Тойрогой Захиргаанай хүдөө ажахын таһагай мэргэжэлтэд, суута хонишод түл абалгын урда тээ малшадые суглуулжа, дүршэл абалгын аша үрэтэй семинар ябуулаа.
Семинарта хабаадаһан залуу хонишод мал ажаллалгаар мэдэсэеэ үргэдхөө бшуу. Ага нютагаймнай баялиг – бүмбэр сагаан хонин һүрэгэй тоо һүүлэй жэлнүүдтэ тогтонижоо. Мүнөөдэрэй байдалаар, хамтын ажахынуудаар 172 мянга гаран хонин тоологдоно. Совет засагай үедэ 1976 ондо хониднай 883 мянган толгойдо хүрөө һэн. СССР-эй һандаржа, хүндэ сагуудай болоходо, хонид үсөөрөө. Тиин 1996 ондо хонидой толгой 268 мянга хүрэтэр хосорһон байгаа бшуу. Иимэ баримтанууд хонишодой урда хэлэгдээ. Гэхэтэй хамта, һүүлэй жэлнүүдтэ хизаарай, тойрогой засаг зургаанай хүтэлбэрилэгшэдэй, юрын малшадай оролдолгоор мал үсхэбэрилгын ажал хэрэгүүд өөдөө байна. Залуу малшадта дэмжэлтэнүүд үзүүлэгдэнэ. Грантнууд үгтэнэ, субсидинууд тараагдана. Ажахынуудта үүлтэртэ мал худалдан абаха арга боломжонууд үргэдэнэ. Хизаарай губернаторай табиһан зорилго гэхэдэ, хонидоо нэгэ сая хүрэтэр олошоруулжа арьбадхаха гээшэ эгээл шухала байна. Мүнөө байһан 172 мянган хониёо нэгэ сая болотор үсхэбэрилхэнь бэлэн бэшэ. Эхэ хонин бүриһөө түл алдангүй абажа, арба гаран жэлэй туршада олон болгожо байбал, энэ тоодо дүтэлхэ арга бии. Тиимэ тула тэжээлэй эрхим бааза, адуулга, оролдолго хэрэгтэй даа. Мал ажаллаха залуу зон хэрэгтэй. Дүй дүршэлтэй малшадай үндэр наһатай боложо, амаралтада гарахадань, тэдэнэй һуурида хүдэлхэ зон дуталдана.
Эдэ үдэрнүүдтэ эхэ малһаа шэнэ түл абалгын харюусалгатай хүдэлмэринүүд эршэеэ абаба. Дүй дүршэлтэй малшадай дунда залуу бүлэнэр бии. Тэдэ мүнөө хабар түрүүшынгээ шалгалта барихань гээшэ.
Могойтын аймагай “Ушарбай” гэһэн үүлтэртэ ажахын малшад семинарта эгээл олоор хабаадаа. Тэдэнэй нэгэн - хонишон Балдан Митупов. Дүршэлтэй хонишон 17 жэлэй туршада түрэл ажахынгаа забайкалиин нарин нооһото үүлтэрэй хонидые харууһалжа, он бүри олошоруулжа ябана бшуу.
Дэлгэрэнгыгээр 13-дахи дугаарта.
