Урал - губы
Хамарай нүхэн - ноздри
Хамарай танаа - переносица (храп)
Сохо - лоб
Һамбай - чёлка
Шэхэн - ухо
Шэлэ хүзүүн - затылок
Дэлһэн - грива
Далан - гребень шеи
Хүзүүн - шея
Мундаа - холка
Нюрган - спина
Матаргай - поясница
Ууса - круп
Һүүлэй узуур - репица
Можо - бедро
Һүүл - хвост
Борьбо - голень задней ноги
Сами - пах
Ташаа - бок
Гэдэһэн - живот
Табгай, бэбэргы - бабка или путо
Туруун - копыто
Нарин шэлбэ - пясть
Үбдэг - колено
Шэлбэ - голень
Үбсүүн - подгрудок
Сээжэ – грудь
Дала - плечо

Хүлэг минии морин

Ута һайхан дэлһэтэй,
Улһан хиидхүүр һамбайтай,
Сэлмэг харахан нюдэтэй,
Сэсэн хурса шэхэтэй,
Шэн булад туруутай,
Хун сагаан төөнтэй
Хүлэр талын унаган –
Хүлэг минии морин.

Жабартай хонгор хюрууда
Жаран үдэр һойгдожо,
Нажарай һайхан сагта
Наян хоногто урилдажа,
Хадын бүргэд шубуундал
Халяа хүнгэн болоолши,
Хүлэр талын унаган –
Хүлэг минии морин.

Бузар немецые эрьюулхэдэм,
Бугын хурдые үзүүлнэш.
Хүсэжэ хойноһоонь ерэхэдэм,
Хүсэтэ һэлмыем хурсадханаш.
Харата аюулай тохёолдоходо,
Хазаар дором тэгүүлнэш,
Хүлэр талын унаган –
Хүлэг минии морин.

Хүндэ зам гаталжа,
Хүрэжэ илалтадаа хүрэхэлди,
Хабарай эхеэр гэшхүүлжэ,
Хабтагай нютагаа бусахалди.
Үргэн баян бэлшээридээ
Үүрһэн байжа хүльбэрхэлши,
Хүлэр талын унаган –
Хүлэг минии морин.

Шааяа һайхан аршаандаа
Шархынгаа шуһа угаахалши.
Урадхал түргэн горхондоо
Уламайнгаа хүлһые сэлмээхэлши.
Анзаһандаа зэргэшээн хүллөөд,
Ажалдаа шамтаяа гарахалби,
Хүлэр талын унаган –
Хүлэг минии морин.

                               Жамсо Тумунов.

Оньһон үгэнүүд

Хүн болохо багаһаа,
Хүлэг болохо унаганһаа.

Мориной һайниие
унажа мэдэдэг,
Түмэрэй һайниие
дабтажа мэдэдэг.

Агта мори алдабал –
баригдаха,
Ама алдабал – баригдахагүй.

Гамтай унахада,
морин тарган,
Эбтэй ажаллахада,
ажал түргэн.