Апрелиин 29-дэ Малай аргашанай уласхоорондын үдэр тэмдэглэгдэдэг. Тус һайндэрые 2000 ондо Бүхэдэлхэйн мал эмшэлгын ассоциаци байгуулһан. Энэ үдэрөөр дашарамдуулан, малай үбшэнгүүдтэй тэмсэдэг Агын станциин даргын уялга дүүргэгшэ Алексей Монсоновтой уулзажа, мүнөөдэрэйнь байдалаар һонирхобобди.

 

А.Монсонов

 

АРГАНУУД ХЭГДЭНЭ

Агын Буряадай тойрог дотор Агын аймаг малай үбшэ хабшангуудай талаар һайн гэжэ тоологдодог. Эндэ элдэб үбшэнһөө һэргылхэ бүхы хэмжээ ябуулганууд хэгдэнэ. Түрэлгын кампаниин үедэ аймагай нютагуудай буусануудаар ябажа, эмнэлгын талаар гараһан асуудалнуудыень шиидхэнэ, эм дом абаашажа үгэнэ. Хүдөө ажахынуудай түрүүлэгшэнэртэ үхэр малай ууха витаминуудые, эдеэнэй микро-, макродобавкануудые абагты гэжэ дурадхана.

Һүүлэй үедэ мал аюултай, халдабарита үбшэнгүүдтэ дайрагдана, тиимэһээ дарганар ехэ болгоомжолдог болоһон. Һара бүри суглаан, зүблөөнүүдтэ ажалтадтаа мэдээсэдэг, туһатай зүбшэлнүүдтэй листовконуудые хүн зондо тараахыень үгэдэг, тойрогой һонинуудта мэдээсэлнүүдые бэшэдэг ха. Жэшээнь, мүнөө шүлхы үбшэнтэй тэмсээн болоно. Хитад, Монгол гүрэнүүдтэй хүршэ байхадань, Агын аймагые буферна зонодо ороно гээд, үхэр малда тарилга хэнэ. Тиихэдэ 2015 оной эсэстэ Агын аймагай Үбэр Аргалиин дэбисхэр дээрэ ангуушад галзуу үбшэндэ дайрагдаһан үнэгэ баряа. Энэ амитан Эрхүүгэй можонууд хоорондын мал эмшэлгын лаборатори эльгээгдээ. Энэ ушарай болоходо, Агын аймагай ба Ага тосхоной захиргаанууд вакцинануудаар хангажа туһалһан байна.

Байгша оной март һарын хуушаар Эрхүүгэй можын Эрхүүгэй аймагай Куда һууринда африканска тарбаган тахалаар (чума) 40 гахай үбдэжэ үхөө ха юм. Мяханиинь наймаада гараагүй, аймаг дотор карантин соносхогдоо. Алексей Викторовичэй хэлэһээр, энэ үбшэнэй хаанаһаа ерэһэниинь эли бэшэ. Харин тэдэ гахайнуудта үгэһэн муу шанартай эдеэн Россиин баруун тээһээ асарагдаһан байна. Мүнөө африканска тарбаган тахал аргалдаг тусхай эмүүд үгы.

Тиихэдэ нёдондо жэл Ямало-Ненецкэ автономито тойрогто боомо үбшэндэ хэдэн мянган буга оронууд халдаад үхөө бэлэй. «Боомо үбшэнэй бактери бэлээр үхэдэггүй, удаан сагта байдаг юм. Һүүлшынхеэ энэ тойрогто буга оронуудай тус үбшөөр үбдэһөөрнь, дала гаран жэл болоһон байна», - гэжэ Алексей Монсонов хөөрэбэ.

 

КУРСНУУД ҮНГЭРГЭГДЭБЭ

 Эндэ һая Улаан-Үдэ хотодо Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академиин Нэмэлтэ һуралсалай институдта нэгэ долоон хоногой туршада мэргэжэл дээшэлүүлгын курснууд үнгэргэгдөө. Тэндэ Забайкалиин хизаарһаа малай 39 аргашад хабаадаа. Тэрэнэй оюутан байхадань, зааһан багшанарынь ветеринариин талаар Россиин хуулида ямар хубилалтанууд болооб гэжэ хөөрэһэн, лекцинүүдые уншаһан байна. «Түхэреэн шэрээнүүд» эмхидхэгдээ, Буряад Республикын ветеринарна албанай дарганар албанайнгаа байгуулга, энэ тэрэ асуудалнуудта яагаад хандадаг тухайгаа тодорхойгоор хөөрөө.

 

Дэлгэрэнгыгээр 16-дахи дугаарта.

You have no rights to post comments