Боршогорто гэжэ нэмжээ һайхан ьнютагта Бүһэлүүр Дондог гэжэ хүн ажаһуудаг һэн ха.
Юундэ Бүһэлүүр Дондог гэдэг байгаа юм гэхэдэ, бүһэ бүһэлѳѳд һаладаггүй, үшѳѳ тэрээндээ хуйтай хутагатай ябахал даа. Нэгэ талаар урдандаа бүһэтэй зон заабол бүһэ бүһэлдэг гуримтай байһан ха юм.
Энэ хүмнай зүгѳѳргүй үндэр бэетэй, тиигээд халта бүгдын татаад, гохиигоод ябаха. Тиигэжэ ябатараа, амаа тамшаагаад һалахагүй, байд гээд лэ үмдэеэ татахал даа. Һурамхи болошоһон юм гү, али ямар юм, мэдэхын аргагүй. Олдоо һаань, архиһаа балгаад абаха, махорко жажалжа, тэрэнээ турьяад һалахагүй. Ажал хэжэ шадаха юумэн мүртэй байхагүй, тиигэбэшье гахай тоншоходоо бэрхэ гэлсүүлдэг байгаа. Үшѳѳ тиихэдэ һамгад, хүгшэдѳѳр хаарталдаад һалахагүй, шүүдэг юм һэн гү, али үгы гү?
Нэгэтэ нэрлээшэ энэ хүмнай һамгадаар хаарта сохижо байтараа:
- Зай, һамгад! Хүлисэгты намайгаа. Битнай газаашаа гаража, газарай нюруу хаража, ганса «хүхэеэ һаажа» ерэхэмни, - гээд, газаашаа мэтэр түргэн гаража ябашабал даа.
Һамгад шаг шууяа табижа, «энэ һайхасааншни маанадые баһахын ехээр баһажа байна, ороходонь, үйлэ талхыень үзүүлжэ орхихобди» гэжэ хэлсээд, абяагүй болон, хулганаа барихаяа байһан миисгэйн маряаһандал амаа жэмылдээд һууна ха.
Удаан болонгүй, тэрэ һайхасааниинь амаа тамшааһаар, сэдьхэлээ аргагүй хананги орожо ерээд:
- Газаамнай һалхитайхан байна, холо тала руу шэртэжэ, хула мориёо хаража байтарни, хаагалдаг хара хирээ толгоймни оройдохи бообор малгайемни дайраад ниидэжэ ябашабал даа. Яаһан муухай зүнтэй юумэн болобо гээшэб? Али юумэндэ гасаалуулба гээшэ гүб? Мүнѳѳ болгоод, дайда дэлхэйн шубуудта баһуулха саг ерэбэ гээшэ гү? - гэжэ шэшэргэнэһэн хоолойгоор гоншоотобо.
Дэлгэрэнгыгээр 47-дохи дугаарта.
