Хори буряадуудай түүхэ тухай олон статьянууд хэблэгдэдэг, зүгөөр энэ түүхэнь хаанаһаа эхитэйб, үеһөө үедэ дамжуулагдажа байдаг «Наян Наваа» дуун соо хэлэгдэдэг үзэсхэлэнтэ һайхан нютаг хаана байдаг юм гэхэ мэтын асуудалнууд мүнөөшье болотор харюугүй зандаа.
Магад, Булат Зоригтуевай ажал эдэ асуудалнуудые шэнжэлэлгэдэ зүб зам олгуулха аалам? Эрдэмтэнэй тайлбарилһаар, хори буряадуудай анханайнь тоонто нютаг Наян Наваа хадаа мүнөөнэй Монгол болон Түбэд оронуудай дунда оршодог газар болоно. Тэрэ багаар Садамтын Сагаан нуур бии. Энэ нууртай Хоридой мэргэн болон Хобоши – Хун шубуун хатан тухай түүхэ домогууд холбоотой.
Ном хэблэгшэ Г.Ц.Баировай тэмдэглэһээр, хори буряадуудай түүхын зарим сагаан толбонуудые тодорхойлхо сэнтэй энэ ном гансал Үбэр Байгалай хизаарта наймаада табигдаа юм.