АЛАС ДУРНЫН БҮРИДЭЛДЭ
Дулдарга нютагта мүнөө олон юумэн хэгдэнэ. Түрүүшынхеэ харгынууд заһабарилагдана, шэнэ харгынууд бии болоно, хүүгэдэй наадаха талмайнууд олоор түхеэрэгдэнэ, хүүгэдэй сэсэрлигүүд баригдана...
Эдэ бүгэдэ Алас Дурна хүгжөөлгын гүрэнэй тусхай программануудые бэелүүлгын үрэ дүн шуу. Үбэр Байгалай хизаарай Алас Дурнын федеральна тойрогой бүридэлдэ ороһоор, жэл үнгэршэбэ.
Үнгэрһэн хугасаада орон нютагаймнай хүгжэлтын дүнгүүд эли тодоор харагдана: «Забайкалье» уридшалан хүгжөөлгын дэбисхэр (ТОР), экономическа хүгжэлтын түбүүдые хүгжөөлгэ (ЦЭР), алас дурнын гектар г.м. арга зэбсэгэй ашаар хэдэн миллиард түхэриг социально-экономическа хүгжэлтын хэмжээ ябуулгануудта һомологдонхой.
Тиигэжэ Ород Уласай Засагай газарай майн 14-эй тогтоолоор, Үбэр Байгалай хизаарта бэелүүлэгдэжэ байһан «Развитие центров экономического роста» гэһэн Алас Дурна хүгжөөлгын программын хэмжээ ябуулгануудта 10-аад миллиард түхэриг федеральна бюджедһээ һомологдохо болоо бэлэй. Энэ программа гурбан жэлэй туршада бэелүүлэгдэхэ юм. Тиихэдээ 2019 ондо 3,4 миллиард түхэригэй хэмжээ ябуулганууд үнгэргэгдэжэ байна. Ямар хэмжээ ябуулганууд тухай хэлэгдэнэб гэбэл, мүнөө үеын хангалтатай фельдшерско-акушерскэ пунктнууд бодхоогдоно, түргэн туһаламжын авто-унаанууд абтана, эмшэдтэ гэрнүүд баригдана, хүүгэдэй сэсэрлигүүд, һургуулинууд, соёлой байшангууд заһабарилагдажа, болбосон түхэлтэй болоно, бэеэ һорихо болон хүүгэдэй наадаха талмайнууд түхеэрэгдэнэ, харгынууд заһабарилагдана… Иимэ юумэнүүд хэрэгтэй гэжэ гүрэнэй ба нютагай засаг зургаанууд уридшалан согсолһон юм.
ШЭНЭ ХАРГЫНУУД
«Дулдарга» хүдөө һууринай захиргаан манай нютагта түбхын түрүүн харгынуудые заһабарилхань шухала гэжэ мэдүүлһэн байгаа. Тиигэжэ бүхэли зундаа, намартаа энэ нютагай харгынууд заһабарилагдаа бшуу.
Нютагай захиргаанай толгойлогшо Мунко Эрдынеевэй тайлбарилһаар, һая нааша һанагдаа үзэгдөөгүй ехэ мүнгэн – 6 cая түхэриг һууринай харгынуудые заһабарилгада һомологдоһон байна. Энэ мүнгөөр Звёздная, Забайкальская, Цветочная, Северная гэһэн шэнэ үйлсэнүүдтэ грунтовой харгынууд хэгдээ, Тополиная үйлсын харгыда ондоо үйлсэһөө гараха уулзадханууд заһабарилагдаа, Лесная гудамжын харгы асфальтаар хушагдаа. Харгынуудые хэхэ, заһабарилха гээшэ нилээд хүндэ, ехэ мүнгэнэй ажал гэжэ мэдээжэ. Анхан Западный шэнэ хотон ямаршье харгыгүй, хура борооной ороходо, шабар шабха, хонхор нүхэн болошодог байгаа. Харин мүнөө газарай дээдэ хүрьһыень түнхижэ абаад, элһэ, хайр шулуу адхагдаһан, хүндэ унаагаар нягталан жэгдэрүүлһэн харгынуудтай боложо, ажаһуугшад һанаагаа амарба. Энэ ехэ хэмжээнэй ажал тон шанартайгаар «ИП Гончиков Б.Г.» эмхи хээд, хараалагдаһан сагһаа урид ашаглалгада тушаагаа бшуу. «Развитие центров экономического роста» гэһэн программын хэмжээндэ хэгдэһэн харгын ажалай хажуугаар 60 лет ВЛКСМ, Новая гудамжануудай харгынууд Дулдаргын аймагай харгын жасаһаа гаргашалагдаһан мүнгөөр заһабарилагдаа.
НААДАХА, БЭЕЭ һОРИХО ТАЛМАЙНУУД
Хүүгэдэй наадаха, бэеэ һорихо томо комплекснуудые ёһо гурим соонь «ИП Цыденов Б.Н.» гэһэн эмхи Дулдаргын хоёр дунда һургуулинуудай дэбисхэр дээрэ табиба.
Тиихэдэ «Иля» гэһэн тамирай байшан шадар хоккей наадаха талмай түхеэрэгдэнэ. Газарынь бэлдэгдэнхэй, баймга 56х26 хэмжээнэй хуйха хоккейнэ коробкын ерэхэдэ тодхохо. Энэ талмай дээрэ үбэлдөө шайбатай хоккей наадахаар байха гэжэ хэлэгдэбэ, харин зундаа футбол, баскетбол гэхэ мэтын олоной хабаадалгатай наадануудта хэрэглэгдэхэ юм.
Нютагай стадион дээрэ воркаут зохёогдобо. «Воркаут» гэһэн үгэ англи хэлэнһээ work (хүдэлхэ) out (газаа) гээд оршуулхаар. Тиихэдээ воркаут гээшэ газаа, сэбэр агаарта бэеэ һорихо арга боломжо үгэнэ бшуу.
СЭСЭРЛИГТЭ ООШОРГүЙ БОЛОХО
«Светлячок» гэһэн хүүгэдэй сэсэрлиг шэнээр баригдаа гэхэдэ алдуугүй. Ушарынь, сэсэрлигэй хуушан байшанһаа гансал ханануудыень үлѳѳгѳѳд, бэшыень хуу шэнэлээ юм. Подрядчигынь – Шэтын «Полимерстрой» эмхи саг соогоо һайн шанартайгаар ажалаа хэбэ. Газаагаа хүүгэдэй наадаха элдэб үнгын түхеэрэлтэтэй, нэгэ дабхартай ута гонзогор шара улаан байшан хүйтэнэй буугаадүйдэ бодошобо бшуу. Досоонь таатай зохид эрхэ нүхэсэлтэй, болбосон түхэлтэй, дулаахан. Энээхэн хүүгэдэй гуламтын капитальна заһабарилгада 18 сая гаран мүнгэн һомологдоо.
Дулдаргын хойто бэедэ оршодог «Ромашка» ба «Теремок» сэсэрлигүүдтэ залгалаа байшангууд баригдана. Мүнөөдэрэй байдалаар, «Ромашка» сэсэрлигтэ 80 хуби, «Теремогто» 60 хуби ажалнууд хэгдээд байна. Энэ жэлэй эсэслэтэр, эдэ барилганууд түгэсэжэ, Дулдаргада сэсэрлигтэ ябаха 1,5-3 наһанай хүүгэдэй ээлжээн үгы болохо юм.
АЖАЛ ҮРГЭЛЖЭЛХЭ
Дулдарга һууринда 9 мянгаад хүн ажаһууна, 3 мянгаад үрхэтэ айл тоологдоно. Энэ һууриниие аяар 17-дохи зуун жэлэй тэндэ хасагууд байгуулһан түүхэтэй.
Мүнөө һуурин үдэрһөө үдэртэ болбосон түхэлтэй болоно. 2020 ондо «Развитие центров экономического роста» гэһэн программын хэмжээ ябуулганууд үргэлжэлхэ. Дулдаргада үшөө харгынуудые заһабарилгада 4 сая 800 мянган түхэриг хараалагдаад байна. Тусхайлбал, һууринай түб гудамжануудай нэгэн болохо Лазогой гудамжаар харгы асфальтаар хушагдаха, бордюрнууд хэгдэхэ, ябаганай харгынууд зохёогдохо.
«Городская среда» программын хэмжээндэ һууринай түб дэлгүүрэй дэбисхэр болбосон түхэлтэй болгогдохо юм.
ҺУРГУУЛИ ГАРАБА
Энэ ехэ хэмжээнэй ажал ябуулгада, хэзээшье, Дулдаргын аймагай захиргаанай талаһаа дэмжэлтэ, туһаламжа горитойхон байгаа.
- Аймагайнгаа захиргаантай хододоо нэгэн үгэтэй хүдэлдэгбди, - гэжэ Дулдаргын захиргаанай толгойлогшо Мунко Эрдынеев тэмдэглээд, иигэжэ үргэлжэлүүлбэ:
- Үндэһэн түлэблэлнүүдые бэелүүлгэ үшөө нэгэ анхархаар һайн талатай байба. Федеральна программанууд болоно ха юм даа, өөрын тусхай эрилтэнүүдтэй. Иимэ федеральна эрилтэнүүд байдаг гэжэ бидэ мэдэдэгшьегүй байгаабди. Тиимэһээ үндэһэн түлэблэлнүүдые нютаг дээрээ бэелүүлжэ байхадаа, олон юумэндэ һураабди, захиргаанаймнай мэргэжэлтэд 144-дэхи федеральна хууляар хүдэлжэ шадаха болоо.
Түлэблэл гээшэ ямар нэгэн хүндүүлхэй асуудал шиидхэхэ зорилготойгоор ябуулагдадаг. Ажалай эсэстэ уридшалан түсэблэгдэһэн дүн гараха ёһотой. Энэ талаарнь харахада, ганса Дулдаргада бэшэ, ондоошье һуурингуудта үндэһэн түлэблэлнүүдые бэелүүлгэ түсэблэгдэһэн дүнгэй хажуугаар муниципальна албатадта һургуули боложо, үшөөшье хүндүүлхэй асуудалнуудые шиидхэлсэбэ.
Үшөө нэгэ шухала талань, Дулдаргада ябуулагдажа байһан ажалнууд хараалагдаһан болзор соогоо хэгдэнэ, һомологдоһон мүнгэн саг соогоо ашаглагдана. Энэ хадаа үндэһэн түлэблэлнүүдые бэелүүлгын эрилтэнүүдэй нэгэн юм.
Энэ жэлдэ түсэблэгдэһэн хэмжээ ябуулганууд түгэсэхэ шатадаа дүтэлбэ. Бүхыдөө үндэһэн түлэблэлнүүдые бэелүүлгын дүнгүүдые татахань эртэшэг, зүгөөр гурбан жэлээр түсэблэгдэһэн хэмжээ ябуулгануудай түрүүшынь жэл ажаһуугшадта хадуугдаа гэжэ һанамаар: ажалай дүнгүүдэй бодото дээрээ харагдажа эхилхэдэ, хүн зомнай урмашаба ёһотой.
