Хүндэтэ үхибүүд! Буряад зон хэр угhаа хойшо шубуудта дуратай, угаа ехээр хүндэлдэг байhан гэжэ мэдээжэ. Хун шубуун гарбалтай, хуһан модон сэргэтэй гэжэ хори буряадууд тухай хэлсэдэг. 

   Шубууд - манай баялиг

                                 Япон тохорюун.

   

Үбэр Байгалай хизаарта 250 гаран элдэб янзын шубууд ажамидардаг юм. Энэ болбол Зүүн Сибирьһээ 100 гаран янза шубуудаар үсөөн болоно гээшэ. Манай хизаарта 66 янза шубууд Улаан дэбтэртэ оруулагданхай. Шубуудай диилэнхи хубинь намартаа дулаан орон руу ошодог, хабартаа ниидэжэ ерэдэг. Борбилоогой түрэлэй шубууд эгээл олон юм. Шубууд ой модон, тайга соогуур, талаар, хада уулаар, уһанай хажуугаар байрладаг, уһан дээгүүр тамардаг гээд илгардаг. Зарим тэдыень нэрлэбэл, хара хилэн (чёрный аист), хун шубуун (лебедь), талын бүргэд (степной орёл), ёло шубуун (гриф), шонхор (кречет), нашан харсага (степная пустельга), япон тохорюун (японский журавль), тоодог (дрофа). Эдэ булта гүрэнэй харууһан доро байдаг, Улаан дэбтэртэ оруулагданхай.

Агын тойрогой газар дэбисхэрэй 30 хубинь ой модоор хушагданхай. Тэдэнэй ехэнхи хубинь шэлбэһэтэ модод (шэнэһэн, нарһан, хуша г.м.) юм. Набшаһата мододой дунда хуһан тон олоор ургадаг. Багашаг талмай уляаһан, хайлааһан, бүйлөөhэн, бургааһан эзэлдэг. 

Агын тойрогой газар дэбисхэрэй 30 хубинь ой модоор хушагданхай. Тэдэнэй ехэнхи хубинь шэлбэһэтэ модод (шэнэһэн, нарһан, хуша г.м.) юм. Набшаһата мододой дунда хуһан тон олоор ургадаг. Багашаг талмай уляаһан, хайлааһан, бүйлөөhэн, бургааһан эзэлдэг. 

Уляаhан, нүүргэдэhэн (ольха), хуhан, уляангир – нарин набшаһатай, сарса, липэ, яшал, сагша мододые үргэн набшаhатай модод гэхэ. Сэсэгтэ ба жэмэстэ мододые нэрлэбэл, тэрэнги, акаци, үлир, мойhон, сливэ, вишни, долоогоно, шасаргана г.м. олон юм. Сагаан дали (рододендрон Адамса), хонин арса (можжевельник), ямаан арса (вереск) - hайхан үнэртэй томо жэжэ һөөгүүд.
Набшаhата мододой ургадаг газарта ан гүрөөл, шубууд ба ургамал элбэг байха. Унаhан набшаhан үлти үжэжэ, газарай хүрьhэ hайжаруулдаг. Ой соогуур ябахада, иммунитет бүхэлдэг. Набшаhан, үндэhэн, жэмэс гэхэ мэтэнь дом арга, эм хэхэдэ, хэрэгтэй болодог.

   Хүндэтэ үхибүүд! Үбгэ эсэгэнэрэймнай уг узуур хаанаhаа эхи абанаб гэжэ таанад мэдэхэ гүт? Буряад арадай уг гарбал Барга Баатарhаа эхитэй юм.

   1703 ондо Хориин арбан нэгэн эсэгын түлөөлэгшэд аяар холын Москва хото хазаар морёор ошожо, Нэгэдэхи Пётр хаанда хандаhан түүхэтэй. Энэ делегациин бүридэлдэ Эреэхэн удаган (Ехэ удаган абжаа) ябалсаһан. Буряад арадаймнай элитэ эрдэмтэн, драматург Базар Барадин 1921 ондо «Ехэ удаган абжаа» гэжэ трагеди зохёоһон байна. Тэрээнэй удхаар хэһэг дурадхая.

   Хүндэтэ үхибүүд!

   «Амар сайн» театрай артист Леонид Бабалаев морин хуур гэжэ хүгжэмэй зэмсэгтэй танилсуулхань. Морин хууршан Леонид Бимбаевич энээн тухай хөөрэхэдөө, өөрын гараар дархалһан мүнөөнэй үеын морин хуур жэшээ болгон харуулаа.