2016 ондо буддын шажанай дээдын санаартанда хабаатай Агын дасанай габжа лама, мэдээжэ уран зурааша Осор Будаевай (Од Сэр) түрэhөөр 130 жэл гүйсэбэ.
Ага нютагай абьяас бэлигтэй хүбүүдэй нэгэн Осор Будаев Шэтын уездын Забайкалиин можын Һүдэнтэ нютагта 1886 ондо түрэhэн. Тэрэнэй арай шамай хоёр наhатайхан ябахадань, Шагдарай Дугар абань наhа бараа. Цыремпилэй Сэрэгма эжынь дахин хадамда гарахадаа, түрэhэн үриеэ түрүүшэ нүхэрэйнгөө ахайда - Шагдарай Будында үгэhэн байгаа. Осор хожомынь Будаев обогтой болоо бшуу. Бишыхан хүбүүн Буда абгынгаа хони мал адуулhаар үндыгөө. Тиихэдээ ходо юуб даа зорожо, зуража ябадаг hэн. Ехэл «муушаг» адуулгашан байгаад, «альган тараг» яhала амсадаг һааб даа. Осор Будаев 11 наhатайдаа Агын дасанай хубараг боложо, ехэ эрдэмтэй лама санаартанда заалгаһан. Октябриин хубисхалай урда тээ энэ дасан Россиин эгээл томо шүтөөнэй газар байгаа ха юм.
О. Будаевай "Сансарын хүрдэ" зураг.
1904 ондо ХIII Далай лама Түбдэн-Жамса Монгол орониие бараалхажа байна гэжэ дуулаад, Түбэдэй бурханай дүрэ бэрхээр зураашадтай уулзаха хүсэлтэйгөөр 18 наhатай Осор хүбүүн хармаандаа хан гэхэ хашарhагүй, Урга (Улаан-Баатар) хото ябагаар ошоһон. Тэндэ Далай ламатай суг хамта байһан Агван Доржиев туһалжа, Монголой урлалай эгээл эрхим газарта Осор һурахаяа ороо һэн. Хитад багшада заалгажа, зурагай, һиилэлгын, номой графикын нюусануудтай танилсаа. Зүүн зүгэй оронуудые шэнжэлдэг эрдэмтэд – Базар Барадин, Гомбожаб Цыбиков, Цыбен Жамцарано гэгшэдтэй Урга хотодо уулзажа, дүтөөр харилсаһанайнгаа ашаар зохёохы ажалынь улам эршэдэһэн байна.
Хэдэн жэлэй үнгэрхэдэ, Осор Будаев тухай жэгтэй бэрхэ уран зурааша гэhэн һураг суу хаанта Россиин бүхы дасангуудаар тараа һэн. Тэрэ 1912 ондо хамба лама Агван Доржиевай урилгаар Санкт-Петербургын дасан ошожо, хамаг шэмэглэл зурагуудые, тахилай шэрээ урлалсаһан.
Дэлгэрэнгыгээр 50-дахи дугаарта.
