшээлдэ багша һурана:
- Жаргал, «би һургуулида һурааб, ши һургуулида һурааш, бидэ һургуулида һураабди» - ямар сагай үйлын үгэ болоноб?
Жаргал һанаагаа ехэ алдан:
- Теэд гээгдэһэн гү, али алдагдаһан сагай болоно бэшэ гү?..
Хэшээлэй забһарлалда партын саана һууһан Аяна басаган:
- Дэлхэй дээрэ би эгээл сэбэрхэн шарайтай, илдамхан зантай гүб? - гэжэ гэрэлдэ хараһандал, планшет руу хараад асууба.
Планшет харюу үгэнгүй байтараа:
- На этот вопрос ответа нет, потому что я – планшет! – гэжэрхибэ.
Багша хүүгэдтэ Кени гүрэн ба халуун уларил тухайнь хөөрэбэ.
Һурагша:
- Тиимэ хадаа тэндэ үргэлжэ зун байна гү?
- Тиимэ.
- Тэндэхи хүүгэд талаантай байна даа - үргэлжэ зунай амаралтатай!
Гонгорой класста багшань тоо бодолгоор хатуу даабари үгэбэ. Эжынь хүбүүндээ хамһалсаа. Үглөөдэрынь Гонгор «3» сэгнэлтэтэй ерэбэ.
- Эжы, һанаагаа бү зобогты, - гэжэ хүхюутэйгээр тэрэ хэлэбэ. - Ондоо гэртэхин юрэ «2-нуудые» абаа.
- Аюша, хэзээ «2» сэгнэлтэеэ заһахабши?
- Мэдэнэгүйб, аба. Журналнай багшанарай таһалга соо хадагалаатай ха юм.
Кинотеатрта хүүгэдэй фильм харуулна.
Хүбүүн кассада дүтэлѳѳд, «Билет хэдытэб?» - гэжэ эхэнэрһээ һурана.
- Зуун түхэригтэ.
- Абгай, би оройдоол табин түхэригтэйлби. Тиигээ хадаа үрѳѳһэн нюдѳѳрѳѳ хараһуу.
Табатайхан басаганһаа эгэшэнь асууна:
- Томо болоходоо, хэн болохобши?
Зорина дүүнь урдаһаань сэхэ хараад:
- Хэн, хэн?.. Һамган! - гэһэн ха.
Нэгэтэ хоёр батаганаан үхэрэй шабааһа эдижэ байба.
Нэгэниинь хэлэнэ:
- Пэ-э, ямар амтатай шабааһан гээшэб?!
Тиигэжэ хэлэмсээрнь, нүгѳѳдэнь тэрэнээ шаажархиба ха. Шаалгаһан батаганаанай «Ши энэ иихэдээ яажа байнаш?!» гэхэдэнь, нүгѳѳдэнь хэлэбэ:
- Шхүү!.. Эдеэнэй хажууда шабааһан тухай дуугархадаа яана гээшэбши!
- Аюша, магазинhаа хилээмэ абаад ерэ, - гэбэ эжынь.
- Шэдитэ үгэ хэлээ һаатнай, ошохоб...
- Интернет болигохоб.
- Гүйбэб, гүйгѳѳб, - гэжэ Аюша һуга харайн гүйбэ.
- Мэндээ! Һамганшни нарайлаа гү?
- Эхирнүүдые түрѳѳ.
- Ямар гоё гээшэб! Хэндэ адлиб?
- Бэе бэедээ.
Нэгэ hууринай хажууда авто-унаада hууха hанаатай Доржо гараа үргэнэ. Хажуугаарнь нэгэ машина үнгэрбэ. Доржо тэрээндэ дундахи хургаа ёдойлгобо. Тиихэдэнь жолоошон урдаhаань нюдаргаяа занаба. Доржо харюудань бахардангуй hалаабшаяа харуулба. Жолоошон уурлажа, унааhаа буужа: «Ши юундэ намда элдэб янзаар хургануудаа харуулнабши?» Тэрэнь: «Би нэгэ hуури бии гү?» - гэжэ hурааб. Жолоошон: «Би шамда дүүрэн ябанаб гэжэ хэлээ ха юмбиб». Доржо: «Ээ-э, теэд би хабшуулдахаар бэшэ гү» гэжэ асуугааб», - гэбэ.
- Хүбүүн, ямар үйлсэдэ ажаhуудагбши?
- Би гэртээ байдагби, харин үйлсэдэ сэнгэдэгби.
- Хүбүүмни, юундэ дүү басаган тухайгаа нэгэшье һанангүй, бүхы пирожно эдижэрхибэбши?
- Арюуна һургуулиһаа ерэхээ байна гэжэ һанаад лэ, ерэхынь урда тээ бултыень эдижэ үрдеэб...
- Ерэхэ жэлэй амаралтануудай ээлжээ табихамни. Ши ямар үзэгһөө эхилдэг һарада амархаяа һананабши?
- «И» гэжэ үзэгһөө эхилдэг һарада.
- Зай, Инварь соо амаралтада гарахаш.
Сүүд боложо байна. Шүүгшэ гэмнүүлэгшэһээ асууна:
- Танай мэргэжэл?
- Би акробадби.
- Сержант, түргөөр сонхонуудаа хаагты, - гэжэ шүүгшэ сержантда хандаба.
Психотерапевтдэ нэгэ хүн оробо.
- Нүхэртэеэ үдэр бүри хэрэлдэнэбди, эсэшооб. Яаха байгааб, хэлэжэ үгыт даа.
- Бэеэ һорижо эхилэгты. Үдэр бүри табан километр ябагты.
Арбан үдэрэй үнгэрхэдэ, врач тэрэ хүндэ хонходоно:
- Зай, ямар байнабта, бэе бараг гү?
- Һайн даа, һайн! Гэрһээ табин километр холуур ябанаб!
Чебурашка сэрэгэй албанда татагдаба. Хоёр жэл болоод ерэхэдэнь, Гена һураба:
- Сэрэгэй албанда хэнээр алба хаагаабши?
- Радар болоһон байнаб.
- Юундэ нюуршни хабтайшооб?
- Нэгэ хүн штанга унагаажархёо…
- Нюур дээрэшни гү?
- Үгы, өөрынгөө хүл дээрэ.
- Ойлгоногүйб.
- Тиихэдэнь би энеэжэрхёоб...
Багша һурагшаһаа асууна:
- Амитад ухаатай гү, али хүнүүд гү?
- Амитад ухаатай.
- Юундэ?
- Юундэб гэхэдэ, нохойтоёо хөөрэлдэхэдэм, нохоймни хэлэһыемни бултыень ойлгодог, харин тэрэнэй хэлэһыень би нэгэшье ойлгодоггүйб, - гэжэ һурагша харюусаба.
Мүнөөдэр ажалдамнай зайн галай унтархада, ажалтад булта сугларжа, сай уугаад, хөөрэлдэжэ садаабди, танилсаабди...
Доктор үбшэнтэнһѳѳ асууна:
- Та муугаар унтана гүт?
- Муугаар даа, доктор, ехэ муугаар унтанаб. Үдэшэ эртэхэн лэ хэбтэнэбши гүб даа, үглѳѳгүүр орой бодоноб, үдын хойно - унтаридаа эрьелдэнэб, эрьелдэнэб, яашье унтажа шаданагүйлби...
Үдэшын хоолой үедэ басаганиинь эжыдээ юун бэ даа гэжэ хэлэхэеэ hанаба. Харин эжынь:
- Эдеэлжэ байхадаа хѳѳрэлдэдэггүй юм, - гээд, басагаяа тогтообо.
Эдеэлhэнэй удаа hураба:
- Заа, юун гэжэ хэлэхээ hанаа hэмши даа?
- Халаагаатай элюур абын самса дээрэ мартаат.
- Булат, миисгэй тухай найруулгыншни үгэ бүхэн ахайнхидаш тон адли байна. Энээниие юун гэжэ ойлгохобиб? – гэжэ багша hураба.
- Гэртэмнай гансал миисгэй бии ха юм.
Магазин соо болоһон ушар. Наһатай үбгэн тамхи абана. Тиихэдэнь наймаашан тэрэ үбгэн руу хараншьегүй:
- Паспортаа харуулагты,
- гэбэ.
- Би өөртөө абанагүйб, абамни абаад ерыш даа гэжэ гуйгаа, - гэжэ харюу дуулдаба.
-Эжы, багадаа компьютертай һэн гүт?
- Үгы.
- Ноутбугтай байгаа гүт?
- Үгы.
- Сотово телефонтой һэн гүт?
- Үгы.
- Эжы, динозаврнуудые хараа һэн гүт?
-Эдэ амаралтын үдэрнүүдые яагаад үнгэргэхэбши?
-Вайбер соол юм бэд дээ, тэндэ нүхэдтэеэ уулзахаб.
- Хүнэй үгы байхада, тэрэ Хуса Хусаевые түрүүлэгшэ болгобо хадаа.
- Ээ-даа, нохойн үгыдэ гахай хусадаг гэдэг даа... Иигэжэ хоёр һамгадай хѳѳрэлдэжэ байхые дуулаһан нэгэ хүбүүхэн гэртээ ошоод, гахайнгаа хорёогой хажууда “һав-һав” гэжэ хусажа эхилбэ ха. Эжынь гайхаба:
- Энэ яана гээшэбши?
- Нохойн үгыдэ гахай хусадаг гэнэ. Гахайгаа һургажа байнаб...
Хаанаһаа иигэжэ дуулаһыень ойлгоһон эжынь энеэжэ эхилбэ:
- Хүбүүн, “Нохойн үгыдэ гахай хусадаг” гэһэн оньһон үгэ байдаг юм. Юумэ хэжэ шадахагүй, бирахагүй хүн тухай тиигэжэ хэлэдэг.
Буддын ба христиан шажануудай һүзэгшэд арсалдана. Христиан шажанай һүзэгшэн:
- Дэлхэй дээрэ һүүлшын табин жэл соо хүнэй тоо хэдэн сая дахин нэмэгдээ. Хаанаһаа энэ олон хүн хүнэй бэе оложо түрѳѳ гэхэб? Тиимэ олон һүнэһэнүүд хаанаб даа ябана гэхэ гүт?
- Һүүлшын табин жэл соо дэлхэй дээрэ хэды модон отологдооб, һонирхоогүй гүт? Тэдэ модон соохи хорхой шумуул амиды амитад ха юм. Тэдээндэш баһал һүнэһэн байдаг гэжэ мэдэхэ гүт? - гэжэ харюусаба.
Хоёр шарабтар үһэтэй эхэнэрнүүд хөөрэлдэнэ:
- Юундэ немецүүд бэеэ тушаагааб, мэдэнэгүй гүш?
- Тэнэг юм гүш? Ородуудай диилэхэдэнь, шүүгдээ!
Партизануудай нэгэ отряд бэлээр таахаар нюуса тэмдэгүүдые (шифры) хэрэглэдэг байба. Тэдэнииень немецүүд абаһаар лэ таажархидаг һэн ха. Тиихэдэнь нюуса тэмдэгүүд соогоо үгын алдуунуудые хэдэг болоё гэжэ партизануудай штабта хэлсэбэ. Жэшээнь, «бранетранспантер», «овтамат», «сомалет». Иимэ үгэнүүдэй толи соо үгы һэн тула партизануудай нюуса тэмдэгүүдые фашистнууд яажашье таажа шадахаяа болиһон түүхэтэй.
Трамвай соо сэбэрхэн басага хараад, тэрээндэ дүтэлөөд, мүнөөдэр кафе уриха гэжэ байтарни, тэрэ басаган бодоод:
- Та һууридамни һуугты, - гэбэ.
Нэгэдэхи ангиин Баир һургуулиһаа ерээд, эжыдээ хэлэнэ:
- Эжы, би хаанаһаа бии болоо һэнбиб? Үбэл хилэн шубуун (аист) ниидэдэггүй, хапууста ургадаггүй бэшэ гү?
- Мухаа, хүбүүмни, шамайе саһан хүүхэлдэй дархалһан юм, - гэжэ эжынь харюусаба.
Хоёрдохи ангиин Дугар эжыдээ хэлэнэ:
- Эжы, та юунһээшье айдаггүй гүт?
- Үгы, юунһээшье айдаггүйб.
- Томо заанһаа, абарга могойһоо, арсаланһаа айха гүт?
- Үгы, айхагүйб.
- Заа, тиигээл һаа минии дневнигһээ айха байхат.
Басаган: - Мэндэ-ээ!
Хүбүүн: - Сайн...
Басаган: - Би эдеэлхэеэ һананаб...
Хүбүүн: - )))
Басаган: - ... үшѳѳ дааранаб...
Хүбүүн: - Оройдоо, бомж юм гү гэжэ һанахаарши...
- Ямар сэбэрхэн гээшэбши? Уулзаял даа.
- Үгэ-ээ, би гансал интернедтэ сэбэрхэн байдагби.
Залуу хүбүүн бэһэлиг худалдажа абана:
- Эндэхэнэнь “Батаһаа Светэдэ” гэжэ һиилэжэ үгыт даа.
Наһатай алташа дархан:
- Богонихоноор “Батаһаа” гээд лэ бэшүүлэ. Юунш боложо болохол...
Хүнэй зан иимэ. Намар, газаа +13 градус болобо: “Дэгэл, сабхи, шарф, свитер, малгаймни хаанаб?” – гэхэ. Хабар, газаа - +13 градус болобо: “Гоё даа, шоортигни хаана гээшэб?”.
-1799 он юугээрээ хадуугдаһан бэ? - гэжэ багшань үхибүүдһээ һурана.
- Александр Пушкин түрэһэн.
- 1812 он юугээрээ хадуугдааб?
- Александр Пушкин 13 наһатай болоо.
- Баир, Колумбын аяншалга тухай хѳѳрэжэ үгыш, - гэбэ багшань.
Баир ехэ бодолгото болон:
- Колумб хэдэн далай гаталжа, газар дээрэ буухадаа, ямар газар ерэһэнээ мэдээгүй. Һѳѳргѳѳ гэртээ бусахадаа, хаанаһаа ерэһэнээ мэдээгүй, - гэбэ.
Багшань 4-дэхи ангиин Баатар хүбүүнһээ һурана:
- Баатар, дэлхэй дээрэ ямар амитад хүндэ эгээл туһатайб?
- Шанагдаһан амитад...
- Юундэ?!
- Теэд амитадай шанаһан мяха эдеэд, бидэ хүсэтэй, шадалтай, садхалан ябана ха юмбибди!
Дүрбэтэй Эрженэдэ эжынь Александр Пушкинай "Сказка о золотой рыбке" тухай шүлэглэмэл онтохо хѳѳрэбэ. Эржена анхаралтайгаар шагнажа, дүүрэхэлээрнь, эжыдээ хэлэбэ:
- Ямар түүхэй үбгэн гээшэб? Мүрынь г
Сэсэрлигтээ үхибүүд бэе бэедээ аба эжыгээ һайрхана:
- Минии аба - багша.
- Минии эжы - эмшэн.
- Минии нагаса эжы - наймаашан.
- Минии үмдѳѳд ябаһан үмдэн - ахайн!
Табатай Сэсэгмагай нагаса эжыдээ айлшаар ерэхэдэнь, тэрэнь үбдэгѳѳ үбдэжэ ёоложо байба. Сэсэгмагай нагаса эжыгээ ехэ хайрлангяар харан һуутарынь, томо хара батаганаан үбшэн үбдэг дээрэнь һуушаба. Сэсэгма:
- Эй, ямар муухай батаганаан гээшэбши! Нагаса эжымни үбдэгни үбдэнэ гэжэ хэлэжэл байна ха юм! - гэжэ хашха хуугай табиһаар, батаганаа үргѳѳбэ.
- Эжы, би хэды наһандаа ябажа эхилээбиб?
- Мухаа, жэлтэйдээ хүлдэ ороош.
- Эжы, хэды наһандаа хэлэндэ орообиб?
- Гурбатайдаа дуугаржа эхилээш.
- Пээ, тиихэдээ юун болоноб, би хүлдэ ороһоор, хоёр жэл абяагүй ябаа гүб?
Дүрбэн наһатай Этигэл хүбүүн эжыдээ:
- Эжы, та баһа турахаяа һанана гүт?
- Тиигэнэ.
- Эжы, мүнѳѳ бү турагты. Үбэлдѳѳ даарахат.
- Морхооб гү, али ами наһанш хэрэгтэй гү?! - гэжэ шандаган хашхарха зуураа үһэ хатаадаг фенээр Саһан Хүндэ занаба.
- Одоол, хүбүүмни, бэрхэш даа, уйлахаа болибош. Гэр соомнай аалин, шэмээгүй болошобо.
- Эжы, би үшѳѳ дүүрээдүйб. Мүнѳѳ амаржа байнаб, хоолоймни хаташоо...
- Һүй, эжы, харыт! Тэрэ хүнэй толгой дээрэ гансашье үһэн харагданагүйл.
- Бү шангаар хашхара, тэрэ хүн дуулажархижа болохо.
- Ээ даа, ямар хайратай хүн гээшэб. Толгой дээрээ үһэгүй байһанаа мэдэнэгүй гээшэ гү?
Француз, англичанин, буряад гурбан хөөрэлдэнэ. Буряадай буряадууд т ухайгаа энеэдэтэй ушарнуудые хөөрэжэл байхадань, тэрэ хоёрынь хэлэнэ: «Буряад, ши хашартай болоош. Буряадууд тухайгаа хөөрэхэеэ боли, ондоо хүнүүд тухай хөөрыш даа». Тиихэдэнь буряадынь: «Хоёр негрнүүд ябажа байна. Баир, Зоригто гэжэ нэрэтэй...»
Балдан хүбүүн абатаяа шаргаар һолжорхоёо ошобо. Хоёр саг үнгэрбэ. Шадалгүй болоһон Балдан абадаа хандана:
- Аба-а! Би тантай шаргаар ябахаяа бэшэ хэзээшье ошохогүйб!
- Заа! Хүбүүн! Нэгэ бага тэсыш! Үшөө тээ тэрэ хүрэтэр намаяа шэрыш шаргаар...
Дүрбэтэйхэн Аягма басаганай үдэрэй хоол барижа байтараа дуугархаяа һанахадань, эжынь “эдеэлжэ байхадаа бү дуугара” гээд амыень «таглаба». Хоолоо барижа дүүрээд, эжынь Аягмаһаа һураба:
- Заа, юун болооб?
- Эжы, та элюурээ болигохоёо мартаат!
- Заа, хүүгэд, Жабар Yбгэн ямар бэлэгүүдые ёлко доро таанадта орхёоб?
- Шэнэ жэлэй үглѳѳгүүр бидэ ёлко доро абаяа олообди. Урда үдэшэнь абамнай улаан халаад ба валенка үмдѳѳд: «Би Жабар Yбгэнби!» - гэжэ байгаа hэн. Тиигээд ёлко доро унаад, бүхэли hүниндѳѳ тэндэ бэлэгэй орондо хэбтээ.
- Үзэсхэлэнтэ угалзатай далитай тугас шубуу намда бэлэглыш гэһэн гуйлтатай бэшэг Жабар Yбгэндэ эльгээгээ hэм. Юундэ элдэб гоё үнгэтэйшье hаа, эрэ тахяада адли богони hүүлтэй шубуу асараа гээшэб?!
- Ай даа, багадаа ехээр үбдѳѳд, томо болодоггүй тугас байба хаш даа.
Сурбалжалагша эрэ тахяаhаа асууна: «Танай нэгэ тахяа үзэгдѳѳгүй мантан, 1 хиилэhээ үлүү шэгнүүртэй үндэгэ түрѳѳ гэлсэнэ. Ямар арга хэрэглэжэ, тиимэ феномен харуулбат?
- Энэ олондо дуулгахаар бэшэ ехэ нюуса.
- Саашадаа ямар түсэбтэйбта?
- Хүршэ фермын страусай хоншоорые бута сохёод, бүхы үдэнүүдыень ходолжо хаяха!
- Бүhэтэйшүүл, атаархагты! Жэлэй эзэнээр бууhан Эрэ Тахяа хододоо дорюунаар дуулажа, донгодожо ябадаг. Тиигэнгүй яахаб, олон hамгадтай аад, гансашье хадам эжыгүй ха юм.
Саян һурагша хэшээлдээ үлѳѳд оробо. Багшань һураба:
- Юундэ хэшээлдээ аяар 15 минутаар үлэбэбши?!
- Гэрһээ эртэ гараад ерэжэ ябатараа, нэгэ хулгайшанда баригдааб…
- Юун гэжэ худалаар хэлэнэбши?
- Үнэн сэхыень хэлэнэб! Үшѳѳ сүүмхэ сооһоомни даабаринуудыемни хулуугаа… - гэжэ хэлээд, Саян ангиингаа бүхы һурагшадые энеэлгэбэ.
- Хүбүүмни, юундэ номой хэдэн хуудаһа алгадаад уншанабши? Һайнаар унша.
- Эжы, энэ ном соо ганса дайнай тэмсэл тухай бэшээтэй. Энэ дай би түргѳѳр шүүхэеэ һананаб.
Һая һургуулияа дүүргэһэн, гэртэхинэйнгээ үгэ соо ябадаг басаганай нүхэрэйдѳѳ айлшалһаар байтарынь, газаа бүрхэжэ, бороон ехээр шааяшаба. Нүхэрынь:
- Иимэ бороотойдо хайшаа ошохо юмши? Гэртэхиншни манайда айлшалжа байһыеш мэдэнэ ха юм, манайда хоноод, үглѳѳдэр ошоорой, - гэбэ.
Басаган гансаш абяа гарангүй ябашаба.
Хэды сагай үнгэрһэн хойно нэбтэ норошоһон басаган һѳѳргѳѳ бусахадаа:
- Би эжыдээ ошожо, танайда хонохо тухайгаа дуулгаад ерэбэб, - гэбэ.
Багшань 3-дахи ангиин Баатар хүбүүнһээ асууна:
- Баатар, шинии һанамжаар, дэлхэй дээрэ эгээл гоё һургуули ямар байха ёһотойб?
- Дулма Цырендоржиевна, минии һанахада, хаалтатай, хүдэлдэггүй һургуули намда эгээл гоё байха даа…
Буряад хэлэнэй багша һурагшадһаа арбан хоёр жэлэй амитадай нэрэнүүдые асууба. Нэгэ һурагша харюу үгэнэ:
- Хулгана, үхэр, бар, шандаган, луу, могой, морин…
Багшань һурагшадаа туһалхаа һанаад, «меэ-меэ» гэжэ абяа гараба.
- Миисгэй?
Багшань тархяа һэжэрээд, эбэр харуулна.
- Аа, ямаан?
Багшань һурагшын таажа ядахадань, сохоо тоншобо.
- Хонин! – гээд һурагша энеэбэ.
Буряад драмын театрай приёмно комиссида нэгэ хүбүүн ерэбэ.
- Нэрэ обогоо хэлэжэ үгыт.
- Би Будамшуу Елбонов гэжэ нэрэтэйб.
- Ээ, ямар танил нэрэ гээшэб? – гэжэ шалгалта абагша гайхаба.
Оронгодо ходо яаража ябадаг Гармажаб гэжэ нэрэтэй хүн байгаа. Тэрэниие хүн зон «Яаруу Гармажаб» гэжэ нэрлэдэг байһан. Нэгэтэ үглөөгүүр Гармажабые танил хүбүүниинь һэрюулбэ:
- Гармажаб, хартаабхаяа түргэн ошоод малтая, үгы
гэбэл ондоо хүнүүд малтажа болохо.
Тиихэдэнь Яаруу Гармажаб түргэн гэгшээр хубсалаад, газааһаань үүдээ суургалаад, ставнияа нээнгүй, танил хүбүүнтэеэ хартаабха малтахаяа ябашаба.
Гурбан үдэр болоод, гэртээ бусахадань, һамганиинь:
- Юундэ намайе гэртээ шэбхэдээд ошообши, хара золиг! Гэртэ эдеэ, уһанай байгаа хадань болоо гээшэ. Харин зоргоороо амарааб даа, - гэбэ.
Зургаатайхан Баира басаган эжытэеэ дасан соогуур ябажа байтараа һураба:
- Эжы, та мэдэхэ гүт, дэлхэй дээрэ хэн бүхы юумэ мэдэжэ, дуулажа, бүхы юумэ хаража байдаг бэ?
- Мэдэнэ, Бурхан багшамнай…
- Үгы-ы, хүршэнэрнай! – гээд, Баира эжыгээ энеэлгэбэ.
Арбан гурбатай Эрдэни хэшээлэйнгээ һүүлээр гэртээ орой бусаба. Абань сухалтай хүлеэжэ байба:
- Хаана иимэ орой болотор ябабабши?!
- Эрдэмэйдэ хоюулаа даабарияа дүүргээбди.
- Хонходоһуулши… Эрдэм, манай хүбүүн танайда мүнѳѳдэр байгаа гү?
- Байгаа, мүнѳѳ болотороо гэрэйнгээ даабари дүүргэжэ һуунабди… - гээд, худалша хоёр баригдаба.
Шалгагша ород хэлэнэй хэшээл үнгэргэжэ байһан багшаһаа һураба:
- Танай үхибүүд юундэ иимэ адлихан алдуунуудые хэнэ гээшэб, жэшээнь, ученик-мученик, учитель-мучитель, шашлик-машлик г.м.?
- Культур-мультур багатай байжа болоо, - гэжэ багшань гэмгүй болохоёо һанаба.
Нэгэ хүн «Санта-Барбара» гэжэ кафе оробо. Официант тэрээнһээ һурана:
- Хоёрдохи хоолдоо ямар мяха захихабта?
- Боргойн хониной мяха абахаб.
- Өөхэтэй гү, али өөхэгүй гү?
- Өөхэгүй.
- Жэлтэй хони гү, али пенсионерые гү?
- Жэлтэй хони.
- Боргойн нуурнуудай газарһаа гү, али байрада байлгаһан гү?
- Тьфу, шоорто, гахайн мяха үгэгты...
Хаанахи хотын юм бэ, нэгэ томо аэропортдо нэгэ буряад хүбүүн самолёдто һуухаяа һандали һандайлаад, хүлеэжэ байна. Тэрэнэй хажууда нэгэ залуу хүбүүн ерээд һууба. Буряад хүбүүн тэрээнһээ:
- Аха, та хайшаа ошонот?
- Москва.
- Бидэ гэнтэ түрэл болохо үгы гүбди? Минии эгэшэ Москвагай хүбүүндэ хадамда гараһан.
- Үгы байха даа. Би Голландиинби.
- Илгаагүй юм, Адам, Евэһээл гараһан хүнүүд болоно гээшэбди даа.
Эжынь табатай Туяна басагантаяа хѳѳрэлдэнэ:
- Туяна, мэдэнэ гүш, хаанаһаа дэлхэй дээрэ түрѳѳбши?
- Мэдэнэ-э, гэдэһэн соотнай байгааб.
- Тэндэ юу хэдэг байгаабши?
- Эдеэлээд, унтаад, гансаараа наадаад лэ байгааб… Ээх, ямар гоё байгаа гээшэб! Мүнѳѳ дүү хүбүүнтэеэ заабол наадаха хэрэгтэй…
Ород литературын хэшээлдэ багшань Гармаһаа һурана:
- Уран зохёолшо Александр Сергеевич Пушкинай ажабайдалда эжы мэтээр туһалдаг эхэнэр (няня) хэн гэжэ нэрэтэй һэн бэ?
- «Голубкая дряхлая моя!» - гэжэ хэлээд, Гарма үетэн нүхэдѳѳ энеэлгэбэ.
- Дугар, һайнаар эдеэлэ, томо бэетэй болохош, - гэбэ абань табатай хүбүүндээ.
- Аба, та томо болоо бэшэ гүт?
- Болоо даа.
- Томо бэетэй болоһон аад, юундэ эдеэлжэл байнабта?
Баир - нэгэдэхи ангиин һурагша. Түрүүшын хэшээлэй һүүлээр:
- Хүбүүмни, һониноо хѳѳрыш даа, ямар хэшээлнүүд үнгэрѳѳб? - гэжэ эжынь асууба.
- Би 1-дэхи анги дүүргэбэб. Үглѳѳдэр 2-дохи анги дүүргэхэб.
Тиигэһээр 11-дэхи ангияа дүүргэжэ, хүршэ Баярмаагаа һамга абахаб, - гэбэ Баир.
- Нэрэ обогшни хэн бэ? - гэжэ хүмүүжүүлэгшэ Аюшаһаа һурана.
- Аюша Бадмаевич гээшэб.
- Эжыншни нэрэ хэн бэ?
- Аюша Бадмаевичай эжыл бэд даа, - гэһэн ха.
Бүхэли үбэл найтаажа нюһаржа ябаа хүнби. Хамшаглаха ханяахаяа һанаа гээшэ гүб гээд, сай соогоо зүгын бал ехэхэнээр худхаад лэ уудаг байхаб. Теэд хабар болоходо, найтааха нюһархам бараг болохогүй юм. Гайхаад, докторто ошоходом:
“Зүгын балда аллергитэй байнат”, - гэбэ.
Ажалай һүүлээр гэртээ ерэһэн үбгэ һамган хоёр хѳѳрэлдэнэ. Һамганиинь:
- Зай зайһаар, поездһоо гээгдэшоол даа...
- Гээгдэшоо? Хэн? – үбгэниинь һүүлшын лэ үгэнүүдыень дуулаһан байба.
- Бата.
- Хэзээ?
- Табада поезддо һууха байгаа.
- Ээ-эй, барма... Яаш-шоо гээшэб? Авари болоо юм гү, али зүрхэниинь тогтошоо гү?
- Хэнэй зүрхэн, ямар авари? – мүнѳѳ һамганиинь гайхаба.
- Бата гээгдэшоо гэнэ бэшэ гүш?
- Поездһоо гээгдээ, хожомдоо гэнэб!!!
- Ямар буряад обог тон дэлгэрэнхэйб?
- Доржиев.
- Ямар тон хомор бэ?
- Буладцыреншагжитаров.
Түргѳѳр гүйлгэжэ байһан жолоошониие сагдаа тогтоогоод:
- Юундэ хуули хазагайруулнабта? – гэжэ асууба.
Тиихэдэнь жолоошон:
- Шэнэ жэл тэмдэглэжэ байһан аад, нүхэдтэеэ дан удаан һуушабаб. Һамгамни хүлеэжэ ядажа байһан байха, тиигээд гэртээ яаража ябанаб.
- Хүниие гасаалхам гэжэ шиидээ гүт, ямар Шэнэ жэл?!.. Газаамнай май һара болоод байдаг!
- Тиимэһээл яараналби даа.
- Би Шэнэ жэлдэ инагтаа бэлэг бэлдээд, хасуури доро нюугаа һэм.
- Теэд хүхеэ гү даа?
- Тэрэмни мүнѳѳ болотор бэлэгээ бэдэрһээр: ой тайгамнай ехэ гээшэб даа!
Классика янзаар барилдадаг хүбүүд багшын дээдэ һургуулида литератураар шалгалтада. Багша һурана:
- Шэмэт, ши хэшээлдээ үсөө ябадагши. Тиимэһээ тон бэлэн асуудал һуранаб: «Толстой ямар уран зохёол бэшэһэн бэ?»
- Мэдэнэгүйб.
- Заа, тиигэбэл, Пушкин, Лермонтов, Толстой, Тургенев
- Классигууд гү?
- Вольнигууд байһан байха. Би бүхы классигуудые нюураарнь мэдэхэб.
Шэнэ жэлэй дүтэлжэ байһан саг. Арбан хоёр сагай урда тээ хүбүүн сагаан һахалтай Жабар Үбгэниие хүлеэнэ. Жабар Үбгэн орожо ерэбэ. Хүбүүн нэгэ хэды абяагүй һууд гээд:
- Аба, хаанаһаа Жабар Үбгэнэй хубсаһа олообта?
- Хүбүүмни, ши намайе яагаад таняабши?
- Гуталаартнай таняаб.
- Шэнэ жэлдэ манайда айлшан ерээрэйгты.
- Бидэ ерэхэ аргагүйбди.
- Яашоо һайн юм бэ-ээ!
Эхин шатын һургуулиин богоһо түрүүшынхеэ алхаһан Бэлигто хүбүүн бодолго бодожо һурана.
Багшань:
- Юһэ дээрэ хоёрые нэмэ даа, хэды болоноб?
Бэлигто хурганууд дээрээ тооложо үзэд гээд:
- Багша-а, теэд намда үшѳѳ нэгэ хурган дутана лэ, - гэһэн ха.
