- Владимир Болотович, Буряад орондо фермерэй ажал эрхилжэ эхилһэн тухайгаа хөөрэжэ үгыт.
   - Улаан-Үдэдэ ниитын болон хубиин хүдэлмэри хэжэ ябаһанаа, нүхэртэеэ хэлсэжэ, хүдөө газарта бууса түхеэрхэ гэжэ шиидээд, 2006 ондо Ивалгын аймагай Тапхар гэжэ газарта таряашанай-фермерскэ ажахы байгуулаабди. Хүдөөдэ шэнэ бууса, дал ба бусад байрануудые барижа, мал үсхэбэрилжэ, сагай ошохо бүри ажахыгаа үргэдхөөбди. Буусамнай худагтай, зайн галаар хангаатай. Буусынгаа хажууда газар хахалжа, огородой ургамал тариха поли бэлдээд, хартаабха, хапууста, свёкло, морхооб г.м. нэгэшье химическэ үтэгжүүлгэ хэрэглэнгүй ургуулдаг болообди. Намартаа баян ургаса хуряажа, хотын эдеэ хоол буйлуулдаг газарнууд руу түрүүшын үеэр тушаахаш. Тиигэжэ байжа ажал хэрэг-най бүтэдэг һэн. Хүнэй бэе махабадта туһатай, витамин ехэтэй эдеэ хоолой зүйлнүүдые ургуулжа буйлуулдагбди, тэдэнииемнай ажаһуугшад дуратайгаар абадаг.
   «Мал ажаллаха – ама тоһодохо» гэһэн арадай сэсэн үгэдэл, ажаллууһанай, оролдолгын ашаар хүдөөдэ мал үдэжэ эхилээ. Табан хушуун мал үсхэбэрилжэ, мяхыень үйлэдбэрилжэ, олзо оршо олонобди. Мал үсхэбэрилгэдэ онсо анхарал хандуулха хэрэгтэй. Шуhыень hэлгүүлхэ гэжэ үүлтэртэ мал худалдажа абадагбди. Тиихэдэ ажахынгаа дааша дээрэ нарин, шэрүүн, кучугур нооһотой хонидые, һүтэй, мяхалиг үүлтэрэй үнеэдые олоор үсхэбэрилжэ, үйлэдбэрииень тушаажа, олзо оршо олохо арга бэдэрэгдэдэг шуу. Намарай сагта малдаа эдюулхэ хоол ехээр нөөсэлхэ гэжэ оролдодогбди. Буряад орондомнай ган жэлнүүдэй болоходо, түсэбтөө хүрэмэ малай хоол нөөсэлхэнь баһал бэрхэтэй болодог. Мүнөө жэл буусадамнай малай үбэлжэлгэ бараг үнгэржэ байна. Малнай тэнхээ тамираа алдаагүй, тобир тарган зандаа. Даашадамнай үшөө гахай, шубууд үдхэгдэдэг. Буряад орондо фермернүүдтэ горитойхон дэмжэлтэ үзүүлэгдэдэг. Хүдөөдэ фермерэй ажал һая эрхилжэ байһан, мүн гэр бүлөөрөө фермер-малшад болоһон зоной дунда грантын конкурснууд болодог шуу. Грантын аша туһаар тракторна паркнай һайжараа. Үбһэ сабшалгада хэрэглэгдэдэг пресс-подборщик, тармуур, ашаа шэрэдэг унаа абажа, ажалаа хүнгэдхөөбди. Элдэб үүлтэрэй буха, буруунуудые худалдажа абахые оролдодогбди. Холимол үүлтэрэй мал түргэн томо болодог. Ииһээр түл абалгын ажал эхилхэнь. Үүлтэртэ ажахынуудһаа түлгэ абажа, хонин һүрэгөө олон болгодогбди. Огородой ургамал хадагалдаг байшан, мал үүсэлдэг, бууза, банша буйлуулдаг цехүүдые бариһан байнабди. Мяханай зүйлнүүдые: бууза, банша, холисо буйлуулжа, хото дээрэ наймаалнабди. Байгша ондо таряалан дээрэ зелёнко тариха хүдэлмэринүүд ябуулагдаха юм. Саада жэлнүүдтэ таряаланайнгаа талмай үр-гэдхэжэ, ехэхэн таряа тарихаар түсэблэнэбди. Хилээмэ ба талханай зүйлнүүдые болгодог пекарни бариха түсэб бии.
   Хото дээрэ аралжаа наймаа ябуулдаг, эдеэ хоол баридаг столово, кафенүүдые нээһэмди. «Онон» гэһэн хэдэн столовонууд хүдэлдэг, ехэ хүбүүднай «Сугтаа» гэжэ кафе, «Лимонад» столово нээжэ, наймаа эрхилнэ. Бидэ ажахыдаа үсхэбэрилдэг хониной, гахайн, үхэрэй мяха, огородой ургамал кафедэ буйлуулжа, хоол болгонобди. Зундаа, намартаа һүнэй хоол болбосоруулжа, зөөхэй, ээзгэй хэдэгбди. Мүнөө болоходо, Буряад ороной Ивалгын, Загарайн, Мухаршэбэрэй, Хориин аймагуудай дэбисхэр дээрэ буусануудые байгуулжа, таряашанай-фермерскэ ажахы ябуулнабди. Буусануудаар 3000 гаран толгой хонин, 400 толгой эбэртэ бодо мал үсхэбэрилэгдэнэ. Ганса Хориин аймагта 4 буусамнай оршодог.
   - Буряад орондо фер-мернүүд олон гү?
   - «Объединённые фермеры Бурятии» гэһэн нээмэл бүлгэм ударидажа, генеральна директорээр ажалладагби. Хүдөө газарта ажал эрхилдэг зоной һонирхол, эрхэ, хүндүүлхэй асуудалнуудые суг ажалладаг нүхэдтэеэ дээдын засаг зургаанда шиидхэхэ үүргэтэйбди. Буряад орондо фермер болоһон зон, фермер болохо дуратай эрхэтэд олон гэхэдэ алдуугүй. Буряад орондо мал арьбадхахаяа хүдөө гараһан зоной дунда тойрогһоомнай уг гарбалтай эрхэтэд үсөөн бэшэ. Тэдэ амжалтатай хүдэлдэг.

You have no rights to post comments