Эндэһээ зөөжэ ошодоггүй

«Нагалаг» муниципальна байгуулалтын толгойлогшоор Герман Емнуев 2011 онһоо хүдэлнэ.

 

Г.Емнуев.

 

Тэрэнэй хөөрэһөөр, мүнөө «Нагалаг» МО-до 237 үрхэтэ айл, 830 хүн ажаһууна, 121 үмсын хамһабариин ажахы, 36 таряашанай-фермерскэ ажахы, хүдөө ажахын продукци болбосоруулгаар 6 кооператив, гэр бүлын 3 фермэ тоологдоно. Жэлһээ жэлдэ ажаһуугшадайнь тоо нэмэнэ. Ушар юуб гэхэдэ, хүүгэд олоор мүндэлнэ, ондоо аймагуудһаа зөөжэ ерэһэн зон байражана. Мүн таряа ургуулха, мал үдхэхэ үйлэдбэриһөө олзо оршотой байха арга боломжотой эдэ һуурингуудай залуушуулай ондоо нютагуудта, хото городуудта түбхинэхэнь ехэ үзэгдэдэггүй байһаниинь онсо тэмдэглэгдээ. 23 залуу бүлэнэр гэр барижа байнхай.

Мүнөө ажаһуужа байһан 830 хүнэй 387-иинь ажал хэхэ шадалтай зон болоно. 2020 ондо Баяндайн аймагай ажаһууг-шадые ажалаар хангалгын түбтэ 22 хүн хандаа. Тиихэдэ дайнай ара талада ажаллаһан 5, хамалганда хохидоод, гэмгүй гэжэ сагааруулагдаһан 2 хүн, дайнай үеын 22 хүүгэд, 46 ажалай ветеранууд, 3 харгалзагша бүлэнэр, гансаараа хүүгэдые үндылгэжэ байһан 23 эжынэр, 132 пенсионернүүд, ганса бэе байһан 2 пенсионернүүд, 46 эрэмдэг зон, дайшалхы үйлэнүүдтэ хабаадаһан 8 хүн тоологдоно. Хүүгэд тухай хэлэбэл, һургуулиин наһа хүсөөдүй  багашуулай тоо 70-да хүрэнэ, тэдэнэй 30-иинь хүүгэдэй сэсэрлигтэ ябана. Харин 7-17 наһатай 103 хүүгэд Нагалагай дунда һургуулида ном шудална. Дээдэ ба тусхай һуралсалай эмхинүүдтэ 29 оюутад һурана.

Муниципальна байгуулалтын дэбисхэр дээрэ хүүгэдэй сэсэрлиг болон һургуулитай хамта 10 эмхи бии: 3 клуб, 3 фельдшерско-акушерскэ пункт, почто, номой сан, санатори г.м. Гурбан магазин бии.

 

Нагалаг һуурин.

 

Хүдөө ажахынь хүгжэнэ

«Барилгада ашаглагдаһан газарай талмай 300 гектар болоно. Таряалангууд 6 мянган гектар газар эзэлдэг. Тэрэнэйнгээ гурба хахад гектартань таряа ургуулдаг, бэшэ газарынь сабшалан болоно. Сүлөө газар гэжэ үгы, хуу эзэлээтэй. Тиимэһээ фермернүүднай хүршэ Эхирэд-Булгадай аймагай Новониколаевск нютагай 700 гектар, мүн аймагай жасын 600 гектар газар арендээр ашаглана. 12-15 фермернүүд лаб хүл дээрээ бодоһон, тэдэ дунда зэргээр 150-200 толгой мал тэжээдэг, орооһо таряа, нэгэ жэлэй ногоо таридаг, үбһэ хулһа ехээр бэлдэдэг юм. Жэл бүри 500-гаад гектар шэнэ газар ашагланабди. Жэлһээ жэлдэ фермерскэ ажахынууд, трактор техникэ олошорно. 2016 ондо оройдоол нэгэ һара соо манай һуурин аяар 17 трактортай болоо һэн. Таряашанай-фермерскэ ажахынуудай гол ажаябуулгань – таряа болон ногоо ургуулга, ээзгэй, зөөхэй, һүн, сыр, тоһон гэхэ мэтэ һүнэй продукци болбосоруулга. Манай һууринай хүдѳѳ ажахын кооперативууд аймагайнгаа бүхы шахуу һуурингуудһаа һү худалдажа абаад, болбосоруулаад, үйлэдбэриеэ Ангарск абаашадаг, зарим ажахынууднай Эрхүү хотодо өөрын наймаатай болонхой. 2021 оной январиин 1-эй байдалаар, «Нагалаг» МО-гой дэбисхэр дээрэ 4000 гаран толгой эбэртэ бодо мал, 1000 толгой адууһан, 500-гаад толгой хонин һүрэг, 700 гахай үсхэбэрилэгдэнэ. Малайнгаа тоо толгой олошоруулгаар, үүлтэр һайжаруулгаар ехэхэн ажал ябуулагдадаг», - гэжэ Герман Гаврилович мэдээсэбэ.

Мүнөөдэрэй байдалаар, гэр бүлын 3 фермэ гүрэнэй грант абаа, эдэ фермэнүүдэй хүгжэлтэдэ гүрэнһөө 15 сая түхэриг һомологдохо ба өөрһөө 5 сая түхэриг оруулха гэһэн эрилтэтэй. Тэрээгээрээ фермэ барина, хэрэгтэй техникэ, хэрэгсэлнүүдые абана. Фермерэй ажал һая эрхилжэ эхилһэн хэдэн хүн жэл бүри грантда хүртэдэг.

Дэлгэрэнгыгээр – 13-дахи дугаарта.

Долгор РАДНАБАЗАРОВА.

Авторай фото-зурагууд.

You have no rights to post comments