- Ангя Саранговна, хүдөөгэй һургуулида түрэл хэлэнэй байдал ямар байнаб?
- Би хүдөө һууринай дунда һургуулида хүдэлнэб. Манай һургуулида 125 хүүгэд һурадаг. Һууримнай хальмаг тосхон гэжэ тоологдодог, 250 үрхэтэ айл ажаһуудаг, 16 яһатан бии, олонхинь хальмагууд. Кавказай арадуудай хүүгэд, казахууд, ногайцууд болон бусад һурадаг. Тэдэ булта хальмаг хэлэ үзэдэг. Ород хэлэ түрэл хэлэн гээд үзэхэ тухай хөөрэлдөөнэй болоходо, олонхи хүүгэд иимэ һанамжатай байгаа һэн: «Хальмаг хэлэндэ дадаабди. Түрэл хэлэеэ алдангүй ябая, ород хэлэндэ һурахаараал һурахабди». Гэртэхинииньшье хүүгэдээ дэмжээ һэн.
Һүүлэй үеын гэртэхин түрэл хэлэеэ мэдэхэгүй үндыһэн гээшэ ааб даа. Тэдээндэ хүүгэдэйнь ород хэлэ, тоо бодолго, хари хэлэ мэдэхэнь шухала болонхой. Тиигээд хальмаг хэлэмнай алдагдана аа гү гэжэ һанаата болохоор. Хүдөө һуурингуудта, хэзээшье, хотын һургуулинуудһаа түрэл хэлэнэй байдал дээрэ байдаг.
- Ага, агынхидай түрэл хэлэеэ шудалалга тухай һанамжаараа хубаалдыт.
- Буряад орон намда түрэл нютагайм багахан хуби болодог. Хальмаг, буряад арадуудые нэгэ яһатан шэнгеэр мэдэрдэгби. Буряад Улас 2019 ондо ерээ һэм. Мүнөө Агын Буряадай тойрог дуратайгаар ерээб, юуб гэхэдэ, буряад нютаг сэдьхэлдэм дүтэ. Танай багшанар яагаад хүдэлнэб гэжэ харахада, ехэ һонирхолтой, намда туһатай байгаа. Минии һанамжаар, тойрог дотор буряад хэлэнэй байдал яһала һайн. Засаг зургаанай талаһаа – Агын тойрогой Захиргаанай, мүн Агын социальна һалбариин ажалтадай мэргэжэл дээшэлүүлгын институдай зүгһөө шанга дэмжэлтэтэй гэжэ мэдэрхээр. Энэ хадаа ехэ һайн гээшэ. Тойрогой һургуулинуудай грантнуудта хүртэдэг, элдэб түлэблэлнүүдтэ хабаададаг байһаниинь ехэ һайшаалтай. Һүдэнтын һургуули олон түлэблэлнүүдтэ хабаададаг байна. Энэ хадаа олоной оролдолго ха юм. Ажаһуугшадтнай тоонтодоо дуратай, түрэл нютагайнгаа, һургуулиингаа түлөө шармайдаг, дэмжэдэг гэжэ ойлгообди. Маанадта энээнһээ жэшээ абахаар.
(Үргэлжэлэлынь 24-дэхи дугаарта).
Нордоп БАБУЕВА.
