Буряад зондо сагаан үнгэ ехэ hайн. Манай арадай эгээл хүндэтэй эдеэн сагаан эдеэн болоно. Эдеэнэй дээжэ - hүнэй үнгэ сагаан. Һайн абари зантай, зоной хэрэгтэ урагшатай хүниие сагаан сэдьхэлтэй хүн гэхэ. Yгышье hаа сагаан мүртэй, сагаан харгытай хүн гэхэ. Сагаан юумэн сэбэр, хирэ тооhогүй байдаг. Дэлхэй сагаан саhаар бүрхөөгдөөд байхадаа, шэнэ болошоhон шэнгеэр үзэгдэдэг. Бурханай номдо арбан сагаан буян, Сагаан Дара эхэ, Сагаан Шүхэртэ, Сагаан Yбгэн гээд бии.

Хүхэ үнгые ехэ үлзытэй үнгэ гэдэг. Тэнгэриин үнгэ хүхэ, уhанай үнгэ хүхэ. Хүндэтэ айлшадые, лама багшанарые золгодог эгээл нангин тэмдэг – хадаг хүхэ үнгэтэй.

Улаан үнгэ - гал гуламтын, урин дулаанай үнгэ. Малай зүhэ улаан hаа, өөдэргэн, шэнжэ hайтай. Улаагша үнеэнэй hүн шэмэтэй, үдхэн байдаг. Жаргалтай, бэе hайтай хүнэй хасар улаан гэхэ.

Ногоон үнгэ - газар дэлхэйн, үбһэ ногооной, ой модоной үнгэ. Арса ногоон үнгэтэй, арсаhаа арюун зүйл үгы гэхэ. Эрдэниин зүйл оюун ногоон үнгэтэй. Шажанай зүйлдэ ногоон үнгэ аргагүй оролсодог. Ногоон Дара эхэ, Майдариин ногоон морин г.м. байха.

Шара үнгэ - алтан дэлхэй, алтан шара наранай үнгэ. Алтанай үнгэ шара. Ламын шажанай үнгэ шара, Богдо Зонхобын шабинарые «шара малгайтан» гэдэг. Шара тоhон - hайн шанартай эдеэн. Шара тоhоор бурханда зула бадараадаг.

Хара үнгэ баhа хэрэгтэй үнгэ юм. Хара зүhэтэй нохой шэнжэ янзаар hайтай гэдэг. Хара үнэгэнэй, хара булганай, хара халюунай арhан ехэ үнэтэй. Гэбэшье, хара үнгэ уйдхар гашуудалтай, муу ёротой холбоотой. Хара hанаатай хүн, хараалша, хара хэлэтэй hамган г.м. хэлэдэг. Хүнэй харгы алдуулха, ой ухаа балартуулха хатуу хара архи гэхэ. Шажанда хара үнгэ муу гэжэ үзэгдэдэг. Арбан хара нүгэл, харын сэржэм, хара жадха, лусадай хара дондол гэжэ уншалга байдаг. Байгаалидашье хара үнгэ муу – хара үүлэн, харалган зуд, хара хэжэг г.м. Урдань халдабаритай үбшөөр үбшэлhэн айлай газаа хара туг хададаг байгаа. Тиимэ тэмдэг харахадаа, хүн зон холуур ябажа, тэрэ айлые алад гаража ошодог hэн.

You have no rights to post comments