Хэзээшье, тойрог дотор аяншалга хүгжѳѳжэ, энэ шэглэлээр ажал хэбэл, элдэб нютаг газарнуудһаа холын айлшад олоор, саг үргэлжэ ябадаг болохо ха юм. Айлшадай дунда аяншалгада һонирхолой байбал, тойрог, аяншалгын зам дурадхагшадшье мүнгэнэй талаар олзо оршотой байжа, экономико, инфраструктура хүгжэхэ, гид, эдеэ хоолой газарай ажалшан г.м. ажалай нэмэлтэ һууринууд бии болохо. Зүгтѳѳ аяншалгын һалбариин иимэ болотороо хүгжэхын тула засаг зургаанай талаһаа дэмжэлтэ үзүүлэгдэхэ ёһотой ааб даа. Эгээл иимэ зорилготойгоор Агын Буряадай тойрогой Захиргаанай территори хүгжѳѳлгын хүтэлбэриин экономико болон аяншалга хүгжѳѳлгын таһагта «Маршруты Аги» гэһэн конкурс эмхидхэхэ гэһэн үүсхэл гаргаа. Конкурсын түгэсхэлэй шата хүтэлэн ябуулагша – тойрогой Захиргаанай хүтэлбэрилэгшын орлогшо Владимир Шойжилжаповай хэлэһээр, тойрогто аяншалга хүгжѳѳхэ шэглэл социальна удха шанартай хэмжээ ябуулгануудай тоодо оруулагдажа, хизаарай бюджедһээ дэмжэлтэтэй байхаар хараалагдана. Тиимэһээ энэ хэрэг хизаарай засаг зургаанай талаһаа дэмжэлтэтэй байха гэжэ найдамаар.
Агын Буряадай тойрогто аяншалагшадта харуулха түүхэтэ, суута хүнүүдтэй холбоотой, эм домтой, нангин шүтѳѳнэй газарнууд олон.
Жэшээнь, ажаһуугшадай омогорхомоор, һайрхамаар Алхана уула, аршаан булагууд, нуурнууд, хада ууланууд, элдэб хүшѳѳнүүд, агы нүхэн, дасан дугангууд, музей г.м. бии, мүнѳѳ үедэ иимэ газарнууд хүгжэжэ, бүри олон хүнэй һонирхол татадаг болонхой.
Аяншалга гээшэ байһан баялигаа ганса зондо харуулха бэшэ, тэрээнһээ мүнгэ олзоборилхо арга хадань юрэ дүтын нютагуудай бэшэ, харин холыншье нютагуудай, хари гүрэнэйшье аяншалагшадай дунда зар тунхаг үргэнѳѳр ябуулха хэрэгтэй. Конкурсын үедэ энээн тухай асуудал оло дахин бодхоогдоо. Жэшээнь, «Таанад энэ түһѳѳ түсэбтэеэ яажа уласхоорондын хэмжээндэ гараха хүсэлтэйбта: зар тунхаг, соносхол?» гэһэн асуудал табигдаа. Энэ асуудалда «Лучший паломнический тур» янзада «Путь к исцелению» түһѳѳ түсэб С.Ринчиноватай суг бэлдэлсэһэн Баир Дугаржапов «2010 ондо Эрхүүгэй дасанай хори гаран мүргэлшэд ябажа үзэһэн. Бидэндэ дэмжэлгын үзүүлэгдээ һаань, мүнѳѳ дурадхажа байһан аяншалгын зам тухай тунхаглажа, уласхоорондын хэмжээндэ гараха хэрэгтэ бэеэ бүримүһэн зорюулхабди. Сайт байгуулха – бидэндэ орёо асуудал бэшэ. Тэдэ мүргэлшэд тэрэ сагта бага бэшэ мүнгэ - таби мянган түхэриг түлѳѳ һэн. Тэдэ нангин шүтѳѳнэй газарнуудаарнай ябажа, бэеэ аргалуулаад, оло юумэ мэдэхэ болоод ошоо. Тиихэдэ тэдэ намда аяншалга тухайнь видео-буулгабари хэхэ захил хээ бэлэй. Тэрэ видео-буулгабаряар би «Путь к исцелению» гэһэн фильм байгуулжа, миндаһан дээрэ бэшээд, тэдэ айлшадтаа барюулһан байнаб. Тэрэнэй һүүлээр хани барисаатай болообди: тэдэ наашаа дахин ерэһэн, бишье Эрхүү руу тэдээндэ ошоһонби», - гээд хэлэбэ.
Тиихэдэ айлшадай аяншалха үедэ нютагайнгаа уран гартаниие, бэшэшье зониие хабаадуулхада, бүтээлнүүдынь, нютагай эдеэ хоол г.м. наймаа боложо, олзын хэрэг эрхилэгшэдтэ туһа болохо, мүн, жэшээнь, хонолгоор ябаһан айлшадые һамааруулха аргатайгаар арадай аман зохёолой бүлгэмүүдые урижа, баһа мүнгэ олзолуулха гэхэ мэтээр нютагтаа ехэхэн мүнгэ оруулха аргануудые харахаар гээдшье тэмдэглэгдэнэ һэн. Жюриин гэшүүд аяншадай түлбэри, тэдэниие эдеэ хоолоор, унаагаар хангалга ямар бэ, аян замда юу абаад ябалтайб г.м. асуудалнуудта харюу бэдэрээ.
Энэ конкурсдо хабаадагшад Намнанай багшын түрэһэн газартай холбоотой, Алхана уулын, Ножын нуурай нангин шүтѳѳнэй, элдэб үбшэ эдэгээхэдэ туһатай Зэмхын аршаан, Холбоолжын нуур г.м. газарнуудаар ябаха замууд тухай түһѳѳ түсэбүүдые дурадхаа. Мүн Хээтэй агы нүхэн, Байгаалиин музейһээ Агын дасан хүрэтэр, Орловскын, Онон шадархи түүхэтэ газарнуудаар аяншалха замуудтай танилсахаар байба. Гадна ута, холын замда ябажа шадахагүй эрэмдэг зониие Могойтын аймагтай, тэндэхи нютагуудтай, баялигтайнь танилсуулха гэһэн «Виртуальный путеводитель по Могойтуйскому району» гэһэн түһѳѳ түсэб һонирхол татаа…
Хэдыдэхи жэлээ аяншадые, амарагшадые угтажа байһан Баиржаб Дугаров, Бальжинима Цыренов, Эрдэни Лодонов ба бэшэшье аяншалгын түһѳѳ түсэб зохёогшод үүсхэһэн хэрэгээ орхингүй, эдэ зоной оролдолгоор, засаг зургаанай дэмжэлтээр аяншалга хүгжэжэ, Агын Буряадай тойрог хаахаанагүй алдаршаха гэжэ найдамаар.
