«АЙ, БУРХАН, ЯАГААД ХЭДЭГ ЮМ?..»
Хизаараймнай алишье буланда субарганууд бодхоогдожол байдаг. Теэд Үдын обоодо субарга барилга юундэ бидэнэй анхарал татааб гэбэл, нэгэдэхеэр, тус субарга нэгэл һарын - Буянта һарын туршада бодхоогдоо; хоёрдохёор, энэ нютагай бүхы ажаһуугшадай оройдоол 30 хубинь буряадууд болодог юм.
Энэл нютагһаа уг гарбалтай, мүнѳѳ Шэтын дасанда һуудаг Цыбенжаб болон Зоригто ламанар хоёр жэлэй саада тээ нютагтаа субарга бариял гэһэн асуудал бодхоожо, «Орловский» хотын һууринай захиргаанай толгойлогшо Батор Будажаповта хандадаг байгаа.
Орловскынхид ээлжээгээр хоёр обоо – нэгэ жэлынь Дашидондок обоо, удаань Үдын обоо тахидаг заншалтай. Мүн Сагаалган соогуур нютагтаа ламанарые залажа, уншалга бүтээдэг, хүн бүхэн гаража байһан жэлэйнгээ зурхай зуруулдаг – хэрэгээ бүтээдэг. Эдэ шажан шүтѳѳнэй хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэжэ, уулзаха бүреэ Үдын обоодоо субарга бодхоохо байгаабди гэһэн хѳѳрэлдѳѳн дахяад захалха.
- Сэхыень хэлэхэдэ, би зүрхэ алдадаг һэм, - гээд мүнѳѳ болоходо, Батор Будажапович хэлэнэ.
Эгээл мүнѳѳ зун Үдын обоо тахигдаха байба, тиимэһээ Цыбенжаб лама толгойлогшодо ерэжэ, үдэр гаргая гэлсээд, Үбэр Байгалай хизаараар дид хамба Цырен ламхайда хандаһан ушартай. Тиигэжэ дид хамба түрүүтэй бүлэг ламанар апрелиин 29-дэ Бурхан багшын Тушита тэнгэриһээ бууһан гайхамшаг гэшхүүр һүлдэлһэн субаргын бумба нюуһан байна.
Нангин шүтѳѳнэй субарга барилгада эхин табигдаа. Теэд толгойлогшын ажал ехэ, субарга барилга хүтэлбэриин асуудалнуудые ѳѳрѳѳл шиидхээ бэзэ, харин барилгын нарин талын, бутархай ажалнууд угаа олон. Тиимэһээ ажал эхилхэдээ, эмхидхэлэй асуудалнуудые хэн дааха гээшэб, хэниие харюусалгата нюур болгохо гээшэб гэжэ Батор Будажапович бодомжолоо ха. Тиигэжэ байтараа, Самбуевнаһаа найдамтай хүн үгы хаш гээд, Цыренжаб ба Цымжидма Батомункуевтанда ошожо, хүндын аяга сайень барингаа, иимэ нэгэ хэрэг гараад байна гэжэ мэдүүлбэ ааб даа.
Батомункуевтан нютаг дээрээ хүндэтэй айл, наһанайнгаа амаралтада гараһаншье һаа, эдэбхитэйнүүд, али алинииньшье аха дүүнэрээр баян, олоной нэгэн болодог юм. Цымжидма Самбуевна «Хилинский» ажахын албанай хэрэг эрхилэгшээр хүдэлһѳѳр, олон жэлдэ хотонойнгоо ТОС-ой түрүүлэгшэ ябаа. Энэ ТОС-ойхид 2016 ондо хүүгэдэй наадаха талмай шанартайханаар түхеэржэ, нээлгынь ёһолол баярай оршондо хэһэн байна.
- Түрүүн Батор Будажаповичай манайда ерээд, нэгэ асуудалтай ябанаб гэхэдэнь, «одоо юуншье гээ һаань, хабаадахагүйб, хүрэхѳѳр болоогүй юм гү» гэхэб гэжэ бэлдээд байгааб. Теэд «үгы» гэжэ шадаагүйлби даа – Будажапович хүнэй этигэхээрээр, зүрхѳѳ хѳѳрэхѳѳрөөр хэлээл даа, - гээд Цымжидма Самбуевна хѳѳрэбэ. – Ошоһон хойнонь «ай, бурхан, яажа зүбшѳѳлѳѳ үгэбэ гээшэбиб, яагаад энээнииень хэдэг юм» гэжэ һанаа һэм.
ВАЙБЕР ТУһАТАЙ БАЙБА
Иимэ ехэ барилгануудай олоной хүсѳѳр бүтэдэгынь эли. Теэд иимэ субарга баригдана гэжэ яагаад олондо дуулгахаб? Мүнѳѳ сагта миин хонходолсохоһоо гадна интернет, илангаяа вайбер гэһэн шууд түргэн ябадаг хэлхеэ холбоон бии болоһон ха юм. Эдэбхитэн Алёша Попов субарга барилгаар бүлгэм байгуулаа. Тэндээл хандиб татабари соносхоһон байна.
- Түрүүшын долоон хоногой туршада гансал телефон дээрэ һуугаалби, - гэжэ вайберай ехэ туһатай байһые Цымжидма Самбуевна тэмдэглэнэ һэн.
Агын дасанда алба хэдэг Ринчин лама түрүүшын үдэрһѳѳ барилгада хабаадалсаа, субаргын түхэл, дүрсэнь, шүнгынь номой ёһоор хэгдэнэ гү гэжэ ходо хаража, хинажа, зүбшэл заабаринуудые үгэжэ байгаа. Мүн энэл дасанда буян үйлэдэдэг Аюр лама хамһалсаа. Үдын обоо Орловск тосхонһоо 25 модоной зайда оршодог, тэрэ хүрэтэр харгы муу, хуу уһа шабар. Тиимэһээ эмхидхэлэй бүлэг субаргын рамнайн урда үдэр ошоод, тэндээ майхан түхеэржэ, хонон үнжэн бэлдээ.
Анханһаа Буянта һарын турша соо субаргаяа бодхоохобди гэһэн зорилго табигдажа, гол барилгань 15 хоног соо хэгдээ. Һуурииень табяад, таба хоноод, тиимэ ажал хэгдэхэ гэжэ соносхогдоходонь, аргатай, шадалтай зон эдэбхитэйгээр сугларшоо. Ажал хэхэ гол хүсэн гэхэдэ, орловскынхид байгаа. Мүн хүршэ болохо Хүнхэр нютагайхид толгойлогшо Галина Далаевна Кашникова түрүүтэй мүнгэ суглуулжа туһалаа, нэгэ үдэр ерээд, барилга хэлсээ. Тиихэдэ дэлбэрхэйнхидбди, улаан туяагайхидбди гэжэ һүдэнтынхид, согто-хангилайхид олоороо ябаа бшуу. Орловскһоо уг гарбалтай аад, холын харида нютагжаһан зон эдэбхитэйгээр хабаадаа, мүнгэ эльгээгээ, үшѳѳ яагаад туһалхаарбибди гэжэ һонирхоо ха. Тиигэжэ майн 31-дэ субаргаяа шүнлэжэ дүүргээд байгаа юм.
