Шэтэ хото шадар оршодог Кутузовка тосхондо Сибирьтэ ба Алас-Дурнада үсхэбэрилэгдэдэг үүлтэртэ мал харалгын hайндэр эмхидхэгдээ. Байгша ондо хүдөө ажахын малшадай һайндэр 14-дэхи жэлээ үнгэргэгдөө. Хада уулатай Горный Алтай, Хакас, Тыва, Буряад оронуудай, Алтай, Забайкалиин хизаарнуудай, тэрэ тоодо Агын тойрогой үүлтэртэ ажахынууд малаа асаржа, үзэсхэлэндэ табиһан байна. Энэ жэлэй үзэсхэлэндэ хабаадаhан 33 ажахы элдэб үүлтэрэй 300 гаран мал асарба. Тодорхойлходо, хонидой 10, ямаадай 2 үүлтэр конкурсдо харагдаа. Тойрогой хамтын ба үмсын ажахынуудай хонид бэшэ нютагуудай малай хажууда ямаршье талаар булюу байгаа. Могойтын аймагай «Гэрэл» гэһэн нээмэл ажахын хонид түрүү зэргэдэ гаража, Забайкалиин хизаарай губернаторай шан «Нива» авто-унаа шанда хүртэһэн байна. Энэ «Гэрэл» ажахын малшадай, мэргэжэлтэдэй олон жэлдэ үүлтэр һайжаруулгын ажал ябуулһанай гэршэ болоно. Тус ажахын эхэ хонид, зуһаг, хусанууд дүрбэн мүнгэн медаль асараа. Балдан ба Шойжит Тумуровтан ажахыдаа агын үүлтэрэй шэрүүн нооһото буряад хонидые үсхэбэрилдэг. Тиихэдэ үүлтэртэ хонидые харалгада Могойтын аймагай «Хүһѳѳшэ» ажахы 2-дохи шатын дипломоор шагнагдаһан байна.
"Ниван" авто-унаагай түлхюур Могойтын аймагай "Гэрэл" ажахын түрүүлэгшэ Балдан Тумуровай гарта.
Үзэсхэлэндэ хабаадаһан ажахынуудай элдэб үүлтэрэй мал харахада, һонирхолтой байба.
Тывагай айлшад богони аад, томо hүүлтэй (курдюк), хара ба сагааншье үнгэ зүhэтэй хонидые, нарин нооhотой ямаадые, алтайнхид хөөбэри үүлтэрэй ямаад ба хонидые асарhан байгаа. Хүршэ Буряад ороной Сэлэнгын аймагай «Иро», Зэдын «Боргойский», Бэшүүрэй «Шибертуй», Хориин «Баян-Гол», Яруунын «Ульдурга» ажахынууд забайкалиин нарин, буряад түхэлэй шэрүүн нооhотой ба бүүбэй үүлтэрэй хонидые асаржа, үзэсхэлэн шэмэглээ. Хакас оронойхид эдильбаевска, романовска, монголой, Горный Алтайнхид меринос, хүлэндын ба монголой шэрүүн нооһотой үүлтэрэй хонидые, ямаадые асаржа, үзэсхэлэндэ табиһан байна. Забайкалиин хизаарай, тэрэ тоодо Агын тойрогой үүлтэртэ ажахынууд забайкалиин нарин нооhото, агын болон эдильбаевска үүлтэрэй хонидые сугларагшадта харуулаа.
Нооһоной шанар шалгагдана.
Сибириин ба Алас-Дурнын нютагуудта мал ажал ябуулдаг мэргэжэлтэд, зоотехник үрэжүүлэгшэд, эрдэмтэд экспертнэ комиссиин бүридэлдэ орожо, хонидой нооhоной шанар шалгаа. Буряад ороной Сэлэнгын аймагай «Иро» СПК-гай малшад зуун килограммһаа хүндэ шэгнүүртэй хонидые асарһан байба. Тус ажахын малай аргашан Сокто Жанаевай хэлэһээр, үзэсхэлэндэ 7-дохи жэлээ хабаадажа байна. Хоёр хуса, хоёр эхэ хони хурьгадтайнь асараа. Урда жэлдэ хонидынь хүлэр медальнуудта хүртэһэн байгаа. «Иро» ажахыда нарин нооһото үүлтэрэй хонидые, казах малаан, хальмаг үүлтэрэй үнеэдые үсхэбэрилдэг юм.
Дэлгэрэнгыгээр 24-дэхи дугаарта.
