Буряад республикын габьяата уран зурааша, Россиин Уран зураашадай зохёохы холбооной гэшүүн, бүхэроссиин «Россия мастеровая» гэhэн фестивалиин гран-при шанда хүртэhэн Баярма Дамбиевагай мориной хилгааhаар урлаhан бүтээлнүүд буряад арадай уран урлалай алтан абдарай баялиг гэжэ сэгнэгдэдэг.
Гобелен гэдэг хибэс хүшэгэнүүдынь, үндэhэн заншалта сувенирнүүдынь Россиин, Великобританиин, Франциин, Америкын, Канадын, Финляндиин, Япониин болон Энэдхэгэй уран урлалай үзэсхэлэнгүүдтэ хабаадаһан. Мүн лэ Улаан-Yдын, Эрхүүгэй, Агын тойрогой, Москва, Грозный, Томск хотонуудай музейнүүдhээ гадна Россиин ба хари гүрэнүүдэй ажаhуугшадай хубиин коллекцинүүдые шэмэглэдэг.
Баярма Дамбиева Агын тойрогой элитэ хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, ёhото бестселлернүүд болоhон номуудай автор Дамбинима Цырендашиевай ехэ басаган юм. Тэрэ 1947 ондо Шандали нютагта түрэhэн. Дунда hургуулиин наймадахи классай удаа Агын багшанарай училищида hуража дүүргээд, 1967 ондо Москвагай гүрэнэй соёлой институт түгэсхэhэн намтартай. Саашадаа 10 жэлэй туршада Улаан-Yдэдэ Буряадай республикын номой санда хүдэлhэн. Балшар наhанhаа уранаар оёдог, нооhоор нэхэдэг, тууза сохидог байhан. Тиимэhээ 1982 ондо арадай уран зурааша Дашинима Дугаровай урилгаар Буряадай Уран зураашадай холбооной мастерской ерэжэ, уран урлалай зохёохы замда гараhаниинь гайхалгүй.
ГОБЕЛЕН ХҮШЭГЭ ЭХИТЭЙ
Эсэгынь hайн танил болохо Дашинима Дугарович гартаа дүйтэй залуу эхэнэрэй «дууража» байhан оюун бэлигые ехэ хёрхоор обёоржо элирүүлhэн ушартай. Баярма Дамбиевна наhанайнгаа шэнэ хэрэгые түүхэтэ ехэ проектын бэелүүлэлгэдэ хабаадалгаар эхилhэн. Х.Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай драмын академическэ театрай суутай гобелен - хүшэгэ нэхэлгэдэ хубитаяа оруулалсаhан габьяатай. Тиимэ мориной хилгааhаар уран hайханаар бүтээгдэhэн 100 дүрбэлжэн метрэй, 1 тонно тухай хэмжүүрэй хүшэгэ дэлхэй дээрэ ори ганса гэжэ эли. Буряад республикын уран урлалай эрдэнитэ үршѳѳл гээд соносхогдоhон хүшэгые уран гартай 13 эхэнэрнүүд найман hарын туршада хүдэлжэ бүтээhэн. Айхабтар орёо, нарин гарай хүдэлмэриин - дэгэлэй тууза нэхэhэндэл дүтэрхы шанартай урлал бэелүүлэгдэhэн байна. Урлагша бүхэнэй мориной хилгааhаар нэхэhэн хэhэгүүд хоорондоо холбогдожо ниилүүлэгдээд, үзэсхэлэнтэ hайхан, тайзанай хэтэ мүнхын гоёолто хүшэгэ үйлэдбэрилэгдэhэн түүхэтэй. Түгэсхэлдэнь хажуудахи фойе соо хүдэлжэ байhан Буряадай габьяата уран зурааша Алла Цыбикова хүдэлмэрииень шэнжэлээд, Баярма Дамбиевнагай нэхэhэн хэhэг руу заажа hураhан гэдэг: «Энээхэниие хэн урлааб?». Бусадhаа илгарма, тусхай уранаар нэхэгдэһэн байгаа ха. Удаань дүтэлѳѳд: «Я с тобой играю», - гэжэ ородоор хандаhаниинь мартагдадаггүй.
ОЮУН БЭЛИГЭЭ НЭГЭДҮҮЛЖЭ
Тэрэ сагhаа 16 жэлэй туршада «А.Цыбикова - Б.Дамбиева» гэhэн тандем Буряад уран урлалай олимпиин орьёлдо аша үрэтэйгѳѳр хүдэлжэ, саашадаа бүхы Россиин, Европын, Азиин гүрэнүүдэй үзэсхэлэнгүүдэй харагшадые hаргааhан, эрдэмтэ мэргэжэлтэдэй үндэр сэгнэлтэнүүдтэ хүртэhэн гобелен хибэсүүд нара хараhан түүхэтэй. Yндэhэн буряадай, буддын шажанай ба мүнѳѳнэй Европын заншалай уран зурагай синтез гэhэн маягтай дүрэнүүдтэй гобеленүүд дэлхэйгээр ёhото триумф хэжэ эхилhэн.
А.Цыбикова ба Б.Дамбиева хоёрой «Найруулга», «Сагаан Yбгэн», «Бадма сэсэг» гэhэн уран бүтээлнүүдынь дээдын бэлигэй тамгатай, хүнэй нарин мэдэрэлэй, арюун hайханай элшээр гэрэлтэhэн. Талын аялгаар, байдалай дуугаар уянгална, нүүдэлшэ арадай алдар солые дуудажа, жабхаланта хии морин hүлдыень уран hайханай юртэмсэдэ мандаана.
Дэлгэрэнгыгээр 10-дахи дугаарта.
