Үзөөн нютагай «Радуга» гэһэн хүүгэдэй сэсэрлигтэ дүшөөд жэлэй туршада хүдэлжэ байһан хүмүүжүүлэгшэ Дарицырен Дамбиевна Жаргалова багашуулые буряад арадайнгаа ёһо заншалтай танилсуулхые оролдодог.
Д.Жаргалова хэшээл үнгэргэнэ.
Дарицырен Дамбиевнагай үшөө хүүгэд ябахада, нагаса эжынь аша зээнэртээ ёhо заншалда хабаатай угаа hонин юумэнүүдые, сэсэн мэргэн һургаалнуудые заадаг байhан. Нэгэтэ нагаса эжынь аша зээнэртээ амталуулха гэжэ шэхэр, печени г.м. хадагалдаг «шэдитэ» туулмаг сооhоо яhануудые гаргажа зогсоогоод, ямар юумэндэ адлиб, яагаад наадахаб гэжэ ойлгуулhан, харуулhан юм. Тиигэжэ нагаса эжынь баабхайнуудтай танилсуулаа. Эдэ яhануудаар наадан үндыhэн Дарицырен Дамбиевнада нёдондо жэл хүүгэдэй сэсэрлигтэ баабхайнуудые хэрэглэхэ гэhэн бодол түрэhэн байна.
«Хүүгэдтэ, гэртэхиндэнь хэлэхэдэм, тэдэ баабхайнуудые суглуулжа асараа hэн. Өөрөөшье баабхайнуудые суглуулалсааб. Тиихэдээ үхэрэй тагалсагуудай яhанай үенүүдэй ами аминдаа болоторнь үлти бусалганаб. Тиигээд өөхэ тоhонойнь гаратар хоёрдохёо hайса бусалгаад, өөхэн мылээр угаагаад хатаахада, мэли мэлигэрхэнүүд болонол даа. Баабхайнуудые зураад шэрдэжэ эхилхэдэ, үнэхөөрөө, хүнэй элдэб янзын дүрсэнүүд - хажуу тээшээ хараад байhан, урагшааш хараад hууhан, томо зоной, багашуулай дүрсэтэй болошонол даа. Ямархан бэ даа баабхай тон лэ бүhэтэй хүн шэнги хүүхэлдэй болоно. Энэ ажал гансаараа бэшэ, багашуулые хабаадуулжа хэхэдэм, тэдэ малай яhа хаянгүй хэрэгсээдэг, нааданхай болгодог гэжэ ойлгоно. Энэ ажал хүдэлмэриин гол зорилго хадаа баабхайнуудаар гэр бүлэ гэжэ үхибүүдые наадуулха арга болоно. Хүүгэднай гуашь, фломастер хэрэглэжэ, хүүхэлдэйнүүдэй хубсаhа, үhэ гэзэгыень, нюдэ амыень, гарыень зураха, шэрдэхэ шадабари абана. Тиихэдээ тэдэ бэеын, буряад хубсаhанай хубинуудые мэдэдэг болоно бшуу. Жэшээнь, энгэр, тобшо, бүhэ, хамар, аман, нюдэн, гэзэгэ, толгой г.м. үгэнүүдтэй дүтөөр танилсана, хэлэлгэдээ хэрэглэжэ, олоороо эбтэйгээр наадажа, харилсажа hурана. Саашадаа басагадай дүрэтэй хүүхэлдэйнүүдтэ гэзэгэ зурангүй, гараараа хээ hаа, болохоор лэ байна. Мүн баабхайнууд дээрээ нюдэ амыень, хубсаhа гуталыень зуража шэрдээд, дээрэhээнь лаагаар жэлээ hаа, бүри гоё, шэрэнь удаан байха юм. Туулмаг соо хээд ябахада, эдэ яhануудай шэрэнь элэжэ hалаха бшуу», - гэжэ Дарицырен Дамбиевна хөөрэнэ.
Дэлгэрэнгыгээр 21-дэхи дугаарта.
