Иимэ шиидхэбэри Агууехэ Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда илалта туйлаһанай 75 жэлэй ойн баяраар дашарамдуулагдаһан байна.
Бүгэдэ арад зондо нангинаар һанагдаха энэ һайндэртэ бэлэдхэл Агын Буряадай тойрогто 2019 ондо ябуулагдажа эхилһэн юм. Бүхыдөө дүрбэн шэглэлээр хэмжээ ябуулганууд үнгэргэгдэнэ. Тодорхойлбол, патриотическа хүмүүжэл, Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда хабаадагшадай болон тэдэнэртэй адли болгогдоһон нюурнуудай байра байдал һайжаруулга, социальна удха шанартай баяр ёһололнуудые ба соёлой-тамирай хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэлгэ.
Мүн Илалтын 75 жэлэй ой угтуулан, Агын Буряадай тойрогой ээлжээтэ, табадахи нэмэлтэнүүдтэй Дурасхаалай дэбтэр бүридхэлгын ехэ хэмжээнэй ажал хэгдэжэ байна. Олон хүнэй - мэргэжэлтэдэй, хизаар ороноо шэнжэлэгшэдэй, эдэбхитэдэй хабаадалгатайгаар зохёогдожо байһан энэ захата майн 9-дэ хэблэгдээд байха түсэбтэй.
Агуу Илалтын 75 жэлэй ой угтуулан бүридхэгдэжэ байһан Дурасхаалай дэбтэр бэлдэхэ редколлегидэ Агын тойрогой бүхы музейнүүдэй хүдэлмэрилэгшэд, библиотекарьнүүд, хотын ба хүдөө һуурингуудай захиргаануудай мэргэжэлтэд оронхой гээд энэ түлэблэл эблүүлэн зохилдуулагша, тойрогой Захиргаанай соёлой таһагые даагша Саяна Аюшиева мэдээсэбэ.
- Түрүүн хэблэгдэһэн дүрбэн дэбтэртэ олон сэрэгшэдэй нэрэ обогууд ямар нэгэн шалтагаанаар оруулагдаагүй байгаа. Тэдэнэй хуби заяа элирүүлхэ бэдэрэлгын ажал нютагай эдэбхитэд Батор Мункуев ба Цырен Соктоев удариданад. Энэ ехэ хэмжээнэй ажал 2019 оной майн 9-һөө эхи абаһан. «Подвиг народа», «Бессмертный полк», «Мемориал» г.м. сайтнуудай баримтанууд шалгагдана, зэргэсүүлэгдэнэ. Редколлегиин гэшүүд Агын военкомадай архивуудтай хүдэлөө. Энэ ажал ябуулгада тойрогой Захиргаанай сэрэгтэ таталгын ажалаар гол мэргэжэлтэн Эрдэм Соктоев ехэ туһа хүргөө. Зарим зон тухай баримтанууд тодорхойлогдоо. Жэшээнь, Дурасхаалай дэбтэрнүүд соо олон тоото сэрэгшэд тухай баримтануудта «пропавший без вести» гэжэ заагаатай байдаг. Тэдэ һураггүйгөөр үгы болоһон зоной хуби заяа лаблаха талаар нарин нягта ажал ябуулагдана, тиигэжэ «пропавший без вести» гэжэ бэшэлгын орондо хаана алдалан унааб, али хаана баряанда байгаад, наһа барааб, хаана хүдөөлүүлэгдэһэн бэ гэжэ заагдана. Ямаршье Дурасхаалай дэбтэртэ ороогүй зарим сэрэгшэдэй – Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнда хабаадагшадай хуби заяанууд элирүүлэгдэжэ, тэдэнэй нэрэнүүд нэмэгдээ. Иигэжэ шэнэ 180 нэрэ обог мүнөө дэбтэртэ оруулагдаба, - гээд Саяна Гармаевна хөөрөө.
Дурасхаалай дэбтэр соохи баримтанууд өөрын онсо гуримтай: сэрэгшэдэй нэрэ обогууд нютаг нютагаарнь бүридхөөтэй. Жэшээнь, Гүнэй нютаг гээд харабал, түрүүшын бүлэг соо дайнай газарта алдалан унаһан гүнэйнхидэй, хоёрдохи бүлэг соонь - дайнһаа бусаад, амгалан сагта наһа бараһан сэрэгшэдэй нэрэ обогууд болон тобшо баримтанууд оруулаатай юм. Нютаг бүхэнөөр хэд сэрэгшэдэй нэрэ обогууд дэбтэр соо оруулагдааб гэжэ һонирхоһон зон нютагуудайнгаа музей соо январиин 20 болотор хараха, танилсаха аргатай байха. Энэ дэбтэр Улаан-Үдэдэ республиканска хэблэлдэ майн 9-эй урда тээ «нара» хараха юм.
