Паршинов Митэб Эсэгын дайнай эхилхын урда тээ Һүдэнтын «Социализм» колхозой таряан бригадын үндэр ургаса ургуулха звеное даагшаар хүдэлжэ байгаа. Аюулта дайн боложо, амгалан тайбан һууха саг дүүрэжэ, нүхэр Паршинов 1941 оной июльдэ сэрэгэй албанда татагдаа бэлэй. Түрүүн 1942 оной август гараса зүүн хилэ шадар алба хээ. Тиин 1942 оной августда Ага һууринай Пётр Татауровтай Баруун фронт олон нүхэдѳѳрѳѳ мордоһон байна. Паршинов Татауров хоёр Калининска фронтын танково-десантна сэрэгэй частьда алба хэжэ, дайсадтай тэмсэн, түрүүшын дайшалхы халуун шулуу долёожо үзэһэн байнад.
   Нүхэр Паршинов тэндэ дайлалдажа ябахадаа, тохёолдоһон хэдэн ушаралнуудые һанан байжа хѳѳрэнэ:
   - Нэгэ багахан һуурин газарые сүлѳѳлэлгэдэ хабаадаһан танково-десантна сэрэгэйхидэй дунда нэгэ танк дээрэ зургаан сэрэгшэд аһалдан ябаһан аад, бэшэниинь алуулжа, Митэб гансаараа үлѳѳ һэн ха. Гансаараа үлэбэшье, танкһаа һалангүй, дайсанай олохон сэрэгшэдые автомадаараа буудан, үгы хэһэн байна. Энэ тулалдаанай һүүлээр «За отвагу» гэжэ медальда хүртэхэ болоһон аад, хойнонь удаан болонгүй хүндѳѳр шархатажа, госпитальдо ороһон, энэ шагналаа абангүй тѳѳрилдэшэһэн байнаб. Мүн нэгэ иимэ ушарал наһандаашье мартахаар бэшэ юм, - гээд хѳѳрѳѳгѳѳ үргэлжэлүүлбэ: - Тэрэл Калининска фронтын газар уһан дээрэ һэн. 1942 оной декабрьда манай нэгэ сэрэгэй часть Великие Луки шадар дайсанай урдаһаа добтолгодо бэлдэжэ, хүсэеэ хумируулан байба. Би тэрэ танкова частиин десантна сэрэгшэ ябааб. Частиимнай нэгэ һууринда ороходо, тэндэ хүнгэн артиллериин часть мүн лэ добтолгодо бэлдэнги байба. Дааган буунуудта 4-4 мори оруулһан сэрэгшэд һубарин жагсажа байгаад һэн.
   Ажаглан харан гэһээм, Ута ягаан боро дүрбэн мориной нэгэниинь болон оруулагданхай, хазаар даран байба. Мүн гээшэ гү? Мүн даа! Баруун гуядаа «С» тамгатай, хоёр шэхэниинь хойноһоо ухами. Һүдэнтымнай «Социализм» колхозой тамга, эмь мүн даа. Колхозой таряан ажалай бригадир Жамцаранов Жаргалай һургажа унаһан Ута ягаан боро бэеэрээ байжа байба. Бишье унаһан байхаб.

   Хүнгэн хүлтэй, һѳѳлхэн морин һэн даа. Нютагай хоёр нүхэд тэрэ холын газарта уулзашоо һаа, ямар хүхюун уулзалга болохо байгааб!

   Хүнэй хэлэ мэдэхэгүй адуунай унаган байгаашье һаань, миниитнай зосоо энэрхы сэдьхэл түрэжэ, нэгэ адха үбһэ олоод, амандань үгэхэ зуураа ууса, мундааень эльбэжэ эльбэжэ, урин дулаахан хоншоорыень таалаад хахасаа һэм даа. Бэшэ нүхэдни мүн лэ эльбээ, таалаа һэн. Түрэл колхозойнгоо, Жаргал нүхэрэйнгѳѳ, ѳѳрынгѳѳ унаа болгон унажа ябаһан моринтоёо аяар баруун нютаг орондо ушарһандаа зосоомни уяраа һэн даа. Барһан, Ута ягаан борошье намайгаа харан, үүрһэһээр үлѳѳ бэлэй.
   Агын хүбүүд, басагадһаа гадна адуун һүрэгэймнай ардаг хүлэгүүд армиин газарта абаашагдажа, ашаа шэрэдэг, унаа болодог байгаа ха юм даа.
   Тэндэ нэгэ дайнда ороод ябатараа, ехээр шархатажа, Орехово-Зуево дээрэ 1942 оной декабрьһаа 1943 оной март гараса госпитальдо хэбтэжэ, аргалуулжа байгааб. Эндэ байхадаа, Урда-Агын Жигжитов Жамбал-Доржотой уулзажа, ехэл эльгэлһэн байнабди. Энэ нүхэрни мүн шархатаад, госпитальдо зэргэлээ хэбтэжэ байгаа. Госпитальһоо табигдахадаа, Украинын фронтдо, Днепропетровско шэглэлгэдэ эльгээгдээд, нэгэ частьда автоматчик-буудагшаар дайлалдажа ябатараа, хүнгѳѳр шархатажа, фронт шадарай госпитальдо ороһон байнаб. Тэндэһээ Брянска шэглэлгэдэ эльгээгдээб.
   Дайнда шархатаад, Удмуртска АССР-эй, нэгэ госпитальдо аргалуулбаб. Тэндэ Сагаан-Уулын Базаров Олзобойтой уулзаһан, хамта аргалуулһан байнабди. Нүхэрни хүндѳѳр шархатаһан шалтагаанһаа гэртээ табигдажа, нютагаа бусаа һэн, бинь Белоруссиин фронт эльгээгдэжэ, Витебскэ шэглэлгэдэ ябатараа, 1943 оной эсэстэ хүндѳѳр шархатаһан байнаб. Тиигэжэ Киргизскэ ССР-эй Джалал-Абад хотодо 1944 оной январьһаа март гараса госпитальдо аргалуулааб. 1944 оной майда огтолон табигдажа, гэртээ бусаа бэлэйб. Дайнһаа бусахадаа, «За отвагу», «За боевые заслуги» медальнуудтай бусагдаа һэн. Хэдэн дахин шархатаашье һаа, амиды мэндэ бусажа, түрэл садан, нютагаархинаа баярлуулһан гээшэб, - гээд хѳѳрѳѳгѳѳ дүүргэбэ.
   Паршинов Митэбэй гэртээ орожо, хүсэд арба хоноодүй байтар, МТФ-ые даагша болгон томилһон байгаа. 1961 оной намар болотор таряан ажал дээрэ звеноводоор, ОТФ-е даагшаар, хонишодой звеноводоор хүдэлѳѳ. 1961 оной намарһаа хонишон боложо, амжалтатай һайнаар хүдэлѳѳд, 1968 оной хабарһаа наһанай амаралтада гараһан байна. Паршинов Митэб наһанай амаралтада гарабашье, хониной түрэлгын, үбһэ сабшалгын үенүүдтэ хонишодто хамһалсадаг, сэрэгэй-патриотическа хүмүүжэлдэ хабаадажа, эдир пионернүүдэй, һурагшадай дунда дайнда, ажалда ябаһанаа хѳѳрэдэг юм.

1975 оной январиин 24.

You have no rights to post comments