Информация о материале
Категория: Барбаадай
Просмотров: 28

   (Үргэлжэлэл. Эхиниинь 21-23-дахи дугаарнуудта).

ЗАРИМ ҮГЭНҮҮД ОЛОН УДХАТАЙ БАЙДАГ

   Үгэ гээшэ ямар нэгэн ойлгосо (понятие) тэмдэглэдэг. Үгын ойлгосо тэмдэглэһые удха (смысл, значение, суть) гэнэ. Нэгэ удхатай үгэнүүдые ганса удхатай (однозначные) үгэнүүд, харин хэдэн ондоо удхатай үгэнүүдые олон удхатай (многозначные) үгэнүүд гэдэг. Жэшээнь, ганса удхатай үгэнүүд: айлшан (гость), баабгай (медведь), үнеэн (корова), гутал (обувь) гэхэ мэтэ. Олон удхатай үгэнүүд: бариха 1) хватать руками, зубами, ловить – шоно хони бариба, загаһа бариха; 2) арестовывать задерживать – гэмтэниие бариха; 3) держать в руках, брать в руки – гартаа бариха; 4) держаться, сдерживать – бэеэ бариха, энеэдээ бариха; 5) принимать пищу – эдеэ бариха; 6) подносить – сай бариха; 7) подавать – мэдүүлгэ бариха; 8) строить – гэр бариха; 9) стряпать – хилээмэ бариха; 10) вправлять, например, вывих – яһа мүсэ бариха гэхэ мэтэ. Мүн жолоодохо (держать поводья, править лошадью; управлять, водить транспортным средством), барюул (рукоятка, черенок, дужка у ведра; ручка дверная, ручка от кастрюли), газар (почва, грунт; земля, мир; местность, территория; участок земли, площадь, угодье; место, пункт; пространство, дистанция, расстояние), шангарха (крепнуть, укрепляться – об организме; крепчать – о морозе; разыгрываться – о буре; усиливаться – о звуках; повышать тон) гэхэ мэтэ олон удхатай үгэнүүд баян буряад хэлэндэмнай олон юм.

   Дэлгэрэнгыгээр "Толон" һониной 25-дахи дугаарта уншагты.

Добавить комментарий

Информация о материале
Категория: Барбаадай
Просмотров: 30

   (Үргэлжэлэл. Эхиниинь 21-23, 25-дахи дугаарнуудта).

СЭХЭ БА ШЭЛЖЭҺЭН УДХАТАЙ ҮГЭНҮҮД

   Сэхэ болон шэлжэһэн удхатай үгэнүүдые илгаруулжа, үргэнөөр хэрэглэжэ һурабал, хэлэлгэмнай ганса уян нугархай болохо бэшэ. Иимэл баян буряад хэлэтэй уран зохёолшод олон тоото үгэнүүдэй дундаһаа алибаа үйлэ ябадал, абари зан гү, али ямар нэгэн байдалай шэнжэ шанар гэхэ мэтые тон һайнаар дүрсэлэн оножо харуулха эгээ тааруу аргануудые, тэрэ тоодо шэлжэһэн удхатай үгэнүүдые хэрэглэжэ, хужарлажа, сэдьхэлээ ханаажа уншахаар тусгаар һонирхолтой зохёолнуудые бэшэһэн байдаг.

Подробнее... Добавить комментарий

Информация о материале
Категория: Барбаадай
Просмотров: 185

   Буряад арадта үхибүүнэйнгээ үендөө хүрэхэдэ, үһыень хайшалдаг заншал бии. Хүн наһан соогоо 3 хуримтай гэдэг. Түрүүшынхинь – үендөө хүрэжэ, үһэеэ абхуулхадань. Удаадахинь – бэеэ хүсэжэ, айл болоходонь. Һүүлшынхинь – нүгшэхэдэнь. Тиимэһээ ерэһэн хүн заабол бэлэг баридаг гуримтай.

Подробнее... Добавить комментарий

Информация о материале
Категория: Барбаадай
Просмотров: 176

2022 ондо Ага нютагта бүгэдэ буряадай «Алтаргана» фестивалиин хэмжээндэ «Фигаро» парикмахерскын байшан соо «Буряад арадай үһэ хайшалха ба гүрэхэ ёһо заншал» гэһэн түлэблэл бэелүүлэгдэжэ, үзэсхэлэн дэлгээгдээ бэлэй. 

Подробнее... Добавить комментарий

Информация о материале
Категория: Барбаадай
Просмотров: 161

Хүндэтэ үхибүүд! Мүнөөдэр таанадые эрын гурбан нааданай нэгэн бүхэ барилдаантай дүтөөр танилсуулая. Эндэ Агын талын суута бүхэшүүл, дүрэнүүд, дүримүүд тухай бэшэхэмнай. 

Подробнее... Добавить комментарий