Елена Нимацыренова, «Ага тосхон» хотын тойрогой һуралсалай хорооной түрүүлэгшэ:
- Россиин Федерациин Юрэнхылэгшын 2020 оной апрелиин 2-ой 239-дэхи дугаарай зарлигаар, 2020 оной мартын 26-һаа Үбэр Байгалай хизаарай Эрдэм һуралсалай яаманай №398-№404 гэһэн захирал дүүргэхэ гэжэ апрелиин 6-һаа тусхай захиралтын гаратар, «Ага тосхон» хотын тойрогой 5 һургуули, нэмэлтэ һуралсалай 2 эмхи электронноор, дистанционно технологи хэрэглэн, һуралсалаа ябуулжа эхилээ.
Үбэр Байгалай хизаарта, тэрэ тоодо «Ага тосхон» хотын тойрогто эмхидхэгдэһэн дистанционно һуралсалай үндэһэ һууринь «Образование Забайкальского края» гэһэн нэрэтэй системэ соо зохёогдонхой, тэндэ «Сетевой город. Образование» гэһэн модуль ородог. Тэрээн соо электронно дневник ба журнал бии. Электронно дневник соо хүүгэдтэ онлайн-талмайнуудай ссылкэнүүд, даабаринууд үгтэнэ. Энэ системэдэ мобильна телефоноор, компьютерааршье хүдэлжэ болохоор. Гэртэхиндэ болон хүүгэдтэ даабари бэдэржэ, ондоо тээшээ оролтогүй. Һургуулинууд «Googlemeet», «Российская электронная школа» (РЭШ), «Учи.ру», «Якласс», «Zoom», «МЭО» (мобильное электронное образование) гэһэн талмайнуудые хэрэглэдэг. Хөөрэлдэхэдөө, Viber, WhatsApp хэрэглэдэг юм. Интернедгүй хүүгэд саарһан дээрэ хүдэлнэ. Онлайн-хэшээлнүүд багшын болон классай хабаадалгатайгаар видео-конференциин формадаар үнгэргэгдэнэ.
Цырегма Дамдинова, 33 жэлэй стажтай, Агын 4-дэхи дунда һургуулиин 1-дэхи «а» ангиин багша:
- Энэ асуудал багшанарта, гэртэхиндэшье бэлэн бэшэ. Намда дистанционно һуралсал тааруу, харин бэлэдхэлынь ехэ. Иимэ һуралсалда һурагшадтаяа болон гэртэхинтэйнь үгөө ойлголсожо, һайнаар харилсажа хүдэлхэнь шухала.
Хэшээлнүүд үдэрэй гурбан сагта расписаняар 25-25 минутын туршада үнгэргэгдэнэ. Класс соо 21 һурагшад юм. Тэдэнэй гурбан лэ һурагшад видео-хэшээлдэ хабаадаха аргатай, 5 хүүгэд саарһан дээрэ хүдэлнэ. Эдэ хүүгэдтэ долоон хоногой 2 дахин даабаринууд һургуули руу эльгээгдэдэг, тэндэһээ гэртэхиниинь ерээжэ абана. Нэгэдэхи ангиин һурагшадта ехэ даабари үгтэдэггүй. Техническэ хангалгын талаар орёо асуудалнууд гаражал байдаг, жэшээнь, интернедэй ябаса аалин, персональна компьютергүй байлга, хэрбээ гэр бүлэдөө һургуулиин хоёр гү, али олон хүүгэдтэй байхада, гаджедууд дуталдана. Телефонууд видео-хэшээлнүүдые баринагүй. Тиигээд 2-дохи, али 3-дахи хэшээлһээ телефониинь халажа эхилхэ г.м. ушарнууд дайралдана бшуу.
Тиибэшье бүхы һурагшад хэшээлдээ байна, программаһаа үлэнэгүйбди, бүхы сэдэбүүд шудалагдана. Хэзээшье, хэшээлээ хүүгэдтэ дахин дабтаха ажал гаража байдаг. Хүүгэдэй һонирхол татаха гэжэ элдэб һонин, шунал татаха зохёохы даабаринуудые үгэхые оролдодогби.
Иимэ һуралсалай аргын хойшолон гэхэдэ, удаан сагай туршада компьютерта, угайдхадаа, телефондо һуухадань, хүүгэдэй бэеын энхэ элүүртэ муугаар нүлөөлнэ. Жэшээнь, нюдэнэй харасада нүлөөлнэ, хондроз бии болоно, шалана г.м. Үшөө хүүгэд хоорондоо харилсанагүй.
Һайн юумэн гэхэдэ, һурагшад бэеэ даанги боложо эхилнэ, гэртэхин хүүгэдээ һайнаар мэдэдэг, хоорондоо бүришье дүтөөр харилсадаг болоно.
Амжалтатайгаар программа шудалуулхын тула багшанар тэрээн дээрээ хүдэлнэ, заһана, һуралсалай талмайнуудые шудална, үшөө очно онлайн-хэшээлнүүдые үнгэргэнэбди. Тиигээд дары түргэн эльгээхэ гэһэн тоосоонууд, анкетэнүүд тоо томшогүй олон байна.
Сарюна ЮНДУНОВА, Агын 3-дахи дунда һургуулиин 10-дахи «б» ангиин һурагша:
- Дистанционно һуралсалай эхилхэдэ, бидэ ехэ һанаагаа зобонги байгаабди, юундэб гэхэдэ энэ хадаа маанадта шэнэ арга болоно ха юм. Хэшээл үглөөнэй 9 сагһаа эхилнэ. Һургуулидаал адли бидэндэ хэшээлнүүдэй расписани багшамнай зохёоно. Тиигээд «ZOOM» гэжэ интернет-талмай дээрэ хэшээлнай үнгэргэгдэнэ. Хэшээлдэ орохын түлөө маанадта тусхай код үгтэнэ (багша бүхэн өөрын кодтой). Нэгэ хэшээл 20 минута үргэлжэлнэ, үнэн дээрээ саг түргэн ошоно. Теори үзэхэ саг бага, тиимэһээ гэрэй даабаринууд үгтэнэ.
Сэхыень хэлэхэ болоо һаа, һургуулида үзэжэ байгшаһаа хоёр дахин ехэ даабари үгтэнэ. Гадна «Якласс» сайтда шалгалтын ажалнуудые хэнэбди. Урид дадажа ядаабди, олон һурагшадта техническэ талаар орёо асуудалнууд гараа, тиигэһээр хүн бүхэн оромоо олоо, мүнөө булта үлэнгүй, хэшээлдээ байнабди.
Ямар орёо асуудалнууд гаранаб гэхэдэ, зарим һурагшадта түргэн, һайн интернет үгы, үгы гэбэл һайн гаджедгүй (телефон, планшет г.м.) байна.
Иимэ һуралсалай һайн юумэн гэхэдэ, дэлхэйн ямаршье газарһаа һуража боломоор. Номоо үзэхэ график шэлэхэ аргатайбди. Мүнгэнэй гарша үгы шахуу, жэшээнь, харгыда, һургуулида тэдхэмжын г.м. Нэгэ талаар гэртээ һурахада, намда таатай, зохид. Элдэб, ехэ мэдэсэ абаха аргатайбди.
Муу юумэн гэхэдэ, гэртээ байхадаа, ондоо юумэндэ һанаагаа табижа, хаа-яа залхууржа, даабари хэлгэ хойшолуулагдахаяа һанана. Тиигээд ажалай дүн доошоо байна. Үшѳѳ уулзажа харилсанагүйбди. Иимэ арга ехэ эрилтэтэй, тиимэһээ үхибүүд һуралсалдаа анхаралтайгаар хандажа, үрэ дүнтэйгөөр хүдэлхын тула өөһэдөө эрмэлзэхэ ёһотойбди.
Баярма Цыденова, Ага тосхон, 5 хүүгэдэй эжы:
- Би - олон хүүгэдэй эжыб, ехэ басагамнай – оюутан, гурбан һурагшадтайбди, багамнай хүүгэдэй сэсэрлигтэ ябадаг. Оюутан ба һурагшаднай дистанционно һурана. Һургуулида ябажа һураһантай сасуулхаар бэшэ юм ааб даа. Иимэ һуралсал хүүгэдтэ ехэл тааруугүй гэжэ һананаб. Хүүгэднай телефоноор номоо үзэнэ, тиигээд нюдэниинь эсэнэ. Бүхэли үдэрөө телефон хаража һуудаг үхибүүд мүнөө бүришье ехэ сагаа телефонтой үнгэргэдэг болоо. Интернедэй холбооной таһалдахада, хүүгэд хэшээлдээ орожо шаданагүй.
Ахалагша классай хүүгэдтээ даабаряа дүүргэхэдэнь, хамһалсажа шаданагүйб. Нэгэдэхи ангиин басагантаяа суг номыень үзэдэгбди, ойлгуулжа үгэхэ аргатайб. Хэшээлынь 25 минута үнгэргэгдэдэгшье һаа, гэрэй даабари дүүргэлгэдэнь ехэ саг ошодог.
Иимэ хүндэ сагай ерээд байхада, хүүгэдэй гэртээ байһаниинь нэгэ талаар дээрэ юм гү даа. Жэшээнь, оюутан басаганайнгаа гэрһээ хаана холо байгаа һаань, һанаагаа зобохо һэнби.
