Эмшэдэй баатаршалга
- Ехэл аймшагтай байгаа hэн даа... - гээд Могойтын больницын халдабарита үбшэнгүүдэй таhагые даагша Цыржэн Бадмаева хɵɵрэнэ. - Түрүүшээр эмшэдые аршалха тусхай хубсаһан, хорото вирусүүдые сараха хэрэгсэлнүүд, эмүүд дуталдажа, мэгдээ hэмди. Теэд манай эмшэд булта аргагүй эбтэй эетэйгээр, бэеэ гамнангүй, бүхы хүсэ шадалаа зорюулан, хамаг бэрхэшээлнүүдые дабажа гараа гэжэ тэмдэглэхэнь шухала. Тэрэ үедэ Хитадhаа, Европоһоо, Италиhаа hүрɵɵтэй мэдээнүүд дуулдажа, hанаа сэдьхэлдэ бүри хүндэ болодог hэн.
Үбэр Байгалай хизаарай габьяата врач, дээдэ гарай аргашан Цыржэн Базаржаповна Бадмаева Ага тосхондо түрэhэн. Тэрэ Агын 1-дэхи дунда hургуулиин удаа Шэтын эмнэлгын институдта hураад, 1989 ондо амжалтатайгаар түгэсхэhэн. Саашадаа 1994-1996 онуудта Красноярскын эмнэлгын академиин ординатурада hуража, мэргэжэлээ дээшэлүүлhэн намтартай.
Цыржэн Базаржаповна 1990 онhоо Могойтын аймагай больницын халдабарита үбшэнгүүдэй таhагта аргашанаар хүдэлжэ эхилээд, 1996 онhоо тус таhагые даагшын харюусалгатай тушаалда баталагдаhан.
Гуша гаран жэлэй туршада амжалтатайгаар хүдэлжэ байhан ехэ дүй дүршэлтэй, үргэн эрдэм мэдэсэтэй аргашанай хуби заяанай 2020 он эгээл хүндэ хүшэр хэhэгынь болоо. Гай гашуудал, зоболон, үхэл – тэрэ сагые дурсахадаа, Цыржэн Базаржаповнагай хоолойнь шэшэрэд гэнэ.
- Ямаршье сагта хүнэй ами наhа абаралгын хэрэг эмшэдэй нангин уялга ха юм даа, - гээд хүндэтэ эмшэн үргэлжэлүүлнэ. - 2020 оной апрель hарада манай больницын халдабарита үбшэнгүүдэй таhагта ковид үбшэнтэд орожо эхилээд, онсо байдал тогтоо hэн.
Yбшэнтэдэй тоо үдэр бүри нэмэн олошоржо, бидэ, эмшэд, үдэр hүнигүй ажаллаха баатай болообди. Аргашад дуталдажа, Александр Дашибалович Дамбажамсоев гэжэ дүй дүршэлтэй үхибүүдэй аргашан инфекционистаар хүдэлжэ эхилhэн юм.
Могойтын больницын инфекционно таһагайхид. Ц.Бадмаевагай архивай фото.
Ковидай моностационар
Май hарада Могойтын больницада коронавирустай тэмсэлэй түб - моностационар байгуулагдажа, халдабарита үбшэнгүүдэй таhагай эмшэдэй байдал яһала хүнгэдэhэн байна.
Моностационар ёhото дайнай үеын фронтын мэтэ онсо байдалда эмхидхэгдэhэн ушартай. Айхабтар эршэмтэй түргэн хэмжээнүүд ябуулагдажа, оройдоол хоёр үдэрэй туршада 90 хүниие аргалха моностационар байгуулагдаhан.
Больницын бүхы дүрбэн таhаг ковид үбшэнтэнэй палатанууд боложо, бүхы аргашад – гинеколог, хирург, терапевт г.м мэргэжэлтэд инфекционистнууд болоhон юм. Эндэнь лэ hуралсал эмхидхэгдэжэ, аргашад ажалдаа сүлөө забдагүй шахуу ябахын хажуугаар шэнэ мэргэжэлдэ hуража, тусхай сертификадуудтай болоhон байна.
Моностационар руу Могойтын, Агын, Дулдаргын, Хэрын, Акшаагай, Оловяннын, Ононой, Шиилхын аймагуудhаа болон Шиилхэ, Шэтэ хотонуудhаа ковидаар үбшэлhэн зониие асардаг байгаа. Гүрэнэй талаhаа мүнгэ hомололгын хажуугаар манай тойрогой эмхи зургаанууд болон ажаhуугшад горитой туhаламжа үзүүлhэн гэжэ Цыржэн Базаржаповна баярые хүргэн тэмдэглэнэ.
Одоошье, энээнhээ урагша эмшэдтэ дуталдадаг противочумна костюмууд хүсэлдүүлэн абтажа, ИВЛ аппарадуудаар, эмүүдээр г.м. гүйсэд хангагдажа эхилээ.
Цыржэн Базаржаповнагай онсо тэмдэглэhээр, больницын аргашад ёhото баатаршалга гаргажа хүдэлөө. Yдэр бүри өөрынгөө ами наhанда аюултай байдалда бусадые абархын тулада шармайн оролдожо, эрэлхэгээр хүдэлhэн эмшэдтээ доро дохиё!
Ковидhаа эдэгэhэн үбшэнтэн бүхэнэй түлөө хэды шэнээн хүлhэн адхарааб, амарангүй hахижа үнгэргэhэн эмшэдэй хэды ехэ саг үнгэрөөб. Энэ тулалдаанда орден медальнууд үгтэдэггүй, гол шангынь – абарагдаhан хүнүүдэй ами наhан.
Ковидна моностационарта ажалаа дүүргээд, терапевтнүүд, хирургнууд, педиатрнууд, гинекологууд г.м аргашад гэртээ амархаа ошодоггүй, харин өөрынгөө мэргэжэлээр үбшэнтэдые үзэхэ баатай hэн. Могойтын түргэн туhаламжын газарай ба агроколледжын байшангууд соо байгуулагдаhан саг зуурын поликлиникэ соо эмшэд үбшэнтэдые үзэдэг байгаа. Хара-Шэбэрэй, Агын тойрогой больницануудта үбшэнтэд эльгээгдэдэгшье hаа, эхэнэрнүүд гэнтэ нарайлха, ямар нэгэн осол гэмтэл, аппендицит г.м. ушарнууд боложол байгаа ха юм.
Тэрэнэй хажуугаар участково терапевтнүүд түргэн туhаламжын албанай ябуулдаг ажалай хэмжээндэ үбшэнтэдые гэртэнь ошожо үзэдэг үүргэтэй байгаа.
Могойтын аймагта хамта 2474 хүн коронавирусаар үбдэhэн, тэдэнэй 30-иинь наhа бараа. Үбдэгшэдэй 486-иинь үхибүүд байгаа.
Дахин ковидаар үбдэнэ
Мүнөө Могойтын ковидна моностационар хаагдаhан, ковидаар үбшэлhэн хүнүүд Шэтын дэргэдэхи Антипихын моностационар руу эльгээгдэдэг. Тиибэшье гэртээ арга гаража байhан хүнүүд бии.
- Февраль-март hарануудта коронавирус һэргылэлгын тарилга абаһан аад, мүнөө дахин халдаад үбдэhэн наhажаал хүнүүд манай больницада хэбтэнэ. Тэдэ, дунда зэргээр 80-яадтай наhатайшуул, булта hайнаар эдэгэжэ байна. Хэрбэеэ үндэр наhатанай тарилга абаагүй байһан hаань, иимэ хүнгэнөөр үбдөөд эдэгэхэнь бэрхэтэй байха hэн гэжэ эли.
Yшөө эндэ hая манай эмнэлгын газарта ковидаар үбдэhэн СПИД - үбшэнтэн аргалуулаад эдэгэhэн байна. Түрүүшээр яашье hайн болохогүй гэжэ hанаа бэлэйб. Теэд, үнэн дээрээ, эдэгэхэ эрмэлзэлтэй, дотор сэдьхэлээрээ хүсэтэй хүн ямаршье үбшэнhөө эдэгэхэ аргатай байна бшуу. Бүхы юумэн хүнhөө өөрhөөнь дулдыдадаг, - гээд эмшэн тайлбарилаа.
Мүнөө Могойтын больницын халдабарита үбшэнгүүдэй таhагта хашагта хазуулhан, шэшэнгирэй үбшэнтэй ба коронавирусаар үбдэhэн хүнүүд арга гарана.
«Тарилга – эгээл шухала!»
- Ковид үбшэнтэй тэмсэлдэ эгээл шухалань – тарилга абалга (прививка), - гэжэ Цыржэн Базаржаповна дабтажа хэлээд, иигэжэ үргэлжэлүүлнэ: - Мүнөө вакцинациин яhала hайнаар ябуулагдажа байhаниинь урматай. Һайн, муу вакцина гэжэ байхагүй, булта адлил туhатай. Тиигээд зургаан hара үнгэрhэн хойно заабол дабтажа прививкэ табюулхань шухала. Тэрэнэй урда «антитела» тодорхойлhон анализ тушааха хэрэгтэй.
Манай больницын эмшэдэй дунда ковидаар үбдэhэн зоной тоо «антитела» шалгаhанай удаа hураггүй олон гэжэ элирүүлэгдээ. Коронавирусые хүнгэнөөр үнгэргөөд, тэрэнээ ойлгонгүй ябадаг ушарнууд болодог.
Мүнөө халдабаритай хорото үбшэнэй дахин hүжэржэ эхилээд байхада, олоной суглардаг газарнуудаар ябангүй байгыт гэжэ дахин дахин дабтанаб. Мүн лэ баг үмдэхэ, гараа мылээр hайса угааха г.м. бүгэдэндэ мэдээжэ hэргылэлгын эрилтэнүүдые наринаар сахибал, хүн бүхэндэ, нэн түрүүн, өөртэнь лэ туhатай ха юм.
Yшөө «С», «В» бүлэгэй витаминуудые уужа, иммунитедээ шангаруулхань шухала. Тиигэжэ хамтын хүсөөр аймшагтай үбшэниие сараха аргатайбди.
Бүхы дэлхэйе хүлгөөhэн аймшагтай, танигдаагүй коронавирус үбшэнэй түрүүшын сохилтые эгээл түрүүн өөр дээрээ абаhан, ковидай моностационар байгуулжа, эбтэй эетэйгээр, аша үрэтэйгөөр хүдэлжэ, үргэн эрдэм мэдэсэтэй, арга боломжонуудтай байhанаа гэршэлhэн Могойтын больницын эмшэдэй габьяа мартагдахагүй.
Баярма Баторова.
