Олон хүнэй һанамжаар, эхэнэрэй хэхээр бэшэ гэгдэдэг бэлэгүй ажалда Очирма Баторовна арбан хоёр жэлэй туршада хүдэлжэ ябана. Яагаад энэ мэргэжэл шэлээб гэжэ һонирхобобди. Очирма 1985 ондо Урда-Агада түрэһэн намтартай. Нютагтаа 9 жэл һураад, һуралсалаа Улаан-Үдэ хотын 20-дохи дунда һургуулида үргэлжэлүүлһэн. Удаань Буряад ороной бүридхэлэй болон экономикын колледж «Юрист» мэргэжэлээр түгэсхөө. Һуралсалай үедэ Улаан-Үдэ хотын Октябрьска аймагай милициин таһагта практика гараһан байна. Тиихэ үедөө мүрдэгшын ажалтай танилсажа, өөртэм таарама гэжэ ойлгоод, мүрдэгшэ болохо гэжэ шиидээ һэн.
Һүүлээрнь мэргэжэлээ дээшэлүүлхэ гэжэ 2006 ондо Томскын гүрэнэй университедэй Буряадай филиалда заочно ороо юм. Тиигээд Шэтэ хотын Ингодинска аймагай милициин таһагта эльгээгдэжэ, 2 жэлэй туршада хүдэлөөд, Могойтын аймагай милициин таһагай мүрдэгшэ болоо һэн. Дотоодын хэрэгүүдэй яаманда реформын болоһоной һүүлээр «Агинский» муниципальна таһагай мүрдэлгын бүлэгтэ 2012 онһоо хүдэлнэ. Олон жэлэй туршада һайн дүнгүүдые харуулһанай түлөө ахалагша мүрдэгшын зэргэтэй болоо һэн.
Агын таһагай хүдэлмэрилэгшэд аймагайнгаа дэбисхэр дээрэ ушарһан гэмтэ ябадалнуудые мүрдэдэг. Мүрдэгшэд эрхэтэдэй эрхэ харша, хорото һэдэлгэнүүдһээ хамгаалдаг ажалтай юм.
«Хэн нэгэн гэмтэ ябадал үйлэдөө һаа, харюусадаг гэжэ зон яһала мэдэрдэг, ойлгодог болоһон. Гэмтэ ябадалнууд соо хүнүүд аһан олоор хулгай хэдэг.
Мүнөө үедэ хүн бүхэндэ юридическэ мэдэсэтэй байхаар. Хүн бүхэн эрхэеэ, уялгаяа мэдэхэ ёһотой. Зарим зон гансал эрхэеэ мэдэжэ байдаг. «Манай эрхэ ондоо хүнэй эрхын эхилхэдэ дууһадаг» гэжэ дэмы хэлэдэггүй ёһотой. Хохидоһон хүн баһал эрхэтэй, уялгатай юм. Зариман уялгаяа мартажархидаг. Жэшээнь, мэдэжэ байгаад, худалаар харюу үгэлгэ, доогуур мэдээсэлгэ (донос), шалгалга гарахаяа арсалга (освидетельствование) г.м. дайралдадаг.
Һүүлэй үедэ дистанционно мэхэ ехээр дэлгэрээ. Минии хүдэлжэ байха саг соо нэгэ иимэ ушар болоо һэн. Шэнэ Орловскын нэгэ хүгшэндэ телефоноор телевизор шүүгээт гэжэ дуулгаа. Мүнгэ абаха гүт, али телевизор гү гэхэдэнь, хүгшэн мүнгэ шэлэжэ, хонходоһон хүндэ шүүһэнэйнгээ түлөө комиссиин мүнгэ банкһаа абажа эльгээһэн байха юм. Иимэ мэдүүлгын ороходо, мүрдэлгэ эхилээбди. Мэхэлэгшэ хүн Самарска можын нэгэ хотын ажаһуугша байгаа. Эндээ ехэ ажал хээбди. Би, оперуполномоченно Наран Насанов болон Үбэр Байгалай хизаарай Дотоодын хэрэгүүдэй хүтэлбэриин хүдэлмэрилэгшэ гэгшэд Самарска можо ошоо бэлэйбди. Гэртэнь нэгжүүл хэхын урда тээ тэндэхи сүүдтэ зууршалалга хэжэ, сүүдэй зүбшөөлтэй, прокуратурын шиидхэбэритэй болоходоо, гэрыень нэгжээбди. Сим-картанууд, банкын карточканууд г.м. хууляар хуряагаа һэмди. Тэрэ хүниие Ага асаржа, мүрдэлгын үедэ хаагаабди. Хэрэгынь прокуратура эльгээгдэжэ, гэмнэлгын заключени баталагдаад, тэрэ хүн сүүдлүүлээ.
Тэрэ хүн нэгэтэ бэшэ иимэ аргаар мүнгэ оложо, баригдахагүйдөө дашуураад, бэеэ һула табижархёод, өөрынгөө телефоной дугаараар зондо хонхододог болоод байгаа. Тэрэ хүниие шалгахада, хизаар соомнай Шэтын «Ингодинский» полициин таһагта нэгэ мэдүүлгэһээ бэшэ хандалга байгаагүй. Тиихэдэнь энэ хоёр хэрэг нэгэдүүлээбди. Иимэ холын зайда хэгдэһэн гэмтэ ябадалнуудые мүрдэхэнь хүндэ, ехэ саг ошодог, гарзатайшье юм», - гэжэ ахалагша мүрдэгшэ хөөрэнэ.
Мүрдэгшэд амаралтыншье үдэрнүүдтэ дежурствада гарадаг, тиимэһээ үдэр гү, һүни гү - хэдыдэшье ажалдаа гараха бэлэн байдаг юм. Ажалай үедэ сүлөөтэй сагыньшье хомор. Тиибэшье ээлжээтэ амаралтада гарахадаа, Крымэй болон нютагайнгаа аршаануудта амардаг.
Залуу мүрдэгшэ Виктория басага хүмүүжүүлнэ.
Очирма Баторовна залуугаар мүрдэгшын ажалда орожо, дүй дүршэлтэй хүдэлмэрилэгшэдэй нэгэн болоһон. Суг хүдэлдэг нүхэдтөө зүбшэлнүүдые үгэжэ байдаг. Хэзээшье, мүрдэгшэ гээшэ нилээн ехэ тэсэбэритэй, үнэн сэхэ байха ёһотой. Зоболондо ороһон, орёо асуудалнуудтай хүниие, али хохидогшодые шагнаха, харилсажа шадаха хүн ёһотой ухаан сэдьхэл шудалагша (психолог) байлтай. Иимэл шанга эрилтэнүүдые барин, Очирма Баторовна ажалдаа амжалтануудые туйлана.
