● «Бүгэдэ буряадай үндэһэн соёлой эблэл» гэһэн можонууд хоорондын ниитэ хүдэлөөнэй 2016 оной июлиин 1-һээ 2024 оной январь хүрэтэрхи ажаябуулгын ТООСООН 

   Бүгэдэ буряадай үндэһэн соёлой эблэлэй мүнөө үедэ ажалаа түгэсхэжэ байһан зүблэл 2016 оной июниин 30-да үнгэрэгшэ 6-дахи Ехэ хуралай үедэ һунгагдаһан байна. Тэдэнэй тоодо 37 хүн ороо һэн, харин үе сагай ябаха тума соонь үсөөржэ захалба: гэшүүдэй холо ойрын нютагуудаар нүүн ябахын хажуугаар 2018 ондо нэгэдүгээр дид-юрэнхылэгшэ, профессор Э.Дагбаев, 2020 ондо И.М.Егоров юрэнхылэгшэмнай, 2021 ондо зүблэлэй гэшүүн, Арадай Хуралай һунгамал З.Цыбигмитов гурбан хүндэ үбшэндэ дайрагдажа, наһа бараба. Эдэ гурбанай мүнхэ дурасхаал манай зүрхэ сэдьхэлдэ хэтэдээ үлэхэ.

  Тэрэл хуралай үедэ 5 хүнһөө бүридэһэн хиналта-шалгалтын хороон һунгагдаба.

   Манай зүблэлэй хүдэлхэ сагта гүрэн түрэдэмнайшье, хүн зоной байдалдашье хүндэхэн ушар тохёолдожо, ехэхэн һаад үзүүлбэ. 2020-2021 онуудта хамшаг үбшэн дэлгэржэ, юушье хүүлээгүй шахуу. Тиибэ-яабашье хүдэлөөнэй зүблэл болон Президиум иимэ ажал ябуулаа гэжэ тоосоё.

   Улас түрын бюджедһээ ниигэмэй-соёлой түлэблэл болон программануудые бэелүүлхэ, буряад хэлэнэй нэрэ хүндэ дээшэнь үргэхэ зорилготой грантнуудай мүнгэн һомологдоо. Тэрэ тоодо:

   Буряадай агууехэ уран зохёолшо Д.Батожабайн түрэһөөр 95 жэлэй ойдо зорюулагдаһан «Минии уг гарбал» гэһэн улас түрын хэмжээнэй интернет-мүрысөөн эмхидхэгдээ. Түлэблэлэй автор – Намжилма Бальжинимаева. Энэ мүрысөөндэ 95 хүүгэд хабаадалсаа, тэдэнэй тоодо Кембридждэ, Монголдо, Москвада ажаһуудаг үхибүүдшье оролсоо.

   «Буряад залуушуулай ерээдүйн Форсайт-сесси», түлэблэлэй автор – Бүгэдэ буряадай үндэһэн соёлой эблэлэй дид-юрэнхылэгшэ Э.Дагбаев. Тэрэ сагһаа үргэлжэлэлынь боложо, хэдэн иимэ Форсайт-сессинүүд үнгэргэгдэжэ байһаар. Жэшээлэн хэлэбэл, «Байгалай долгинууд» гэһэн лагерьта 2017 ондо болоһон сессидэ 230 хүн хабаадалсаа, тэдэнэй тоодо Дархан хотоһоо 5 хүн.

   2017 оной сентябриин 17-до «Найдал» гэһэн жасын зууршалалгаар «Хэдбибди, буряад-монголшууд?» гэһэн хуралдаанай маягтай «Дүхэриг шэрээ» үнгэргэгдөө.

   (Үргэлжэлэлынь 8-дахи дугаарта уншахада болохо). 

   Бабасан ЦЫРЕНОВ, 

   Бүгэдэ буряадай үндэһэн соёлой эблэлэй юрэнхылэгшын уялга саг зуура дүүргэгшэ.

   С прошлого года на сцены п.Агинское стал выходить ансамбль «Агын аялга» под руководством Баатра Вячеславовича Лиджи-Гаряева. Баатр Лиджи-Гаряев работает главным дирижёром в театре песни и танца «Амар сайн». Кроме того, после работы преподаёт ребятам в Агинском Доме детского творчества морин-хур.
В 2015 году за вклад в развитие народного творчества Баатр Вячеславович награждён премией Правительства России «Душа России».

   Буряад уран зохёолой түүхэдэ роман жанрай, романда хабаатай үзэл бодолой (романное мышление) бии бололго хадаа зохёолой хүгжэлтэ гэршэлдэг. Нээрээшье, томо зохёол бүхэн роман болодоггүй ха юм даа. Манай буряад уран зохёолой түүхэдэ анха түрүүшын алхамуудhаа эхилжэ, уран зохёолшод роман бэшэхын түлөө шармайhан. Буряад үндэhэтэнэй юртэмсэ харуулхаhаа гадна элдэб үргэн, гүнзэгы асуудалнуудые табиха зохёол хэрэгтэй байгаа бшуу. Роман соо ажабайдалай үзэгдэлнүүдые орёогоор ба үргэнөөр холбожо, геройнуудай сэдьхэл бодолдо ушарhан хубилалтануудые харуулhан байха ёhотой.

- Басагамни, Бимбые гэртээ бү ерүүлэ. Тэрэнэй ерэхэдэ, һанаагаа ехээр зободогыемни мэдэнэ ха юмши.
- Ойлгооб, эжы. Мүнөөдэр би тэдээнэйдэ ошохоб. Бимбын эжы һанаагаа зобуужаг.

Нордоп БАБУЕВА.

Хүн бүхэнэй намтар элдэб ушарнуудаар баян байдаг гээшэ ааб даа. Мэдээжэ уран зохёолшодтой болоһон энеэдэтэй, гайхалтай ушарнуудые дурадхахамнай.