Ковид үбшэнэй дэлгэрһэн ушарһаа боложо, энэ зун Агада үнгэргэгдэхэ «Алтаргана» нааданай хойшолуулагдаһаниинь мэдээжэ.

Теэд нааданай 2021 он болотор хойшолуудагдабашье, «Алтарганада» бэлэдхэл замханагүй. Агын Буряадай тойрог, бүхыдөө Үбэр Байгалай хизаарнай буряад арадайнгаа хүлеэдэг ехэ һайндэртэ 2018 онһоо бэлдэнэ, түсэбэй ёһоор ехэ хэмжээнэй мүнгэн ашаглагдана, - гээд Үбэр Байгалай хизаарай засаг газарай түрүүлэгшын орлогшын уялга дүүргэгшэ - Агын Буряадай тойрогой Захиргаанай хүтэлбэрилэгшэ Буянто Батомункуев тэмдэглэһэн байна.

Мүнөө ехэ һайндэрэй хэмжээндэ үнгэргэгдэдэг, хэдэн мүрысөөнүүдтэй, харалга уулзалгануудтай болоһон наадан дуунай конкурсһоо эхи абаһан гээшэ. Эгээл тиимэһээ «Алтаргана» гэһэн тэмдэгые морин хуур һүлдэлнэ.

Морин хуур хадаа буряад арадаймнай, энэ нютагтамнай ажаһуудаг зоной үндэһэн шанар шэнжэ, соёлыень болон заншалнуудыень бэелүүлдэг, - гээд тэмдэг нээлгын ёһололдо амаршалгын үгэ абахадаа, РФ-гэй Федеральна Суглаанай Федерациин Зүблэлэй гэшүүн, уласхоорондын хэрэгүүдээр хорооной түрүүлэгшын орлогшо Баир Жамсуев хэлэнэ һэн.
Сенаторай тэмдэглэһээр, ганса манай арадта бэшэ, харин бүхы Россиин, Монголой, Хитадай шухаг үйлэ хэрэг болодог буряадай нааданда зорюулагдаһан үшөө нэгэ дурасхаалта газар нээгдээ бшуу.

«Алтаргана» тэмдэг табан морин хуурһаа бүридэнхэй. Ушарынь гэхэдэ, «Алтаргана» ехэ нааданда буряадуудай ажаһуудаг табан орон нютагай түлөөлэгшэд хабаададаг.

-Бүхы дэлхэйн лэ буряадууд суглардаг юм ааб даа, зүгөөр албан ёһоор табан лэ нютаг орон: Монгол, Хитад, тиихэдэ Россиин гурбан регион - Үбэр Байгалай хизаар, Буряад орон болон Эрхүүгэй можо хабаададаг, - гээд тэмдэгэй автор, Россиин Хүндэтэ архитектор, Агын Буряадай автономито тойрогой габьяата хүдэлмэрилэгшэ Болот Базаржапович Дондоков тайлбарилна. – Эдэл табан нютаг орон хабаадагшад гэжэ морин хуурнууд дээрээ бэшэжэ, тэмдэглэхэ һанаан түрүүн байгаа бэлэй, зүгөөр хүгжэмтэ энэ зэмсэг ямар нэгэн нютагай зэмсэг байха аргагүй гэжэ бодомжолообди. Хаанаһаашье ерэһэн буряад энэ табан морин хуурай алинданьшье дүтэлжэ, «энэ минии морин хуур» гэхэ аргатай байха. Тиимэһээ хаанахибши – ямаршье илгаа үгы. Ага ерэһэн буряадууд бултал нэгэ арад болон нэгэдэхэ ёһотой.

Морин хуурнууд тээ дээрээ сагай хүрдэ түшэнхэй, гурбан алтан утаһаар холбоотой байна. Гурбан утаһаниинь саг - үнгэрһэн үе, мүнөө саг болон ерээдүйе тэмдэглэнэ. Хүшөөгэй манлайда – соёмбо ба «Алтаргана» нааданай һүлдэ тэмдэг.

- Түрүүн «Алтаргана-2020» гээд, он жэлтэйнь бэшэхэ гэжэ түсэблэжэ байгаабди. Теэд жэлыень бэшээгүйбди, тиигэжэ энэ хүшөөмнай хэтэ мүнхые харуулһан мэтэ болоо, - гээд Болот Базаржапович тэмдэглээ.

«Алтаргана» нааданда бэлэдхэлэй хэмжээндэ түрүүн 18 сая түхэриг һуунхай байгаа, дээрэнь үшөө 32 сая түхэриг нэмэгдэжэ, Ага тосхоной түб талмай заһабарилагдана, палисаднигууд зохёогдоно, үйлсэнүүдтэ гэрэлтүүлгэ хэгдэнэ гээд ехэ хэмжээнэй ажал ябуулагдана. Тэрэ тоодо Комсомольская гудамжын эхиндэ амаралгын булан түхеэрэгдэбэ.
- Энэ талмай 2019 ондо «Формирование комфортной городской среды» гэһэн федеральна программын хэмжээндэ түхеэрэгдэһэн, «Алтаргана» тэмдэг энэ буланда болбосон түхэл оруулгын түгэсхэлэй барилга болобо бшуу, - гээд Үбэр Байгалай хизаарай засаг газарай түрүүлэгшын орлогшын уялга дүүргэгшэ – Агын Буряадай тойрогой Захиргаанай хүтэлбэрилэгшэ Буянто Батомункуев хэлэбэ.

Буянто Балданжаповичай тэмдэглэһээр, үнгэрэгшэ 2019 ондо Агын тойрогой һуурингууд энэ программада эдэбхитэйгээр хабаадаа. Харин мүнөө жэл тойрогой табан һууринда, тэрэ тоодо Ага тосхондо, 20 сая гаран түхэриг ашаглагдажа байнхай.

«Алтаргана» тэмдэгэй хүрин түхэреэн һууринь боржон шулуугаар хэгдэнхэй, харин алталмал морин хуурнуудынь 2 мм зузаантай түмэр лиисээр шудхагдаа. Тэрэниие шэрээжэ зохёохо хүдэлмэринүүдые олзын хэрэг эрхилэгшэ Аюр Дондоков, сварщик Сергей Старицын хоёр ябуулһан байна.

Нээлгын ёһололдо амаршалгын үгэ «Ага тосхон» хотын тойрогой толгойлогшо Андрей Дашин хэлэхэдээ, тойрогой ниислэл тосхон шэмэглэһэн үшөө нэгэ дурасхаалай газар бии болобо гэжэ тэмдэглээ. Тиигээд гүнзэгы удхатай энэ барилга хизаарай засаг газарай, Агын Буряадай тойрогой болон Ага тосхоной захиргаануудай хамтын ажаябуулгын хүсөөр бүтэбэ гэжэ онсолбо.

Тэмдэг нээлгын баяр ёһололдо тойрогой гурбан аймагай засаг зургаанай түлөөлэгшэд, федеральна зургаануудай хүтэлбэрилэгшэд болон энэ талмай гэр бүлөөрөө амархаяа ерэһэн юрын зон хабаадалсаа.

 

 
 
 
 
 
 
 

You have no rights to post comments