Тэдэ уран бүтээлнүүдынь Улаан-Үдэ хотын этнографическа музейн үзэсхэлэндэ дэлгээгдэнхэй юм. Иимэ һайхан суглуулбари бүри шанартай бүдөөр тон ёһо руунь урлан оёжо, мүнөө зун Эрхүү хотодо «Алтаргана-2018» фестивалиин хэмжээнэй конкурсдо табихадань, бүгэдэ зон бахархан һайшаагаа. Һаяхан хори, хонгоодор, сартуул, сонгоол, эхирэд, булагад буряадуудай «Угсаатанайм хубсаһан – эб найрамдалай һүлдэ» гэһэн эхэнэр ба эрэ хүнэй хубсаһанай суглуулбари, дүн хамта 12 дэгэл малгайтайнь Агын тойрогой Г.Цыбиковэй нэрэмжэтэ үндэһэтэнэй музейдэ бэлэг болгон баряа бшуу.

Дашима Цыдыповна «Юртэмсын юһэн эрдэни – унтаршагүй уг изагуурайм тэмдэг» гэһэн жэнхэни хубсаhанай суглуулбари зохёожо, «Алтаргана-2014» фестивальда Дадал һомондо харуулаад, мүнгэн дипломдо хүртөө һэн. Тэрэ Агын мэдээжэ уран шүлэгшэн, хурьгай хальбан угай Цыдып Жамбаловай одхон басаган, үнэр бүлын үри, наһанай найдамтай нүхэртэй, дүрбэн тэгшэ хүүгэдэй энэрхы эжы юм.
Талаан бэлигтэй оёдолшон-дизайнер Дашима Гончикова үндэһэн хубсаһанай илгаа ба өөр тухайгаа иигэжэ дуулгаһан байна: «Yни холо сагhаа буряад эхэнэрнүүд оёдол уран наринаар хэдэг байhан. Цыденова Норжинханда эжы Норжомо нагаса эжы хоёрнишье тэдээнhээ үлөөгүй, хубсаhа хунар hайнаар оёдог hэн. Табан наhаяа алхажа, нагаса эжыдээ заалгаад, өөрынгөө хүүхэлдэйхэндэ хубсаhа оёжо hурааб. Тэрэ сагhаа зүү утаhа гарhаа табидаггүйб, тэндэhээ оёдолдо дуратай болоhонби гэжэ хэлэхэдэ, зүб байха. Минии багахан ябахада, нагаса эжымни өөрынгөө оёhон тэрлиг үмдэхэ, үбэлдөө аятай зохидхон сээжэ дэгэлтэй ябаха. Тон янгинама хүйтэндэ хүдэhэн хүнжэлөөр хушаад унтадагаа hанадагби. Энэмнай баhал эжымнай хэhэн нэхы арhан, айхабтар дулаан хүнжэл hэн. Эжынэрэй алтан гараар бүтээhэн хурьганай арhан сээжэбшэ үмдөөд ябадагаа мартадаггүйбди. Арhа элдэжэ, дэгэл оёходо, ямар гоё гээшэб гэhэн бодол толгойдом ородог hааб даа. Тиимэhээ энэ хүсэлөө бэелүүлхын тула Зүүн Сибириин гүрэнэй технологическа университедтэ орожо, «Оёдолой эдлэлэй инженер-технолог» гэhэн мэргэжэлээр hураа hэнби. Зүгтөө мэргэжэлтэ оёдолшон болохо ба наhанай хэрэг шэлэхэ ябадалдамни Агын ажаһуугшадые ажалаар хангалгын түбтэ эмхидхэгдэhэн эсхэлгэ, оёлгын hургуули тон hайн нүлөөтэй байшоо. Тэндэ шанга эрилтэ табидаг бэрхэ багшанар Баатар Цыжипович Цыдыпов, Цындыма Гажитовна Дамдинова гэгшэд оёдолой олон юумэ зааhан байна. Монгол ороной эрхэтэн Бахтал гэжэ буряад эхэнэр маанадтай суг хамта оёдолой урлалда hураа. «Октябриин хубисхалай үедэ хилын саана нүүжэ ошоhон буряадуудай үри hадаhад жэнхэни хубсаhаяа үмдэхэ заншалаа алдаагүй», - гэжэ Бахтал эгэшэ ходо хэлэдэг hэн. Тиихэдэл бидэ булта «үндэhэн хубсаhа оёдог туршалгын hургуули нютагтаа нээел даа» гэжэ энэ түбэй хүтэлбэридэ хандажа, үгэдөө оруулаад, туһатай хэшээлдэ ябаха аргатай болоһондоо баяртай байгаабди. Би багаhаа оёдолдо һураһаншье hаа, эндэл буряад дэгэлэй оньhотой бүри дүтөөр танилсааб. Хуби заяанай эрхээр, Буряадай гүрэнэй филармонидо эсхэгшээр хүдэлхэ үедөө оёдол урлалай сэгнэшэгүй дүршэл олоо hэнби. Тэндэл ондоо угайхидай хубсаhа хаража, ехээр hонирхоод, оёдолойнь онсо өөрсэ илгааень шэнжэлжэ эхилээб.
Элдэб нютагуудта ажаhуудаг буряадуудай гадар хубсаhан, гол түлэб, найруулгаараа (стиль) ба эсхэбэриин түхэлөөрөө адлирхуу аад, эблүүлгэдэ хабаатай зүйлөөрөө (конструктивная деталь) ба шэмэг гоёолтоороо ондоошог байшоо. Эдэ илгаануудаарнь ямар угай буряад урдатнай зогсоноб гэжэ тухайлхаар байдаг. Хэдэн угай буряадуудай хубсаhа шэнжэлхэдэ, тэдэнэй үмэдхэлөө бүхы арга мүрөөрөө гоёохые оролдодог, уран оёдолдо улигтай байһаниинь эли тодоор харагдаа

You have no rights to post comments