Яруунын Улаан Малшан нютагай, баряахай харгана омогой Хурьганай Эрдэниинхи гурбан хүүгэдтэй байһан юм: ехэ басаганиинь Дыжид, бага басаган Цымжид болон ори ганса Галсандаша хүбүүн. Галсандаша абамни Бальжима Батоеватай гэр бүлэ болоһон. Би 1940 оной мартын 18-да 33 партизануудай нэрэмжэтэ хуторта түрэһэн намтартайб. Эжымни дайнай үедэ Тулмасаанай һүнэй фермэдэ һаалишанаар хүдэлһэн, тэндэһээл наһанай амаралтада гараһан.

Би - дайнай үеын үхибүүнби, арга шадалаараа фермэдэ хүдэлөөб, тоог дээрэ таряа сэбэрлэлсээб, үбһэнэй ажалда ябааб, механизатораар хүдэлөөб, саршье хүтэлхэ саг болоо һэн, хониной нооһо хиргалгада ябагдаа.

1948 ондо 33 партизануудай нэрэмжэтэ хуторай эхин шатын һургуулида би, Батоболот Номтоев, Цыден Тумутова, Цыцыгма Базарсадаева, Цыбегмит Тунгаланова гэгшэд орообди, Цыбикжап Балдано багшатай һэмди. Хоёрдохи-гурбадахи ангида Намжилма Жигмитовна заадаг һэн.

1960 ондо Агын нэгэдэхи дунда һургуули дүүргээд, 10-дахи «Б» ангиин 13 хүбүүд, басагад Гүнэй нютагай XIX партсъездын колхоздо комсомол-залуушуулай һүнэй шэнэ фермэ байгуулаа һэмди. Агын аймагай комсомолой хорооной секретарь Боро Добчинов байд гээд лэ газетэ, сэтгүүлнүүд болон номууд бэлэгтэй ерэдэг һэн. Комсоргнай – Батор Жигмитов, бригадир, кукурузовод – Доржи Минжуров байгаа. Бригада соо – би, Доржи Цыденов, Генин-Ханда Тумуров, Баир Чимитов. Һаалишад басагад: Цыпылма Гомбоева (минии һамган болоһон), Цыцыгма Базаржапова, Галина Юндунова, Цындыма Дашинимаева, Долгорма Цыренжапова, Роза Ажипова, Цыпылма Санжиева. Гүнэйдэ ажаллажа байхадамнай, Агын 1-дэхи дунда һургуулиин директор Санзая Рыгзынов маанадта хонон ерэдэг һэн. Классна ябаһан багшамнай Мария Алексеевна Кобозева бэшэг бэшээд эльгээдэг һэн.

Санзая Рыгзынович хонон байхадаа, «Яагаад хүбүүн хүн бэеэ абажа ябахаб» гэһэн лекци уншахаһаа эхилээд, олон туһатай заабаринуудые хүбүүдтэ үгэдэг байгаа. Директорнай ухаатай хүн байһан гэжэ мүнөө һанадагби.

Бидэ бэе бэедээ хамһалсажа, эбтэйгээр 2 жэл хүдэлөөд, бултадаа – 13 хүбүүд, басагад дээдэ һургуули хэхэ хүсэлөө бэелүүлээ һэмди. Би – Улаан-Үдын хүдөө ажахын дээдэ һургуулиин малай аргашанай, Доржи Минжуров – механизациин, Баир Чимитов, Генин-Ханда Тумуров, Цыпылма Гомбоева, Цыцыгма Базаржапова болон Долгор Мункуева багшанарай дээдэ һургуули дүүргээбди. Доржи Цыденов Улаан-Баатарай ламын һургуули түгэсхэһэн, Цындыма Дашинимаева – врач, Долгорма Цыренжапова – бухгалтер, Цыпылма Санжиева – зоотехник. Булта дээдэ һургуулитай болообди – 3 эмшэд, 6 багшанар, 2 инженернүүд. Би мэргэжэлтэй боложо, түрэл Урда-Агаяа ерэжэ, ахалагша ветеринараар хүдэлөөб. Тиихэдээ Урда-Агын гол участогта, Адуун-Шулуун, Онон болон Орловскын Сагаан нуур гэжэ участогуудай малшадые хангадаг байгааб. Тэрэ үедэ Чапаевай нэрэмжэтэ колхоздо 250 гахай, 1700 бодо мал, 700 адуун, 40000 хонин тоологдодог һэн. Эдэ олон мал ажаллажа, намтай суг Владимир Дармаев ветеринарна врачаар хүдэлөө. Тиихэдэ Цыцык Генинова, Хандажаб Дабаева, Екатерина Даржаева, Тамара Содномова, Радна-Цырен Цыбикжапов, Бальжинима Дашинимаев ветфельдшернүүд һэн.

Урид ИЖ «Планета» мотоцикл, һүүлээрнь «ГАЗ-52», «ГАЗ-53» гэһэн дезинфекци хэдэг авто-унаануудтай болоо һэмди. Тэрэ олон хони купкада угааха, купорос уулгаха, боомо үбшэнһөө тариха г.м. ажал олон байдаг бэлэй. Түрэжэ ядаһан бодо малай, хонидой гэдэһыень хахалжа, тугал, хурьгадыень гаргажа, ами наһыень абардаг һэмди.

Тэрэ үедэ дайнай үеын хүүгэд болохо: колхозой хониной зоотехник Боро Паламов, үхэрэй зоотехник Ананда Димчиков, мал ажахын бригадир ябаһан Дашидондок Жамбалов олон жэлдэ колхозой механик ябаһан, 2 жэл түрүүлэгшээр хүдэлһэн. Алексей Цыренжапов – инженер-механик, Цыбен Цынгуев – инженер-барилгашан, хашаарнуудһаа эхилээд, колхозой олон барилга хэһэн хүн гээшэ.

Бүхы ажалайм стаж 36 жэл болодог. Хүдэлхэ сагтаа Урда-Агынгаа доодо бригадые даагшаар хүдэлөө һэм, тэрэ тушаал ветеринарһаа ехэхэн ажалтай байгаа, юундэб гэхэдэ, таряа тариха, үбһэ абаха г.м. олон һалбаритай, харюусалгатай ажал бэлэй. Хүдэлхэ саг соогоо Чимитдоржи Жамьянов түрүүлэгшын орлогшо ябааб. Тэрэ ехэ ухаатай һэн, шэнэ юумэ нэбтэрүүлхэ, зохёон бүтээхэ, эрдэмтэн, бэрхэ хүн байһан. Тиигээд колхозой ажалшадые бүридхэдэг таһагай мэргэжэлтэнээр 5 жэл хүдэлөөб, 2000 ондо наһанай амаралтада гараа һэм.
1987 ондо Благовещенск хотын финансово-экономическа институт дүүргэжэ, экономист болооб. 1991-1997 онуудта колхозой ахамад экономистаар хүдэлөөб. Эдэ жэлнүүдтэ Урда-Агын дунда һургуулида экономикын хэшээл заагааб. Багшалха үедэмни һурагшад экономикоор ехэ һонирхожо, энэ предмет һайнаар шудалхые оролдодог һэн. Тиигээд олон һурагшад дээдэ һургуулиин экономистын мэргэжэл шэлээ. Би энээндэнь ехэ баяртай байгшаб.

Бидэ, дайнай үеын хүүгэд, шадалаараа, бэеэ гамнангүй, колхозой ажалда ябаһамди. Дайн дажар бү болог! Эбтэй эетэй ажаһууял даа! Агымнай тойрог һалбаржал байна, үшөө баян элбэг байхань болтогой!

You have no rights to post comments