- Соёл ламхай, уншагшадыемнай Забайкальскын дугантай танилсуулыт даа.

- Забайкальскын дуган Сүүгэлэй дасанай мэдэлдэ ородог. Тиимэhээ Сүүгэлэй дасанай шэрээтэ Алдар ламхай болон бэшэшье лама санаартан эрхилжэ байhан хэрэгтэмнай ехэ туhа хүргэдэг. 1998 ондо Сүүгэлэй дасанhаа Мүнхэ лама ерэжэ, Забайкальскда дуган нээхэ ябуулга эхилhэн байна. 2002 ондо Сүүгэлэй дасанай түлөөлэгшэ Мункуев Батор лама дуганай үнэмшэлгэ саарhатай ерэжэ, дуган нээхэ ажалнуудые ябуулаа. 

2004 ондо дүтэ ойро ажаhуудаг жиндагуудhаа мүнгэ татажа эхилхэдэнь, зон эдэбхитэйгээр хабаадажа, үргэлэй мүнгэн нилээд сугларhан байгаа. Тиигэжэ хоёр байшан бодхоогдоhон юм. Нэгэ байшаниинь Сахюусанай сүмэ болоно. 2009 ондо Шивалха римбүүшэ һүдэнтэ бараалхахадаа, «Шойжал сахюусанай дугантай болобот» гэжэ маанадта айладхаа бэлэй. Тэрэ сагhаа хойшо Шойжал сахюусанай ном үдэр бүхэндэ уншажа, хуралаа бүтээдэг заншалтай болоhон гээшэбди. 2-дохи байшаниинь Отошын дуган болонги. һара бүхэндэ Отошо хурал хурадагбди. Эдэ 2 дуган Үбэр Байгалай хизаараар дид хамба Цырен ламхай, Сүүгэлэй дасанай шэрээтэ Алдар ламхай болон бэшэшье шэрээтэнэр рамнайлжа, буянта хэрэгыемнай бүтээлсээ һэн. Буддын шажанай заншалта Сангхын бандида хамба Дамба Аюшеев «Түбдэн Норбулинг» гэжэ нэрэ манай дуганда үгөө бэлэй. 2019 ондо Сүүгэлэй дасанhаа гаража, Энэдхэг орондо хэдэн жэл hуража, hаарамбын зиндаатай болоhон Добдон лама манай нютаг ерэжэ, эрхилжэ байhан ажалыемнай хараад, алдуу эндүүемнай заhажа үгөө hэн.

- Согшон дуган бодхоогдожо байна гэжэ мэдэнэбди. Энэ гол дуганайтнай барилга ямар шатада гээшэб?

- Согшон дуган бодхоохо гэhэн hанал хүсэл үнинэй толгойдоо оруулдаг байгааб. Тиигэжэ 2012 ондо дуганайнгаа дэбисхэр дээрэ 18 метр утатай 12 метр үргэнтэй гол дуган бодхоолгын эхин татагдаа бэлэй. Жиндагуудаймнай хандибаар Согшон дуган бодхоогдоо гэхэдэ болохо. Юуб гэхэдэ, жэл бүхэндэ «Благотворительный билет» гэжэ акци үнгэргэдэгбди. Энэ акцида ажаhуугшаднай эдэбхитэйгээр хабаадажа, 2000 түхэригөөр билет абажа, Согшон дуганай барилгада горитойхон хубитаяа оруулдаг. Энэ халдабарита үбшэн hүжэржэ, акци үнгэргэгдөөгүй. Гурбан дабхартай Согшон дуган бодхоогдожо, нилээд ехэ ажал хэгдээ.

Забайкальскын дуган.

 

- Досоо талынь ажалнууд хэгдэнэ гү?

- Досоохи нарин ажалнууд аргаахан хэгдэжэ эхилэнхэй. Бурхан багшын 2 метр 60 см үндэртэй алталмал дүрэ ба дуганай орой дээрэ хэгдэдэг ганжар Хитадһаа асаруулаабди. Энэ ехэ хэрэгтэмнай Монгол оронhоо гарбалтай, Манжуур хотодо ажаhуудаг Доржо аха ехэ туhалаа. Ганжар болон Бурхан багшын дүрсэ шүнлэхэ ажалнууд гараад байна. Шүндэ ородог зүйлнүүдые суглуулжа эхилэнхэйбди. Дасанай гунгарбаа хэгдэжэ эхилэнхэй. Бурхан багшын дүрсэ голдонь байха. Доронь сэнтии баригдаад, тэрээн дээрэ Бурхан багша заларха юм. Хүн зоной хүсөөр hанаhан хэрэгнай бэелүүлэгдэжэ, хуралнуудаа эндээ хурадаг болохо хүсэлтэйбди. Халдабарита үбшэн hүжэржэ, бүхы ажал хойшолуулагдана. Үбшэнэй бараг болоходо, гол дуганайнгаа рамнай бүтээхэ хүсэлэнтэйбди.

- Дуганай жиндагууд тухай хѳѳрэжэ үгыт.

- Забайкальскын, Бооржын, Краснокаменскын, Приаргунскын аймагуудhаа буряадууд болон ородуудшье ерэжэ, бүхы хэрэгээ бүтээжэ, hанаагаа тэгшэлээд ошодог. Эдэ зон арга шадалаараа туhална, жиндагуудай hайгаар дугамнай хүсэндөө орожо байна.

- Эндэ хэды ламанар алба хаанабта?

- Табан ламанар ажал ябуулнабди. Хойто-Агаhаа гарбалтай Раднаев Сультим лама 2003 онhоо алба хаана. Амидхааша нютагта тоонтотой Будаев Содном лама 2016 ондо ерээ бэлэй. Хэжэнгэ нютагһаа гарбалтай Буянтуев Ринчин ламын ерэhээр, багсаахада, хахад жэл боложо байна. Маанад соогоо эгээл наһатаймнай болоно. Оронго нютагта тоонтотой Линхобоев Батор лама, табадахинь би болоноб. Ламанарнай зурхайда бэрхэнүүд, Батор лама массаж хэдэг. 

- Соёл ламхай, өөр тухайгаа хөөрэжэ үгыт.

- 1997 ондо Ивалгын дасанда хубарагаар орожо, табан жэлэй хугасаада hураад, ламын үнэмшэлгэтэй боложо гарааб. Удаань Санкт-Петербургын дасанда 4 жэл тухай алба хаагааб. Тэндэhээ Ивалгын дасан ерээд байтараа, Сүүгэлэй дасанай шэрээтэ Шойнхоров Алдар ламын урилгаар Забайкальск ерэhэн хүм. Тэрэмнай 2008 он болоно.

- Һайнта даа.

Валентина ЦЫРЕНЖАПОВА.

You have no rights to post comments