Мүнөө зун Будалан нютагай дэбисхэр дээрэ «Бабжын наадан» гэһэн арад түмэнэй һайндэр үргэн дэлисэтэйгээр үнгэргэгдэжэ, олоной баяр болоо hэн. Энэ хэмжээ ябуулгада холо ойроһоо ерэһэн айлшад олон байгаа. Тэдэнэй нэгэн Ононой аймагай Саһаша нютагта ажаһуудаг ажалай ветеран, 75 наһатай, байтай хүбдүүд угай Бабудоржи (Владимир) Батомункуев урдын түүхэ домогоор һонирхожо, элдин дайдаяа аршалhан Бабжа-Барас баатарай дурасхаалта музей ба хүдэр шамбай хүбүүдэй мүрысөө, концерт-наада урмашан хараhан байна.
В.Батомункуев (зүүн гарһаа), Я.Танхаев.
- Владимир Батомункуевич, Та хаана түрэһэн, һураһан, ажал хэһэмта?
- Түрэһэн тоонтомни Могойтын аймагай Ага-Хангил нютаг юм. Аба эжымни Молотовой нэрэмжэтэ колхозой гэшүүд байһан. Мүнөө энэ колхозой һуури дээрэ «Победа» хамтын ажахын сээнтэр түбхинэнхэй. 1939 ондо Халхын голой байлдаанда, 1941 онhоо Эсэгын дайнда хабаадаhан Цыденэй Батомунко абамни 1949 ондо гэр бүлөөрөө Аршаанта гэжэ газар руу урагшаа зөөжэ, Бооржын «Скотимпорт» эмхиие даагшаар томилогдоһон намтартай. Энэ эмхиин конторо Соловьёвск тосхонhоо зүүн тээшэ, Зүүн Тари нуурай урда бэедэ, оршодог байгаа. Тиигээд абамни адуушаншье ябаа. Би 14 наһатайдаа «Скотимпортын» бааза болохо Гүн Жалгын адуун hүрэг ажаллалсаһан хүм даа. Бооржын 4-дэхи үдэшын һургуулида (ШРМ) 7-дохи анги дүүргээд, Сретенскын хүдөө ажахын техникумдэ hуража, агрономой мэргэжэл шудалаа hэнби. Тэндэ суг hураhан ород басагантай танилсажа, хуби заяагаа ниилүүлhэн байнаб. Тэрэ сагта тунга газар бодхоохо хүдэлөөн боложо, үдэр бүри радио-дамжуулга шагнажа, таряан ажал эмхидхэлсэхэ эрмэлзэлтэй би хүдөө нютаг ошохо гэжэ шиидээ бэлэйб (энеэнэ). Тиигэжэ Ононой аймагай «Большевик» колхоздо, Калининай нэрэмжэтэ хамтын ажахыда ахамад агрономоор ажаллааб. Хамтын малда үбhэ тэжээл бэлдэхэ, гүрэндэ таряа тушааха ажалнуудые саг соонь, шанартайгаар хэдэг байгаабди. Олоной хэрэгтэ хам оролсон, хүдөө һууринай зүблэлэй түрүүлэгшээр, парторгооршье хүдэлөө hэнби.
- Таниие олон нагасанартай гэжэ ойлгоо һэм...
- Ага тосхонhоо зүүн тээшээ гаража, дардам харгыгаар 10 гаран модо ябахада, Yльдиргэ гэhэн утахан хүнды оршохо. Минии нагаса аба анхан Yльдиргын эхиндэ ажаhууhан, Чкаловай нэрэмжэтэ колхозой гэшүүн байhан, нютагтаа Одхон Цырен гэжэ алдаршаhан хүн юм. Эрдэниин Чимит эжымни 1938 ондо Батомунко абада хадамда гаража, 9 хүүгэдые үндылгэhэн. Би, айлай ехэ хүбүүн, 1942 ондо алтан дэлхэйн шарай хараhан байнаб. Ага-Хангил нютагта үндыhэн, мэдээжэ багша, гартаа дүйтэй аха дүү Будажаб ба Дарижаб Цыбеновүүд нагасанарни болоно. Һүдэнтын эмнэлгын газарта ахамад врачаар олон жэлэй туршада хүдэлhэн Цыбенэй Цыренжаб нагасамни наhаар намтай сасуу, мүнөө Ага тосхондо ажаhуудаг. Дүүнь – Цыденжаб Цыбенов, эмнэлгын эрдэмүүдэй доктор юм. Нагасанараймни үри хүүгэд үнэржэжэ, олон нютагуудаар түбхинэнхэй. Түрэл гаралаа тоолохо болоо hаа, олон даа.
Дэлгэрэнгыгээр 48-дахи дугаарта
